İMAM HATİP LİSESİNDE ÇALIŞAN REHBER ÖĞRETMENLERİN ÖĞRENCİLERİN BEKLENTİ VE SORUNLARINA İLİŞKİN TESPİTLERİ

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 2, 381 - 423, 30.12.2019

Yusuf Batar

Öz

Bu çalışmada İmam Hatip
Lisesi (İHL) öğrencilerinin okul rehberlik servisine yansıttıkları sorunlar ve
beklentiler rehber öğretmenler gözüyle incelenmiştir. Örneklem grubu ile
derinlemesine mülakat yöntemi kullanılmıştır. Yarı-yapılandırılmış bir mülakat
formu hazırlanmış ve araştırmacı örneklem grubu ile mülakatları bizzat
gerçekleştirmiştir. Mülakatlar kayıt altına alınmıştır. Çalışmanın örneklem
grubunu Malatya İl merkezinde eğitim öğretime devam eden 11 okuldaki 12
rehberlik öğretmeni oluşturmuştur. İl merkezinde yer alan bu okulların öğrenci
çeşitliliği ve yoğunluğu, örneklemin seçiminde etkili olmuştur. Ayrıca rehber
öğretmenlerin de, görevleri ve okuldaki konumlarının bir gereği olarak bu okullardaki
sorunları ve öğrenci taleplerini daha nesnel bir şekilde yansıtabilecekleri
öngörülmektedir. Rehber öğretmenler ile gerçekleştirilen mülakatlarda
öğrencilerin sorun ve beklentileri konusunda sıklıkla dile getirilen konular
belirlenmiştir. Elde edilen verilere göre öğrencilerin aşağıdaki konularda
sıklıkla rehberlik servisine yöneldikleri görülmüştür: Özellikle merkezi
yerleştirme sınavı olmaksızın öğrenci alan okullarda akademik anlamda başarı
problemleri ile yine aynı okullarda okul aidiyeti problemlerinin varlığı en
önemli problem alanı olarak görülmüştür. İkinci önemli problem ise aile baskısı
gibi çevresel faktörlere bağlı olarak İHL’ye gelmek durumunda olan ve bu
sebeple okula aidiyet problemleri yaşayan önemli bir öğrenci grubunun varlığı
tespit edilmiştir.  Üçüncü olarak
öğrencilerin büyük bir çoğunluğu aslında gelecek yaşamlarında din hizmetlerinde
çalışmayı düşünmemektedir. Bu öğrenci gruplarında meslek derslerinin çok fazla
olması bir gereklilik olarak düşünülmemektedir. Dördüncü olarak öğrencilerin
bir kısmı kendisini toplumsal beklentilerin baskısı altında
hissetmektedir.  Söz konusu problemlerin
dışında öğrencilerin iletişime oldukça açık oldukları ve güven ortamı
sağlandığında kendilerini çok rahat bir şekilde ifade edebildikleri, arkadaşlık
ilişkilerinin oldukça iyi olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:
Din Eğitimi, İmam Hatip Lisesi Öğrencisi, Öğrenci beklentileri, Rehberlik, Okul
aidiyeti.

