Examining the Opinions of Orthopedically Disabled Children and Their Parents Regarding Faith Education in the Family

Yıl 2024, , 1135 - 1171, 15.09.2024

Nurhan Can , Faruk Kanger

https://doi.org/10.56720/mevzu.1520693

Öz

The aim of this research is to examine the current state of belief educa-tion within the families of orthopedically disabled children between aged 11-15. For this reason, questions were asked to understand the current situa-tion and to examine whether the parents of orthopedically disabled children are aware of the need for religious education in the family, whether they find the religious education they provide to their orthopedically disabled children sufficient, whether the religious education provided in the family helps their children cope with their disabilities, whether the families can answer the questions of their orthopedically disabled children about faith in a way that satisfies them, and their views on the contribution of the reli-gious education their children receive at school to religious education. In this research, simultaneous/parallel design was preferred among mixed method designs. While the study group of the qualitative aspect of the re-search consists of 30 parents of orthopedically disabled children residing in the European side of Istanbul, the study group of the quantitative aspect is the orthopedically disabled children of these parents. The data collection tool for qualitative data was semi-structured interview form, and for quanti-tative data, a Likert-type questionnaire was used. The content analysis method was used in the analysis of qualitative data, and for the quantitative data, the percentage values of the answers given according to the Likert-type questionnaire were calculated. Finally, the findings obtained from chil-dren and parents were compared and interpreted. The views of children and parents are parallel on the issues that parents are aware of providing religious education to their children, that religious education given in the family contributes to children coping with their disabilities, and that reli-gious education received at school contributes positively to the religious ed-ucation of orthopedically disabled children. However, while parents think that they cannot give satisfactory answers to children's faith-based ques-tions, children, unlike their parents, think that their parents give them satis-factory answers to their faith-based questions. It has been suggested that studies conducted by various institutions, associations and civil society or-ganizations to benefit the religious education of parents of children with special needs will be beneficial in eliminating the deficiencies of families in this regard.

Anahtar Kelimeler

Religious Education, Parental Attitude, Faith Education, Disability, Ortho-pedically Disabled Children

Ortopedik Engelli Çocukların ve Ebeveynlerinin Ailede İnanç Eğitimine İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi

Öz

Bu araştırmanın amacı 11-15 yaş aralığındaki ortopedik engelli çocukla-rın ailede inanç eğitimlerinin mevcut durumlarını incelemektir. Bu sebeple mevcut durumun anlaşılmasına yönelik ortopedik engelli çocukların ebe-veynlerinin ailede inanç eğitimi verilmesi hususunda farkındalıklarının olup olmadığı, ortopedik engelli çocuklarına verdikleri inanç eğitimini yeterli bulup bulmadıkları, ailede verilen inanç eğitiminin çocukların engeliyle başa çıkmalarına yardımcı olup olmadığı, ailelerin ortopedik engelli çocuklarının inanç ile alakalı sorularına onları tatmin edecek şekilde cevap verip vere-medikleri, çocukların okulda aldıkları din eğitimlerinin inanç eğitimine kat-kısı hususundaki görüşlerini incelemeye yönelik sorular sorulmuştur. Araş-tırmada karma yöntem desenlerinden eş zamanlı/ paralel desen tercih edilmiştir. Araştırmanın nitel boyutunun çalışma grubunu İstanbul Avrupa Yakası’nda ikamet eden ortopedik engelli çocukların 30 ebeveyni oluşturur-ken nicel boyutunun çalışma grubu ise bu ebeveynlerin ortopedik engelli çocuklarıdır. Nitel verilerin veri toplama aracı yarı yapılandırılmış görüşme formu, nicel verilerin ise Likert Tipi ankettir. Nitel verilerin analizinde içerik analizi yöntemi, nicel verilerin analizinde ise Likert Tipi ankete göre verilen cevapların yüzde değerleri hesaplanmıştır. Son olarak çocuklardan ve ebe-veynlerden elde edilen bulgular karşılaştırılarak yorumlanmıştır. Ebeveynle-rin çocuklarına inanç eğitimi verme hususunda farkındalıkları olduğu, aile-de verilen inanç eğitiminin çocukların engeliyle başa çıkmalarına katkı sağ-ladığı, okulda aldıkları din eğitiminin ortopedik engelli çocukların inanç eği-timine olumlu katkısı olduğu konularında çocukların ve ebeveynlerin görüş-leri paraleldir ancak ebeveynler çocukların inanç temelli sorularına tatmin edici cevaplar veremediklerini düşünürken çocuklar ebeveynlerinden farklı olarak inanç temelli sorularına ebeveynlerinin onları tatmin edici cevaplar verdiklerini düşünmektedirler. Çeşitli kurum, dernek ve sivil toplum kuru-luşları tarafından özel gereksinimli çocukların ebeveynlerinin din eğitimine fayda sağlamaya yönelik çalışmalar yapılması ailelerin bu konudaki eksiklik-lerinin giderilmesinde faydalı olacağı önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Din Eğitimi, Ebeveyn Tutumu, İnanç Eğitimi, Engellilik, Ortopedik Engelli Çocuklar

