YEREL YÖNETİMDE ÖRGÜTSEL BAĞLILIĞIN ÖRGÜTSEL VATANDAŞLIK DAVRANIŞI VE İŞTEN AYRILMA NİYETİYLE İLİŞKİLENDİRİLMESİ

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 1, 44 - 59, 31.12.2019

Selver Yıldız Bağdoğan , Abdurrahman Celal Gürer

Öz

Bu çalışmada
yerel yönetimlerden biri olan belediye çalışanları arasında Örgütsel Bağlılığın
Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisinin incelenmesi
amaçlanmıştır. Bu kapsamda Büyükşehir Belediyesinde Memur kadrolarında görev
yapan 182 çalışandan veri toplanmıştır. Veri toplama aracı olarak kullanılan
anket formunda “Örgütsel Bağlılık, Örgütsel Vatandaşlık ve İşten Ayrılma
Niyeti” ölçekleri kullanılmıştır. Çalışmada elde edilen bulgulara göre; Örgütsel Bağlılık ile İşten Ayrılma Niyeti arasındaki ilişki
negatif yönlüdür. Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ile İşten Ayrılma Niyeti
arasında ilişki bulunmamaktadır. Duygusal Bağlılık ve Normatif Bağlılığın,
Örgütsel Vatandaşlık Davranışını pozitif yönde etkilediği belirlenmiştir.
Örgütsel Bağlılıktan Duygusal Bağlılığın İşten
Ayrılma Niyetini ise negatif yönde etkilediği belirlenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Örgütsel Bağlılık, İşten Ayrılma Niyeti, Örgütsel Vatandaşlık, Belediye Çalışanları