Anahtar Kelimeler

Din Eğitimi, İmam Hatip Lisesi Öğrencisi

Kaynakça

• Acar, Cevat, Muhammet. “İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinin Dinî Sorumluluk Düzeyle- rinin İncelenmesi: Bingöl Örneği”. Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 4 (2014/2):151-161.
• Acuner, H. Yusuf. İmam Hatip Okulları. Rize: STS Yayınları. 2016.
• Adam, Hüdaverdi. “The Profile Of Imam-Hatip Schools In Contemporary Turkey (From the Beginning until 1997)” Akademik Araştırmalar Dergisi 19 (2003): 163-182.
• Aslanargun, Engin. “Okul-Aile İşbirliği ve Öğrenci Başarısı Üzerine Bir Tarama Çalış- ma”, Sosyal Bilimler Dergisi 18 (2007): 119–135.
• Aşlamacı, İbrahim - Eker, Emrah. “İmam-Hatip Lisesi Öğrencilerinin Okul Aidiyet ve Dinî Tutum Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. Değerler Eğitimi Dergi- si. 14/32(2016): 7-38.
• Aşlamacı, İbrahim - Eker, Emrah. “İmam-Hatip Lisesi Öğrenci Velilerinin Çocuklarının Eğitimine Katılım durumları: Okul Yöneticilerinin Görüşlerine Dayalı Nitel Bir Araştırma”. Talim: Journal of Education in Muslim Societies and Communities 1 (2017): 153–185. http://dx.doi.org/10.12738/talim.2017.2.0007.
• Aşlamacı, İbrahim. “İHL Öğrencilerinin Meslek Dersleri ve Meslek Dersi Öğretmenleri- ne Yönelik Tutum Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 17/ 1,( 2017) 197-232.
• 422 • İmam Hatip Lisesinde Çalışan Rehber Öğretmenlerin Öğrencilerin Beklenti ve Sorunlarına İlişkin Tespitleri Aşlamacı, İbrahim. Öğrenci ve Öğretmenlerine Göre İmam-Hatip Liseleri: Profiller, Algılar, Memnuniyet, Aidiyet. İstanbul: Değerler Eğitim Merkezi, 2017.
• Ateş, Pembegül. İmam Hatip Lisesi’nde Okuyan Öğrencilerin İmam Hatip Lisesi’ni Tercih Nedenleri ve Beklentileri (Gaziantep Örneği) Yüksek Lisans Tezi, Gazian- tep Üniversitesi. 2016.
• Cüceloğlu, Doğan. İnsan ve Davranışı, İstanbul: Remzi Kitabevi. 1992.
• Çalışkanoğlu, Şahin. “İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinin Sorun ve Beklentileri-Çorum Örneği”, Yüksek Lisans Tezi. Hitit Üniversitesi. 2018.
• Çelenk, Süleyman. “Okul Başarısının Ön Koşulu: Okul Aile Dayanışması”, İlköğretim- Online. 2/2, (2003): 28– 34.
• Elmacıoğlu, Tuncer. Başarıda Aile Faktörü, İstanbul: Hayat Yayınları. 1998.
• Erdoğan, Çetin - Demirkasımoğlu, Nihan. “Ailelerin Eğitim Sürecine Katılımına İlişkin Öğretmen ve Yönetici Görüşleri”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergi- si, 16/3,(2010): 399–431.
• Ergül Topçu, Aysun. "Okullarda Akran Zorbalığının Yaygınlığı ve Doğası Üzerine Bir Derleme". Kriz Dergisi, 26/2 (Ağustos 2018): 0-0.
• Fidan, Zekai. (2018). “Ortaöğretim Öğrenci Velilerinin Çocuklarının Başarı Durumlarıyla İlgilenmeme Nedenleri”, Uluslararası Liderlik Eğitimi Dergisi (ULED). 2/2. (2018): 61-71
• Gencer, Nevzat. “İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinde Okul Aidiyet Duygusu (Çorum Örneği)”. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 21/39 (2019): 149- 172.
• Karahan, T. Fikret. “Lise Öğrencilerinin Problemlerini Etkileyen Faktörler,” Ondokuz- mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 8/1. (2015): 147-156.
• Karateke, Tuncay. İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinin Sorun ve Beklentileri (Batman Ör- neği), Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi. 2010.
• Kasatura, İlkay. Okul Başarısından Hayat Başarısına, İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi. 1991.
