Mersin ili ve çevresindeki bölgelerde elektromanyetik alan ölçümü ve olası sağlık etkilerinin incelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 18 Sayı: 2, 144 - 155, 15.08.2025

Deniz Erdal , Yılmaz Demir , Arzu Coşkun , Lara Çıtırık , Belgin Büyükakıllı

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı, Mersin ve çevresindeki baz istasyonlarının oluşturduğu elektromanyetik alan (EMA) şiddetinin ölçülmesi ve bu alanların sağlık üzerindeki olası etkilerinin incelenmesidir. Yöntem: Araştırmanın tipi kesitseldir. Temmuz 2024’te, Mersin’in altı farklı bölgesinde (yoğun ve düşük baz istasyonu bulunan) EMA ölçümleri gerçekleştirilmiş, 25-55 yaş arası 171 katılımcıya sosyodemografik bilgiler ve EMA’nın olası sağlık etkileri ile ilgili soruları içeren 15 maddelik bir anket uygulanmıştır. Çalışmada yüksek ve düşük EMA’ya maruz kalan bölgeler arasındaki farklar karşılaştırılmıştır. Verinin analizinde tanımlayıcı istatistikler ki-kare testi, Kruskal-Wallis testi ve Binary Logistik Regresyon yapılmıştır. p≤0,05 olarak kabul edilmiştir. Bulgular: Katılımcıların %58.5’i kadın, yaş ortalaması 39.6 (min-max 25-55) yıl olarak tespit edilmiştir. Katılımcıların %37.4’ü baş ağrısı, %31.0’ı halsizlik ve %30.4’ü sinirlilik gibi non-spesifik semptomlar bildirmiştir. Ancak, bu semptomların EMA seviyeleriyle doğrudan bir ilişkisinin olmadığı görülmüştür. Bazı ölçüm frekanslarında Yenişehir veya Merkez gibi baz istasyonu yoğunluğu yüksek olan bölgelerde EMA seviyeleri diğer bölgelere göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur. Ancak tüm bölgelerde EMA değerlerinin Türkiye ve uluslararası limitlerin altında kaldığı tespit edilmiştir. Sonuç: Çalışmada EMA maruziyetinin katılımcılar üzerinde belirgin bir olumsuz sağlık etkisi tespit edilmemiştir. Ayrıca ölçümler sınır değerlerin altında kalsa da uzun süreli maruziyet doz birikiminin de değerlendirilmesi için daha fazla çalışma yapılması gereklidir.

Anahtar Kelimeler

Elektromanyetik alanlar , iyonlaştırmayan radyasyonlar , cep telefonu

Etik Beyan

Toros Üniversitesi Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu’ndan 25/06/2024 tarihli 109 sayılı karar no ile etik kurul onayı alınmıştır.

Destekleyen Kurum

Destekleyen kurum bulunmamaktadır.

Electromagnetıc fıeld measurement ın Mersın and surroundıng regıons and ınvestıgatıon of possıble health effects

Öz

Aim: The aim of this study is to measure the electromagnetic field (EMF) intensity generated by base stations in and around Mersin and to investigate the possible effects of these fields on health. Method: Type of the study is cross-sectional. In July 2024, EMF measurements were carried out in six different regions of Mersin (with high and low base stations), and a 15-item questionnaire including questions about socio-demographic information and possible health effects of EMF was applied to 171 participants between the ages of 25-55. The study compared differences between regions with high and low exposure to EMF. Descriptive statistics, chi-square test, Kruskal-Wallis test, and Binary Logistic Regression were performed in the analysis of the data. p≤0,05 was accepted. Results: Among the participants, 58.5% were female, and the mean age was 39.6 (min-max 25-55) years. Participants reported non-specific symptoms such as headache (37.4%), fatigue (31.0%) and irritability (30.4%). However, it was observed that these symptoms were not directly related to EMF levels. In certain measurement frequencies, regions with a high density of base stations, such as Yenişehir or Merkez, had significantly higher EMA levels compared to other regions. However, it was determined that EMF values were below Turkish and international limits in all regions. Conclusion: No significant adverse health effects of EMF exposure were detected among the participants in the study. In addition, although the measurements are below the limit values, further studies are required to evaluate the long-term exposure dose accumulation.

