Çağdaş sanata ikonolojik bir yaklaşım: "Müjde" örneği

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 1, 61 - 66, 29.12.2022

Görkem Kutluer

https://doi.org/10.55044/meusbd.1203274

Öz

Bu çalışma Erwin Panofsky'nin sanat eseri incelemesi için önerdiği üç aşamalı sentez modelini açıkladıktan sonra modelin çağdaş sanat yapıtları üzerindeki etkinliği hakkında tartışmayı hedeflemektedir. Tartışma klasik ikonografi ve çağdaş sanatın kesiştiği noktayı Richard Hamilton'ın "The Annunciation ('Müjde' veya 'Meryem'e Müjde')" adlı yapıtı üzerinden irdelemeyi amaçlamaktadır. Aynı konunun farklı yüzyıllarda ve birbirinden çok farklı üsluplarla ele alındığı durumları Panofksy'nin modeli üzerinden karşılaştırabilmek için; bir Erken Rönesans sanatçısının elinden çıkan Müjde sahnesiyle, 2000'li yıllarda üretim yapan bir sanatçının aynı konuyu işleyen yapıtı amaçlı olarak seçilmiştir. Çalışmanın temel sorusu çağdaş sanat yapıtları karşısında nitelikli bir okuma yapabilmek için ön-ikonografik betimleme, ikonografik analiz ve ikonografik sentez aşamalarını işletmenin yeterli olup olmadığıdır.

Anahtar Kelimeler

Çağdaş Sanat, İkonoloji, Panofsky, Semboller

Kaynakça

• Atakan, N. (2015). Sanatta alternatif arayışlar. (Çev. Z. Rona). İzmir: Karakalem Kitabevi.
• Kılıç Cepdibi, A. (2019). Ataerkil düşünce, bilgi ve iktidar ilişkilerine meydan okuyan bir praksis felsefesi olarak feminizm ve Türkiyeli feministler. Felsefelogos, Sayı:73, 2019-2, 1-28.
• Panofsky, E. (1967). Studies in iconology: humanistic themes in the art of the Renaissance. Routledge.
• Panofsky, E. (2012). İkonoloji araştırmaları-Rönesans sanatında insancıl temalar. (Çev. O. Düz). İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
• Oltermann, P. (2022). Mondrian painting has been hanging upside down for 75 years [URL: https:// www.theguardian.com/artanddesign/2022/oct/28/mondrian-painting-has-been-hanging-upside-down-for- 75-years] internet adresinden 28 Ekim 2022 tarihinde edinilmiştir.
• Wölfflin, H. (2015). Sanat tarihinin temel kavramları. (Çev. A. Cemal). İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
• İncil. [URL: https://www.biblegateway.com] internet adresinden 19 Ağustos 2022 tarihinde edinilmiştir.
• Görsel 1: Fra Angelico, Annunciation, Fresk, San Marco Müzesi (Floransa), [URL: https:// www.independent.co.uk/arts-entertainment/art/great-works/great-works-annunciation-143845-fraangelico- 2027376.html] internet adresinden 18 Ağustos 2022 tarihinde edinilmiştir.
• Görsel 2: Richard Hamilton, The Annunciation (Meryem’e Müjde), Tate Museum, 2005. [URL: https:// www.tate.org.uk/art/artworks/hamilton-the-annunciation-p20287] internet adresinden 18 Ağustos 2022 tarihinde edinilmiştir.
• Görsel 3: Annunciation Sahnesi, 2. yy., Priscilla Katakombu (Via Salonia), Roma. [URL: https:// iconreader.wordpress.com/2012/03/25/oldest-surviving-icon-of-the-annunciation] internet adresinden 10 Haziran 2022 tarihinde edinilmiştir.
• Görsel 4: Fra Angelico, Annunciation, Fresk, San Marco Müzesi (Floransa), [URL: https:// www.independent.co.uk/arts-entertainment/art/great-works/great-works-annunciation-143845-fraangelico- 2027376.html] internet adresinden 18 Ağustos 2022 tarihinde edinilmiştir.
• Görsel 4: Richard Hamilton, The Annunciation (Meryem’e Müjde), Tate Museum, 2005. [URL: https:// www.tate.org.uk/art/artworks/hamilton-the-annunciation-p20287] internet adresinden 18 Ağustos 2022 tarihinde edinilmiştir.