• Kaymakcan, Recep - Aşlamacı, İbrahim. “İmam-Hatip Liseleri Üzerine Bibliyografik Bir İnce¬leme”, Değerler Eğitimi Dergisi. 9/22,(2011): 21-101.
• Korkmaz, Mehmet., (2013), “İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinin Bu Okulu Tercih Süreçle- ri”, Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 16. (2013):7-40.
• Mücahit, Mustafa. (2017), “Öğrencilerin Gözüyle Meslek Dersleri ve Meslek Dersleri Öğretmenleri (Sivas İli Örneği)”, CÜ Sosyal Bilimler Dergisi. 41/1. (2017/1): 73-99.
• Öcal, Mustafa. 100. Yılında İmam Hatip Liseleri (1913-2013). İstanbul: Ensar Neşriyat, 2013.
• Özdemir, Yalçın – Tunçer, İrem – Yavuz, Gizem – Özdemir, Melek. “Ergen Öğrencilerin Okulda Temel Psikolojik Gereksinimleri Ölçeğinin Psikometrik Özellikleri: Ge- çerlik ve Güvenirlik Çalışması”. Ege Eğitim Dergisi 16/2. (2015): 441-458.
• Özensel Ertan - Aydemir, M. Ali. “Türkiye İmam-Hatip Lisesi Öğrenci Profili Araştır- ması”. Türkiye İmam-Hatipliler Vakfı(TİMAV) Araştırma Raporu. 2015. https://timav.org.tr/raporlar/turkiye-imam-hatip-lisesi-ogrenci-profili-arastirmasi.
• Özgür, İren. İmam Hatip Okulları İnanç Siyaset ve Eğitim. (Çev: Hazal Yalın, Egemen Özkan), İstanbul: Kitap Yayınevi. 2015.
• Öztemel, Kemal. “Lise Öğrencilerinin Kariyer Karar Verme Güçlüklerinin Yordayıcıları Olarak Algılanan Sosyal Destek ve Cinsiyet”. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi.11/3, (2013/Yaz): 241-257.
• Polat, F. Büşra – Ardıç, Kadir – Özdemir, Yasemin. “Bireysel Kariyer Planlamada Etkili Olan Faktörlerin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma: Sakarya Devlet Okulları Örneği”. İşletme Bilimi Dergisi (JOBS), 4/1(2016): 29-65.
• Sarı, Mediha. “Empatik Sınıf Atmosferi ve Arkadaşlara Bağlılık Düzeyinin Lise Öğrenci- lerinin Okul Yaşam Kalitesine Etkisi”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 18/1, (2012): 95-119.
• Sarı, Mediha. “Lise Öğrencilerinde Okula Aidiyet Duygusu”. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13/1,(2013): 147-160.
• Soner, Oya. (2000), “Aile Uyumu Öğrenci Özgüveni ve Akademik Başarı Arasındaki İlişkiler”, M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğilim Bilimleri Dergisi. 12. (2000): 249- 260.
• Tan, Hasan. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Teori ve Uygulama. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, 1986.
• Türkiye İmam Hatipler Vakfı (TİMAV). “Türkiye İmam Hatip Lisesi Öğrencileri Profil Araştırması (Temel Sorunlar, Beklentiler ve Değer Yapıları).” Erişim: 12.07.2019. https://timav.org.tr/raporlar/turkiye-imam-hatip-lisesi-ogrenci-profili-arastirmasi,
• Türkmen Gül, Emine. “İmam-Hatip Lisesi Öğrencilerinin Beklenti ve Sorunları”. Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi. 1998.
• Türnüklü, Abbas - Şahin, İdris. “İlköğretim Okullarında Öğrenci Çatışmaları ve Öğret- menlerin Bu Çatışmalarla Başa Çıkma Stratejileri”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 8/30. (Bahar/2002): 283-302.
• Ünlü, Yıldız. “İmam-Hatip Lisesi Öğrencilerinin Beklenti ve Sorunları”. Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, 1999.
• Ünsür, Ahmet. Kuruluşundan Günümüze İmam Hatip Liseleri. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2005.
• Yıldırım, Nail - Yalçın, Recep. “İmam Hatip Okulu Öğrenci Veli Görüşlerinin Nitel Bir Analizi”. Türk İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2/4, (Eylül/2015): 1-23.