Etik Beyan

Yapılan bu çalışmada araştırma etiği ilkeleri gözetilmiş olup gerekli etik kurul izinleri alınmıştır. Araştırma sürecinde alan araştırması öncesinde İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi’nin Etik Komisyonu’ndan 28.01.2022 tarihli 2022/01 sayılı toplantısında etik onayı alınmıştır. Bu makale Nurhan CAN’ın Faruk KANGER danışmanlığında yürüttüğü " Ortopedik Engelli Çocukların Ailede İnanç Eğitiminin İncelenmesi: İstanbul Avrupa Yakası Örneği" başlıklı yüksek lisans tezinden üretilmiştir.

Destekleyen Kurum

İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi

Kaynakça

• Ay, Mehmet Emin. “Çocuklara İman Esaslarının Öğretimi”. studylibtr.com. 2022. Erişim 06 Temmuz 2024. https://studylibtr.com/doc/1077586/çocuklara-iman-esaslarının-öğretimi
• Bahadır, Abdülkerim. “Psiko-Sosyal Bir Sorun Olarak Engelliliği Anlamlan-dırmada Dinî Referanslar ve Pratik Yansımaları”. Marife Dini Araştır-malar Dergisi 10/2 (30 Eylül 2010), 9-25. https://doi.org/10.5281/zenodo.3344158
• Bahçekapılı, Yazar: Linda L. treloar Çev Mehmet - Treloar, Linda L. “Engel-lilik, Dini İnançlar ve Kilise: Engelli Yetişkinlerin ve Aile Bireylerinin Deneyimleri”. Journal of Istanbul University Faculty of Theology 27 (12 Ey-lül 2013), 211-230. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iuilah/issue/984/11095
• Canöz, Şakir. “Özel Eğitime Gereksinimi Olan Öğrenciler ve Özel Eğitim”. İlköğretimde Özel Eğitim. ed. Hasan Avcıoğlu. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 2013.
• Creswell, John W. Nitel, Nicel ve Karma Yöntem Yaklaşımları Araştırma Dese-ni. çev. Selçuk Beşir Demir. Ankara: Eğiten Kitap, 3. Basım, 2017.
• Çakır, Emine vd. “Engelli Bireylere Sahip Ailelerin Eğitim Alanında Yaşadı-ğı Zorlukların Okul Sosyal Hizmeti Kapsamında Değerlendirilmesi”. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi 21/2 (31 Aralık 2021), 188-210. https://doi.org/10.54961/uobild.1030818
• Çelenk (Kurt), Şule. Çocuklara Dini Alışkanlıkların Kazandırılmasında Aile, Okul ve Çevrenin Etkisi. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Thesis, 2004. (TDV İslâm Araştırmaları Merkezi).
• Fowler, James W. “İman Bilincinin Evreleri”. çev. Ali Ulvi Mehmedoğlu. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 19 (2000), 85-104.
• Gümüş, Arife. “İnsanın ve Toplumun İnşasında Ailenin Rolü”. Ailede Din Eğitimi. ed. Gülsüm Pehlivan Ağırakça - Arife Gümüş. 1-111. Yekder, 2019.
• Kanger, Faruk. “Omurilik Felçlisi Engellileri Üzerine Dinî ve Manevi Da-nışmanlık Odaklı Nitel Bir Araştırma”. Değerler Eğitimi Dergisi 20/43 (25 Haziran 2022), 105-133. https://doi.org/10.34234/ded.1045540
