Measuring the Competitiveness of Konya Dairy Products Sector with Porter Analysis

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 2, 7 - 39, 22.12.2018

Nuri Köksoy Mustafa Atilla Arıcıoğlu

Öz

The sectoral and regional studies on competitiveness reveal the
structural strength of the firms operated in economic sphere. It is also
strongly emphasized in Porter’s approach that how competition is reflected in
domestic and foreign markets, what the competitive environment of firms teach
them and how they should be shaped according to the increasing / changing
competition structures. In this context, the government and supporting sectors
are essential in terms of the regional presence of the sector. Konya dairy
products sector has an important place in Turkey. In addition to the production
capacity of the sector, the question of how the potential of both livestock and
dairy products has an effect on competitiveness is noteworthy. In this study,
45 of the 72 representatives from the sector were surveyed and the findings
were analyzed. As a result of the analysis, it is found that the dairy products
sector has a high importance, and the need for investment has been found to be
valid for all competition factors as a result of the insufficient development
of the sector. In other words, the sector must be developed by investing in all
factors in the competition diamond. The necessary recommendations regarding the
development of the sector, which is the middle level of the current
competitiveness, are discussed in the last section.

Anahtar Kelimeler

Competitiveness, Konya, Dairy Products, Porter, Diamond Model

Konya Süt Ürünleri Sektörü Rekabetçiliğinin Porter Analizi İle Ölçülmesi

Öz

Rekabetçilik üzerinden yapılan sektörel ve
bölgesel çalışmalar, bu kapsamda yer alan firmaların yapısal gücünü de ortaya
koymaktadır. Porter tarafından ortaya konulan rekabetçilik anlayışında da
rekabetin iç ve dış pazara nasıl yansıdığı, firmaların yaşadıkları rekabet
ortamının onlara neler öğrettiği ve öğrenilenin giderek artan/ değişen rekabet
yapılarına göre nasıl biçimlenmesi gerektiği önemle üzerinde durulan bir
husustur. Bu bağlamda devlet ve destekleyici aktörler sektörün bölgedeki
varlığı açısından oldukça önemlidir. Konya süt ürünleri sektörü ülke içerisinde
önemli bir üretim rolü oynamaktadır. Sektörün sahip olduğu üretim kapasitesinin
yanı sıra hem canlı hayvan hem de süt ürünleri üreticiliği bağlamındaki
potansiyelinin rekabetçilikte nasıl bir etkiye sahip olduğu sorusu dikkat
çekicidir. Bu çalışmada sektör temsilcisi 72 firmadan 45 tanesi ile anket
çalışması yapılmış ve elde edilen bulgular analiz edilmiştir. Analiz sonucunda,
süt ürünleri sektörünün yüksek bir öneme sahip olduğu bulunurken, sektörün
yetersiz gelişimi sonucu yatırım ihtiyacının tüm rekabet faktörleri için
geçerli olduğu görülmüştür. Diğer bir ifadeyle, rekabet elmasındaki tüm
faktörlere yatırım yoluyla sektörün geliştirilmesi gerekmektedir. Mevcut
rekabetçilik düzeyi orta olan sektörün gelişmesi ile ilgili gerekli öneriler
sonuç ve değerlendirme kısmında tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Rekabetçilik, Konya, Süt Ürünleri, Porter

