Turizmde yeşil pazarlama: Bibliyometrik bir analiz

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 1, 45 - 56, 31.12.2023

Elif Aslantürk , Mahmut Baltacı

https://doi.org/10.55044/meusbd.1368497

Öz

Turizm dünyanın en hızlı gelişen sektörlerinden birisidir. Bu hızlı gelişim beraberinde birçok çevre sorununu ortaya çıkarmaktadır. Çevre sorunlarının en aza indirgenmesi yeşil pazarlama anlayışı ile olmaktadır. Bu çalışmada öncelikle turizmde yeşil pazarlama ile ilgili bilgi verilmektedir. Çalışmanın esas amacı “yeşil pazarlama” ve “turizm” kavramlarını betimsel analiz yöntemi yardımıyla doküman inceleme modeli kullanılarak analiz etmek ve bu kavramların bibliyometrik özelliklerinin belirlenmesidir. Bu amaç doğrultusunda Scopus veri tabanında “green marketing” ve “tourism” kavramları birlikte aratılarak 2000-2023 yılları arasında 66 İngilizce çalışmaya ulaşılmıştır. Elde edilen veriler R programına bütünleşik olan Biblioshiny yardımıyla analiz edilmiştir. Çalışmada en fazla atıf alan yazarlar, makalelerin yıllara göre dağılımı, yazarların etkisi, en verimli üniversiteler, en fazla atıf alan ülkeler, en fazla yayın yapılan dergiler, yazarların en fazla kullandıkları anahtar kelimeler, en fazla atıf alan yayınlar, yayınların Bradford’s yasasına uyumu ve yayınların Lotka yasasına uyumu araştırılmıştır. İlk yapılan çalışma yılı 2000 olduğu, en fazla katkı sunan yazarlar Mohammad J ve Quoquab F olduğu ve en verimli üniversitelerin University of Brawijaya, Universiti Putra Malaysia ve Universiti Teknologi Malaysia olduğu bulgulanmıştır. Ayrıca yazar etkisine bakıldığında Mohammad J ve Quoquab F en yüksek H indeksi, G indeksi ve M indeksine sahip yazarlardır. Jauharı V ve Manaktola K en çok atıf alan yazarlar olmuşlardır. Hindistan en fazla atıf alan ülke, en çok kullanılan kelimeler marketing, commerce, green marketing, sustainable development olmuştur. Yayınların Bradford yasasına uyum sağladığı, Lotka yasasına uyum sağlamadığı bulgulanmıştır. Çalışma özgün olması ve günümüzün önemli konularından olması sebebiyle alana katkı sağlayacağı ve gelecek araştırmalara ışık tutacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yeşil Pazarlama, Turizm, Bibliyometrik Analiz