• Karadaş, Cağfer. Kafama Takılanlar. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayın-ları, 7. Basım, 2022.
• Karakaş, Ahmet - Koç, Mustafa. “Stresle Başa Çıkma ve Dini Başa Çıkma Yöntemleri Arasındaki İlişki: Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenme-si”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 3/3 (13 Ağustos 2014), 610-631. https://doi.org/10.15869/itobiad.88954
• Kayacı, Eyyüp. “İşitme Engelli Öğrencilerin Sorunları ve Dini Başa Çıkma Yöntemleri”. Tasavvur / Tekirdağ İlahiyat Dergisi 9/1 (30 Haziran 2023), 731-761. https://doi.org/10.47424/tasavvur.1275425
• Kula, Naci. “Engelli Birey ve Ailelerinin Yaşantılarında Hz. Muhammed’in Örnekliği (Çorum Örneği)”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 11/3 (01 Haziran 2011), 163-194. https://dergipark.org.tr/tr/pub/daad/issue/4493/61897
• Muhcu, Selvi. Ortopedik Engellilik ve Dini Başa Çıkma (Trabzon Örneği). Hitit Üniversitesi, Thesis, 2015. (TDV İslâm Araştırmaları Merkezi).
• Musayev, İslam. Engelli Bireylerin Din Eğitimi. Bursa Uludağ Üniversitesi, Thesis, 2013. (TDV İslâm Araştırmaları Merkezi).
• Osmanoğlu, Cemil. “Din Eğitiminin Gelişimsel Temeli Olarak İnanç”. Bilim-name : Düşünce Platformu 27 (Şubat 2014), 177-206.
• Özdemir, Saadettin. “Türkiye’de Özel Eğitim ve Özel Eğitim’de Din Eğiti-mi”. Özel Eğitimde Din Eğitimi. ed. Saadettin Özdemir - Mustafa Başko-nak. Ankara: Grafiker Yayınları, 1. Basım, 2018.
• Pekcan, Burak. Ortopedik Engelli Bireye Sahip Ebeveynlerin Din Eğitimi İhti-yaçlarının İncelenmesi. Ankara Üniversitesi, Thesis, 2022. (TDV İslâm Araştırmaları Merkezi).
• Pekcan, Burak - Tosun, Cemal. “Ortopedik Engelli Çocuğu Olan Ebeveynle-rin Din Eğitimi İhtiyaç ve İçeriklerine Yönelik Görüşleri”. Dini Araştır-malar 26/64 (15 Haziran 2023), 125-158. https://doi.org/10.15745/da.1262464
• Turanalp, Muhammed Fatih. Ortopedik Engellilerde Din Eğitimi. Aybil Yayı-nevi, 2017.
• Ünal, Vehbi. “Engellilerin Engelliliğe Bakışı ve Dine Yaklaşımları”. Cumhuri-yet İlahiyat Dergisi 22/3 (15 Aralık 2018), 1457-1482. https://doi.org/10.18505/cuid.440470
• Yaparel, Recep. “Depresyon ve Dini İnançlar İle Tabiatüstü Nedensel Yük-lemeler Arasındaki İlişkiler”. Dokuz Eylül İlahiyat Fakültesi Dergisi 8 (1994).
• Yıldırım, Ali - Şimşek, Hasan. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. İstanbul: Seçkin Yayıncılık, 12. Basım, 2021.
• Aile Eğitim Rehberi Ortopedik Özürlüler. T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı Yayınları, 2008.