Anahtar Kelimeler

Electromagnetic field , non-ionizing radiation , cellp phone

Kaynakça

• Electromagnetic fields: Introduction to electromagnetic fields. https://ec.europa.eu/health/scientific_committees/opinions_layman/en/electromagnetic-fields/l-2/1-electromagnetic-fields.htm. Accessed May 27, 2024.
• ICNIRP. Base stations. https://www.icnirp.org/en/applications/base-stations/index.html. Accessed May 27, 2024.
• Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu. 4.5G son “2” gün - haberler. https://www.btk.gov.tr/haberler/4-5g-son-2-gun. Accessed May 27, 2024.
• Turkey 5G - NR, 4G - LTE frequencies, spectrumbands, 3G - WCDMA, 2G - GSM, FDD, TDD, FR1, FR2 mmWave mobile networks. https://www.spectrum-tracker.com/Turkey. Accessed October 31, 2024.
• Mobile operators 5G, NR, 4G, LTE, 3G, 2G, FDD, TDD, mmWave frequency spectrumbands database. https://www.spectrum-tracker.com/. Accessed October 31, 2024.
• Gottueb CF, Hagmann MJ, Babü TM, et al. Interstitial microwave hyperthermia applicators having submillimetre diameters. Int J Hyperthermia. 1990;6(3):707-714. doi:10.3109/02656739009140966.
• Barlas Us S, Alisoy H, Altıntaş Z, Yılmaz E. Farklı frekanslardaki elektromanyetik dalgaların kas, beyin ve kalpte meydana getirdiği sıcaklık artışının analizi. In: III. Elektromanyetik Alanlar ve Etkileri Sempozyumu; 2015:145-146; Mersin, Türkiye.
• Scientific Committee on Emerging and Newly Identified Health Risks (SCENIHR). Opinion on potential health effects of exposure to electromagnetic fields (EMF). 2015. doi:10.2772/75635.
• Brabant C, Geerinck A, Beaudart C, Tirelli E, Geuzaine C, Bruyère O. Exposure to magnetic fields and childhood leukemia: a systematic reviewand meta-analysis of case-control and cohort studies. RevEnvironHealth. 2022;38(2):229-253. doi:10.1515/REVEH-2021-0112.
• Karimi SA, Salehi I, Shykhi T, Zare S, Komaki A. Effects of exposure to extremely low-frequency electromagnetic fields on spatial and passive avoidance learning and memory, anxiety-like behavior, andoxidative stress in male rats. Behav Brain Res. 2019;359:630-638. doi:10.1016/j.bbr.2018.10.002.
• Okechukwu C. Does the use of mobile phone affect male fertility? A mini-review. J Hum ReprodSci. 2020;13(3):174. doi:10.4103/jhrs.JHRS_126_19.
• World Health Organization. Radiation and health. https://www.who.int/teams/environment-climate-change-and-health/radiation-and-health/non-ionizing/emf/hypersensitivity. Accessed May 27, 2024.
• Hillert L, Berglind N, Arnetz BB, Bellander T. Prevalence of self-reported hypersensitivity to electricormagneticfields in a population-based questionnaire survey. Scand J WorkEnvironHealth. 2002;28(1):33-41. doi:10.5271/sjweh.644.
• Schreier N, Huss A, Röösli M. Theprevalence of symptoms attributed to electromagnetic field exposure: A cross-sectional representative survey in Switzerland. SozPraventivmed. 2006;51(4):202-209. doi:10.1007/S00038-006-5061-2/METRICS.
• Tseng MCM, Lin YP, Cheng TJ. Prevalence and psychiatric comorbidity of self-reported electromagnetic field sensitivity in Taiwan: A population-based study. doi:10.1016/j.jfma.2011.08.005.