Kaynakça

• Akdağ, R., Mete, M. ve Emhan, A. (2014). Diyarbakır Tekstil ve Hazır Giyim Sektörünün Elmas Modeli ile Kümelenme Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi, İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(2), 323-341.
• Aktan, C. C. ve İstiklal, Y. V. (2004). Yeni Ekonomi ve Yeni Rekabet. Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu. No.1, Ankara.
• Aktaş, C. (2003). Gelişmekte olan ülkelerde rekabet politikası: bir çerçeve çalışması, Ankara: Rekabet Kurumu Yayınları.
• Altay, B. ve Gürpınar, K. (2008). Sektörel Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler ve Bazı Rekabet Gücü Endeksleri: Türk Mobilya Sektörü Üzerine Bir Uygulama, Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 10(1), 257-274.
• Aras, İ. ve Köseoğlu, A. (2015). Konya Süt İşletmeleri Saha Çalışması. MEVKA Mevlana Kalkınma Ajansı Araştırma Etüt ve Planlama Birimi, Konya.
• Bakan, İ. ve Doğan, F. (2012). Competitiveness of the Industries Based on the Porter’s Diamond Model: An Empricial Study, IJRRAS, 11(3), 441-455.
• Bakoğlu, R. (2003). Kaynak Bazlı Firma Teorisi Kapsamında Değişen Rekabet Avantajı Kavram ve Anlayışı. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 1, 65-76.
• Baltacı, A. Burgazoğlu, H. ve Kurtuldu, S. (2014). Kırıklareli İli Gıda ve İçecek İmalatı Sektörünün Rekabetçilik Düzeyinin Analizi, AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(1), 75-94.
• Barca, M., Döven, M. S. ve Taşkin, K. (2006). Uluslararası Pazarlarda Türk Gıda Sektörünün Rekabet Gücü ve İhracatta Aranan Kriterler, Karşılaşılan Engeller. İstanbul: İTO Yayınları 24.
• Barca, M. ve Gürpınar, K. (2007). Türk Mobilya Sektörünün Uluslararası Rekabet Gücü Düzeyi ve Nedenleri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 2(2), 41-61.
• Barney, J. B. (2001). Gaining and Sustaining Competitive Advantage, M.A, Second Edition, Reading, Addison- Wesley.
• Bulu, M. ve Eraslan, H. İ. (2008). Bolu İli Turizm Sektörünün Uluslar arası Rekabetçilik Analizi, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi (SOİD), 5(1), 1-33.
• Bulu, M., Eraslan, H. ve Barca, M. (2007). Türk Gıda Sektörünün Uluslar arası Rekabetçilik Düzeyinin Analizi, Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 9(1), 311-335.
• Byun, S. E. ve Mann, M. (2011), The Impact of Perceived Human Crowding on Perceived Competition, Emotions, and Hedonic Shopping Value. Clothing & Textiles Research Journal, 29(4), 284-297.
• Curran, P. J. (2001). Competition in UK Higher Education: Applying Porter’s Diamond Model to Geography Departments. Studies in Higher Education, 26(2), 223-251.
• Dobkins, L. H., (1996). Location, innovation and trade: The role of localization and nation-based externalities. Regional Science and Urban Economics, 26(6), 519-612.
• Dögl, C., Holtbrügge, D. ve Schuster, T. (2012). Competitive advantage of German renewable energy firms in India and China: an empirical study based on Porter’s diamond. International Journal of Emerging Markets, 7(2), 191-214.
• Erkan, H. (2004). Ekonomi Sosyolojisi. İzmir: Barış Yayınları.
• Eraslan, H., Karataş, A. ve Kaya, H. (2007). Türk Plastik Sektörünün Rekabetçilik Analizi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(11), 203-219.
• Kılıç, A. (2013). Türkiye'de Pamuğun Uluslararası Rekabet Analizi ve Rekabet Koşullarını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi ABD, Doktora Tezi, ,Adana.
• Kibritçioğlu, A. (1998). Porter’in Rekabetçi avantajlar yaklaşımı ve iktisat Kuramı. Future’s Technologies, 48, 66-71.
• Kibritçioğlu, A. (1998). Firma ve Ürün Kalitesi: Nedir? Neden Önemlidir?. Future’s Technologies, 48, 66-71.
• Miral, Z. C. (2006). Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler Ve Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne Karşı Rekabet Gücü: Seçilmiş Tarımsal Ürünler İçin Bir Uygulama. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Avrupa Birliği ABD, Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• Porter, M. (1990). The Competitive Advantage of Nations. Londra, Basingstoke: Macmillan.
• Porter, M. (1998). Competitive Advantage Creating and Sustaining Superior Performance with a New Introduction, Free Press, New York.
• Riasi, A. (2015). Competitive Advantages of Shadow Banking Industry: An Analysis Using Porter Diamond Model. Business Management and Strategy, 6(2), 15-27.
• Shafaei, R. (2009). An Analytical Approach To Assessing The Competitiveness in The Textile İndustry. Journal of Fashion Marketing and Management: An Internatıonal Journal, 13(1), 20-36.
• Sun, H., Fan, Z., Zhou, Y. ve Shi Y. (2010). Empricial Reserach on Competitiveness Factors Analysis of Real Estate Industry of Beijing and Tiamjin, Engineering. Construction and Architectural Management, 17(3), 240-251.
• Tülek, B. D. ve Büyüközkan, G. (2016). Elmas Modeli Temelli AHP Yaklaşımı ile Zeytinyağı Sektörü Rekabetçilik Stratejilerin Değerlendirilmesi. Yönetim Bilimleri Sempozyumu Bildiriler Kitabı, İstanbul, İTÜ, 74-81.
• TZOB (2005). Türkiye Ziraat Odaları Birliği, www.tzob.org.tr
• TÜİK (2014). İstatistiklerle Türkiye, www.tuik.gov.tr
• Yazgan, A. E. ve Yiğit, S. (2013). Türk Sivil Havacılık Sektörünün Uluslararası Rekabetçilik Düzeyinin Analizi, Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmaları Dergisi, 13(25), 154-169.
• Young, P. N. ve Ghuari, K. (2005). Research Methods in Business Studies: A Practical Guide, International Journal of Technology Management, 29(1-2), 64-91.
• http://www.smenetworking.gov.tr/detay.cfm?MID=50 ((Erişim Tarihi: 12.09.2018)
• http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=18711 (Erişim Tarihi: 02.04.2018)