Kaynakça

• Acar, H. (2017). Örgütsel bağlılık türleri ile işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkinin araştırılması. Yüksek Lisans Tezi. T. C. Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Arı, G. (2014). Örgütsel bağlılık, örgütsel vatandaşlık davranışı ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişki: 4 ve 5 yıldızlı otel uygulaması. Yüksek Lisans Tezi. T.C. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Ariani, D. W. (2012). Relationship motives, personality, and organizational citizenship behavior in academic Staffs in Indonesia. International Journal of Business And Social Science, 3(20).
• Aybay, R. (2004). Yabancılar hukuku. Vol. 89. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Bakhshi, A., Sharma, A. D. & Kumar, K. (2011). Organizational commitment as predictor of organizational citizenship behavior. European Journal of Business and Management, 3(4), 78-86.
• Balay, R. (2000). Yönetici ve öğretmenlerde: örgütsel bağlılık. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Bayrak, Ö. (2017). Okul öncesi öğretmenlerinin örgütsel bağlılıkları ve örgütsel vatandaşlık davranışları. Yüksek Lisans Tezi, T.C. Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Becker, T.E., Billings, R. S., Eveleth, D. M., & Gilbert, N. L. (1996). Foci and bases of employee commitment: implications for job performance. Academy of Management Journal, 39(2), 464-482.
• Brief, A. P., & Motowidlo, S. J. (1986). Prosocial organizational behaviors. Academy of Management Review, 11(4), 710-725.
• Çetin, F. &Basım, H.N. (2011). Psikolojik dayanıklılığın iş tatmini ve örgütsel bağlılık tutumlarındaki rolü. İş-Güç, 13, 82-94.
• Çoloğlu, A. (2018). Öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları, etik davranışları ve örgütsel vatandaşlık davranışları üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
• Dalmış, A.B. (2018). Örgütsel bağlılığın işten ayrılma niyeti ve iş karşıtı davranışlar üzerine etkisi: Havacılık Sektöründe Bir Araştırma. Doktora Tezi. Türk Hava Kurumu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Fournier, C., Tanner, J.F., Chonko, L. & Manolis C. (2010). The Moderating role of ethical climate on salesperson propensity to leave. Journal of Personal Selling & Sales Management, 30 (1), 7-22.
• Genç, A., (2014). Psikolojik dayanıklılığın örgütsel bağlılık ve işten ayrılma niyetine etkisi: görgül bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Gül, H. (2002). Örgütsel bağlılık yaklaşımlarının mukayesesi ve değerlendirmesi. Ege Akademik Bakış Dergisi, 2(1), 37-56.
• Gürbüz, S. (2006). Örgütsel vatandaşlık davranışı ile duygusal bağlılık arasındaki ilişkilerin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, İİBF Ekonomik Ve Sosyal Araştırmalar Dergisi. 3(1), 48-75.
• İnce, M. & Gül, H., (2005). Yönetimde yeni bir paradigma: örgütsel bağlılık. İstanbul: Çizgi Kitabevi.
• Köse, S., Kartal, B. & Kayalı, N.(2003). Örgütsel vatandaşlık davranışı ve tutuma ilişkin faktörlerle ilişkisi üzerine bir araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20, 1-19.
• Kitapçı, H., Kaynak, R., & Okten, S. (2013). güçlendirmenin iş tatmini ve işten ayrilma niyetine etkisi: kamu ve özel sektörde mukayeseli bir araştirma (The effect of empowerment on job satisfaction and turnover intention: a comparative study of public and private sector). International Review of Economics and Management, 1(1), 49-73.
• Lambert, E. G.(2006). I want to leave: a test of a model of turnover ıntent among correctional staff. Applied Psychology in Criminal Justice, 2(1), 57-83.
• Liu, Y. (2009). Perceived organizational support and expatriate organizational citizenship behavior: the mediating role of affective commitment towards the parent company. Personnel Review, 38(3), 307-319.
• Meyer, J. P. & Allen, N. J. A (1991). Three-component conceptualization of organizational commitment. Human Resource Management Review, 1(1), 61-89.
• Mowday, R.T., Steers, R.M. & Porter, L.W. (1982). Employee-organization linkages: the psychology of commitment, absenteeism and turnover. New York: Academic Press.
• Mowday, R.T., Steers, R.M. & Porter, L.W. (1979).The Measurement of organizational commitment. Journal of Vocational Behavior, 14(2), 224-247.Ng, T.W.H. & Feldman, D.C.(2011). Affective organizational commitment and citizenship behavior: linear and non-linear moderating effects of organizational tenure. Journal of Vocational Behavior, 79(2), 528-537.
• Noor, M., Bhatti, A. M., Khan, M. A. A. & Khan, M. Y. (2011). The Impact of employees perception of organizational climate on organizational citizenship behavior. mediating role of organizational commitment and moderating ımpact of social network ties in pakistani context. European Journal of Social Sciences, 22(1), 81-96.
• Ohana, M. & Meyer, M. (2010). Should I stay or should ı go now? Investigating the ıntention to quit of the permanent staff in social enterprises. European Management Journal, 28(6), 441-454.
• Okurame, D. (2012). Impact of career growth prospects and formal mentoring on organisational citizenship behaviour. Leadership & Organization Development Journal, 33(1), 66-85.
• Organ, D.W., & Ryan, K. (1995). A Meta‐analytic review of attitudinal and dispositional predictors of organizational citizenship behavior. Personnel Psychology, 48(4), 775-802.
• Örücü, E. & Özafşarlıoğlu, S.(2013). Örgütsel adaletin çalışanların işten ayrılma niyetine etkisi: Güney Afrika Cumhuriyeti’nde bir uygulama. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(23), 335-358.
• Paré, G. & Tremblay, M. (2007). The influence of high-involvement human resources practices, procedural justice, organizational commitment, and citizenship behaviors on ınformation technology professionals’ turnover ıntentions. Group & Organization Management, 32(3), 326-357.
• Podsakoff, P. M., Mackenzie, S. B., Paine, J. B. & Bachrach, D. G. (200). Organizational citizenship behaviors: a critical review of the theoretical and empirical literature and suggestions for future research. Journal of Management, 26(3), 513-563.
• Polat, M., & Meydan, C.H. (2010). Örgütsel özdeşleşmenin sinizm ve işten ayrılma niyeti ile ilişkisi üzerine bir araştırma. Savunma Bilimleri Dergisi, 9(1), 145-172.
• Porter, L. W., Steers, R. M., Mowday, R. T. & Boulian, P. V. (1974). Organizational commitment, job satisfaction, and turnover among psychiatric technicians. Journal of Applied Psychology, 59(5), 603.
• Rusbult, C. E., Farrell, D., Rogers, G. & Mainous Iıı, A. G. (1988). Impact of exchange variables on exit, voice, loyalty, and neglect: an ıntegrative model of responses to declining job satisfaction. Academy of Management Journal, 31(3), 599-627.
• Saldamlı, A. (2009). İşletmelerde örgütsel bağlılık ve işgören performansı. Detay Yayıncılık.
• Salehi, M. & Gholtash, A. (2011). The relationship between job satisfaction, job burnout and organizational commitment with the organizational citizenship behavior among members of faculty in the Islamic Azad University-first district branches, in order to provide the appropriate model. Procedia Social And Behavioral Sciences, 15, 306-310.
• Sheldon, M.E. (1971). Investments and involvements as mechanisms producing commitment to the organization. Administrative Science Quarterly, 16(2), 143-150.
• Solmuş, T. (2004). İş yaşamında duygular ve kişilerarası ilişkiler: psikoloji penceresinden insan kaynakları yönetimi, İstanbul: Beta Basım.
• Somers, M.J. (1995). Organizational commitment, turnover and absenteeism: an examination of direct and ınteraction effects. Journal of Organizational Behavior, 16(1), 49-58.
• Swailes, S. (2004). Commitment to change: profiles of commitment and in-role performance. Personnel Review, 33(2), 187-204.
• Tak, B. & Çiftçioğlu, B.A. (2009). Mesleki bağlılık ile çalışanların örgütte kalma niyeti arasındaki ilişkiyi incelemeye yönelik görgül bir çalışma, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, 63 (4), 155-178.
• Tansky, J. W. (1993). Justice and organizational citizenship behavior: what ıs the relationship? Employee Responsibilities and Rights Journal, 6(3), 195- 207.Tett. R.P. & Meyer. J.P. (1993). Job satisfaction, organizational commitment, turnover ıntention and turnover: path analysis based on meta-analytic findings. Personnel Psychology, 46, 342-346.
• Wang, J. & Wong, C. (2011). Understanding organizational citizenship behavior from a cultural perspective: an empirical study within the context of hotels in Mainland China. International Journal of Hospitality Management, 30(4), 845-854.
• Waris, R. G. (2005). An Examination of organizational culture, employee attitudes, and organizational citizenship behaviors: A path analysis approach. University of Missouri: Kansas City.
• Williams, L. J. & Anderson, S. E. (1991) Job satisfaction and organizational commitment as predictors of organizational citizenship and in-role behaviors. Journal of Management, 17(3), 601-617.
• Yıldırım, M. H., Erul, E. E. & Kelebek, P. (2014). Tükenmişlik ile işten ayrılma niyeti arasındaki ilişki banka çalışanları üzerine bir araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6(1), 34-44.
• Zeynel, E. (2014). Akademisyenlere yönelik mesleki motivasyon, iş tatmini ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkiler üzerine bir araştırma. Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Isparta.