• Bosch-Capblanch X, Esu E, Oringanje CM, et al. The effects of radiofrequency electromagnetic fields exposure on human self-reported symptoms: a systematic review of human experimental studies. EnvironInt. 2024;187:108612. doi:10.1016/J.ENVINT.2024.108612.
• Cinemre F, Ogut S, Bahtiyar N, Cinemre D, Cinemre G, Aydemir B. Electromagnetic field exposure and health problems among college students. MedSciIntMed J. 2021;10(2):380. doi:10.5455/medscience.2021.08.169.
• T.C. Resmi Gazete. Elektronik haberleşme cihazlarından kaynaklanan elektromanyetik alan şiddetinin uluslararası standartlara göre maruziyet limit değerlerinin belirlenmesi, kontrolü ve denetimi hakkında yönetmelikte değişiklik yapılmasına dair yönetmelik. No. 30394. Published April 17, 2018. Accessed October 31, 2024.
• T.C. Resmi Gazete. Elektronik haberleşme cihazlarından kaynaklanan elektromanyetik alan şiddetinin uluslararası standartlara göre maruziyet limit değerlerinin belirlenmesi, kontrolü ve denetimi hakkında yönetmelik. No. 29497. Published October 9, 2015. Accessed October 31, 2024.
• International Commission on Non-Ionizing Radiation Protection (ICNIRP) guidelines for limiting exposure to electromagnetic fields (100 kHz to 300 GHz). 2020. doi:10.1097/HP.0000000000001210.
• Çerezci O, Kartal Z, Pala K, Türkkan A. Elektromanyetik Alan ve Sağlık Etkileri. İçinde: Türkkan A, ed. Nilüfer, Bursa; 2012.
• Guidelines on limits of exposure to staticmagnetic fields. HealthPhys. 2009;96(4):504-514. doi:10.1097/01.HP.0000343164.27920.4a.
• Li DK, Chen H, Ferber JR, Odouli R, Quesenberry C. Exposure to magnetic field non-ionizin gradiation and the risk of miscarriage: A prospective cohort study. SciRep. 2017;7(1):17541. doi:10.1038/s41598-017-16623-8.
• Stam R. Comparison of international policies on electromagnetic fields. Bilthoven, Holland: National Institute for Public Health and the Environment (RIVM); 2018.
• Akarsu C, Gülşen E, Türkay Koyuncu G, Kumbur H. Elektromanyetik Kirlilik ve Çevre İlişkisi. İçinde: III. Elektromanyetik Alanlar ve Etkileri Sempozyumu; 2015:282-287. Mersin, Türkiye.
• Cömert M, Özdemir C, Yıldız A, Uluçay UÜ. Mersin İli Yenişehir İlçesi ve Bağlı Bölgelerinde Elektromanyetik Kirlilik Ölçüm Çalışmaları ve Haritaları. İçinde: III. Elektromanyetik Alanlar ve Etkileri Sempozyumu; 2015:347-250. Mersin, Türkiye.
• Kurnaz Ç, Mutlu M. Uzun süreli radyofrekansı elektromanyetik alan seviyesinin izlenmesi ve modellenmesi. Gazi Univ Muh Mim Fak Derg. 2021;36(2):669-684. doi:10.17341/gazimmfd.641287.
• Tuysuz B, Mahmutoglu Y. Measurement and mapping of the GSM-based electromagnetic pollution in the Black Sea region of Turkey. ElectromagnBiolMed. 2017;36(2):132-140. doi:10.1080/15368378.2016.1198801.
• Dilek B, As N, Şahin ME. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Merkez Kampüsünde Elektromanyetik Alan Kirlilik Ölçümü ve Spektrum Analizi. Recep Tayyip Erdoğan Univ Fen Muh Bilim Derg. 2021;2(1):53-65. doi:10.53501/rteufemud.916087.
• Gül BK, Kurnaz Ç. Samsun İlkadım İlçesindeki elektromanyetik kirliliğin ölçülmesi ve değerlendirilmesi. İçinde: III. Elektromanyetik Alanlar ve Etkileri Sempozyumu; 2015:219-222. Mersin, Türkiye