Kaynakça

• Agustina, Y., Wijijayanti, T., Winarno, A. & Rahayu, W. P. (2023). The economarketing model: Development of productive and sustainable tourism area. International Journal of Professional Business Review: Int. J. Prof. Bus. Rev., 8(2), 5.
• Akın, M. H. (2022). Turizm sektöründe yeşil bilişim uygulamaları. Turizm Akademik Dergisi, 9(2), 179-192.
• Akyıldız, M. & Çetin, E. (2022) Eko turizm potansiyeli ve uygulamaları: Çanakkale-Biga örneği. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 17(2), 13-26.
• Atay, L. & Dilek, S. E. (2013). Konaklama işletmelerinde yeşil pazarlama uygulamaları: Ibis Otel örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(1), 203-219.
• Berk, O. N. & Celep, E. (2020). Konaklama işletmelerinde yeşil pazarlama faaliyetlerinin tüketicilerin satın alma davranışlarına etkisi, Konya ili örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (44), 267-285.
• Bhardwaj, S., Nair, K., Tariq, M. U., Ahmad, A. & Chitnis, A. (2023). The state of research in green marketing: A bibliometric review from 2005 to 2022. Sustainability, 15(4), 2988.
• Cavalcante, W. Q. D. F., Coelho, A. & Bairrada, C.M. (2021). Sustanability and tourism marketing: A bibliometric anarşist of publications between 1997 and 2020 using wosviever software. Sustanability, 13 (9), 4987.
• Chang, K. C., Hsu, C. L., Hsu, Y. T. & Chen, M. C. (2019). How green marketing, perceived motives and incentives influence behavioral intentions. Journal of Retailing and Consumer Services, 49, 336-345.
• Chin, C. H., Chin, C. L., & Wong, W. P. M. (2018). The implementation of green marketing tools in rural tourism: the readiness of tourists?. Journal of Hospitality Marketing & Management, 27(3), 261-280.
• Cheng, Y. H., Chang, K. C., Cheng, Y. S. & Hsiao, C. J. (2022). How green marketing influences customers’ green behavioral intentions in the context of hot-spring hotels. Journal of Tourism and Services, 24 (13), 190-208.
• Çelik, D. S. (2022). Turizm ve seyahat faaliyetlerinin dünyamızda bıraktığı karbon ayak izi takibi ve kontrolü. Marmara Sosyal Araştırmalar Dergisi, (17), 1-10.
• Davari, A. & Strutton, D. (2014) Marketing mix strategies for closing the gap between green consumers’ pro-environmental beliefs and behaviors. Journal of Strategic Marketing, 22 (7), 563-586.
• Delafrooz, N., Taleghani, M. & Nouri, B. (2014). Effect of green marketing on consumer purchase behavior. QScience Connect, 2014(1), 5.
• Donthu, N., Kumar, S., Mukherjee, D., Pandey, N. & Lim, W. M. (2021). How to conduct a bibliometric analysis: An overview and guidelines. Journal of Business Research, 133, 285-296.
• Elmas, M. S. H. (2019). The influence of green marketing, attribute tourism products, e-WOM The visit decision. International Journal of SocialScienceand Business, 3(1), 46-54.
• Fırat, S. & Durmaz, Y. (2020). Yeşil pazarlamanın bilim haritalama teknikleri açısından değerlendirilmesi: Bibliyometrik analiz. International Social Mentality and Researcher Thinkers Journal, (Issn:2630-631X) 6(30), 458-472.
• Garfield, E. (1963). Citation indexes in sociological and historical research. American documentation, 14(4), 289-291.
• Gavrilović, Z. & Maksimović, M. (2018). Green innovations in the tourism sector. Strategic Management, 23(1), 36-42.
• Groening, C., Sarkis, J. & Zhu, Q. (2018). Green marketing consumer-level theory review: A compendium of applied theories and further research directions. Journal of cleaner production, 172, 1848-1866.
• Gryshchenko, O., Babenko, V., Bilovodska, O., Voronkova, T., Ponomarenko, I. & Shatskaya, Z. (2022). Green tourism business as marketing perspective in environmental management. Global Journal of Environmental Science and Management, 8(1), 117-132.
• İpar, M. S. & Aksu, M. (2022). Turistlerin yeşil otel tercihlerine yönelik algıları, çevreci davranış eğilimleri ve davranışsal niyetlerle ilişkisi (Perceptions of tourists on). Journal of Gastronomy, Hospitality and Travel (Online), 5(1), 440-463.
• Kimani, J. W. (2015). Green marketing practices and Performance of Eco-Tourism in Kenya (Unpublished Doctoral dissertation), University of Nairobi.
• Korkmaz, H. & Atay, L. (2017). Otel işletmelerinde yeşil pazarlama ve çevre sertifikalarının değerlendirilmesi. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(4), 113-126.
• Lumbaraja, P., Lubis, A. N. & Hasibuan, B. K. (2019). Sustaining Lake Toba’s tourism: Role of creative industry, green tourism marketing and tourism experience. Asian Journal of Business and Accounting, 12(1), 257-278.
• Lütfi, A. & Dilek, S. E. (2013). Konaklama işletmelerinde yeşil pazarlama uygulamaları: Ibis Otel örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(1), 203-219.
• Maucuer, R., Renaud, A., Ronteau, S. & Muzellec, L. (2022). What can we learn from marketers? A bibliometric analysis of the marketing literature on business model research. Long Range Planning, 55(5), 102219.
• Maugeri, E., Gullo, E., Romano, P., Spedalieri, F. & Licciardello, A. (2017). The bioeconomy in Sicily: new green marketing strategies applied to the sustainable tourism sector. Procedia Environmental Science, Engineering and Management, 4(3), 135-142.
• Öncel, M. & Şanlı, G. E. (2023). Turizm sektöründe ekolojik yaklaşımlar ve yeşil pazarlama uygulamaları: Bursa Mövenpick Oteli. Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, 28(1), 207-216.
• Price, D. J. D. S. (1965). Networks of scientific papers: The pattern of bibliographic references indicates the nature of the scientific research front. Science, 149(3683), 510-515.
• Sangpikul, A. (2017). Ecotourism mix, good practice, and green marketing: An approach towards the quality tourism business. Journal of Community Development Research (Humanities and Social Sciences), 10(1), 1-15.
• Sert, A. N. (2017). Konaklama işletmelerinde yeşil pazarlama uygulamaları: Doğa Residence Otel örneği. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 1(1), 1-20.
• Seyhan, G. & Yılmaz, B. S. (2010). Sürdürülebilir turizm kapsamında konaklama işletmelerinde yeşil pazarlama: Calısta Luxury Resort Hotel. Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 11(1), 51-74.
• Torun, E. & Bozkuş, K. (2022). Sınıf yönetimi araştırmalarının bibliometrik analizi. Studies in Educational Research and Development, 6(1), 20-51.
• Tripathi, H. K. & Sen, B. K. (2016). Crop science literature and Bradford Law. Annals of Library and Information Studies, 63, 85-90.
• Vogel, R. (2014). What happened to the public organization? A bibliometric analysis of public administration and organization studies. The American Review of Public Administration, 44(4), 383-408.
• Weaver, D. B. (2022). Sustainable tourism. In Encyclopedia of Tourism Management and Marketing (pp. 317-321). Edward Elgar Publishing.
• Yıldırım, Y. (2022). Disiplinlerarası boyutlarıyla hizmet işletmeleri. Konya: Eğitim Yayınevi.
• Zhang, X., Chen, H., Wang, W. & Ordóñez de Pablos, P. (2016). What is the role of IT in innovation? A bibliometric analysis of research development in IT innovation. Behaviour & Information Technology, 35(12), 1130-1143.
• Zupic, I. & Čater, T. (2015). Bibliometric methods in management and organization. Organizational Research Methods, 18(3), 429-472.