The Importance of Fudayl b. Iyaz in the Hadith Science and Narrations in the Basic Hadith Sources

Yıl 2019, Sayı: 2, 167 - 189, 30.09.2019

Ömer Faruk Kavuncu

https://doi.org/10.5281/zenodo.3463851

Öz

Fudayl b. Iyaz, one of the crucial
scholars in the hijri II century, was borned in Horasan (Khurasan) and went to
the Kufa so as to learn science at a young age. what is more, he took hadith courses
from various vital scholars such as Mansûr b. el-Mu‘temir, A‘meş, Süfyân
es-Sevrî, Leys b. Ebî Süleym, and  Husayn
b. Abdurrahmân. After Kufe, he settled in Mecca in order to engage in worship
and died there in (hijri)187 years. Names of Müsedded b. Müserhed or Yahyâ b.
Saîd el-Kattân can be examples of his students who narrated hadiths from him.
Fudayl b. Iyaz wo had 32 narratives in the Kütüb-i Tis‘a is considered a
reliable narrater.

Anahtar Kelimeler

al-Fuḍayl b. ʿIyāḍ, Hadith, Kûfâ, Mekka

Fudayl b. İyâz’in Hadis İlmindeki Yeri ve Temel Hadis Kaynaklarındaki Rivayetleri

Öz

Hicrî
II. asırda yaşamış önemli âlimlerinden biri olan Fudayl b. İyâz Horasan’da
dünyaya gelmiş, genç yaşlarda ilim öğrenmek maksadıyla Kûfe’ye gitmiş, orada
Mansûr b. el-Mu‘temir, A‘meş, Süfyân es-Sevrî, Leys b. Ebî Süleym, Husayn b.
Abdurrahmân gibi muhaddislerden hadîs almıştır. Kûfe’nin ardından ibadetle
meşgul olmak amacıyla Mekke’ye yerleşmiş ve hicrî 187 senesinde orada vefât
etmiştir. Kuteybe b. Saîd, Saîd b. Mansûr, Humeydî, Müsedded b. Müserhed, Yahyâ
b. Saîd el-Kattân gibi isimler kendisinden hadîs rivâyet eden talebelerinin
başlıcalarıdır. Kütüb-i Tis‘a’da toplamda 32 rivâyeti tespit edilen
Fudayl b. İyâz, güvenilir bir râvî olarak nitelendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Fudayl b. İyaz, hadis, Kûfe, Mekke

Kaynakça

• Ahmed b. Hanbel. (2001), Kitâbu’l-ilel ve ma‘rifetu’r-ricâl. (nşr. Vasiyyullah b. Muhammed Abbâs), I-IV, Riyad: Dâru’l-Hânî.
• Aydınlı, Abdullah. (1987), Hadis Istılahları Sözlüğü. İstanbul: Timaş.
• Buhârî, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmâîl. et-Târihu’l-kebîr. (nşr. Hâşim en-Nedvî), I-IX Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye.
• _______, (2002), Sahîhu’l-Buhârî, Dımaşk: Dâru İbn Kesîr,.
• Çelebi, İlyas. “Muska”, DİA, XXXI, 267.
• Dârimî, Abdullâh b. Abdurrahmân. Sünenü’d-Dârimî. (nşr. Fevvâz Ahmed Zümerlî, Hâlid es-Seb’ Alemî), I-II, Karaçî: Kadîmî Kütüphanecî, ts.
• Ebû Bekr ed-Dîneverî, Ahmed b. Mervân. (1998), el-Mecâlisetu ve cevâhiru’l-ilm. (nşr. Meşhûr b. Hasan b. Âli Selmân Ebû Ubeyde), I-X, Beyrût: Dâru İbn Hazm.
• Ebû Dâvud, Süleymân b. el-Eş’as es-Sicistânî. (2009), Sünen-i Ebî Dâvud. (nşr. Şuayb el-Arnavût, Muhammed Kâmil Karabelli), I-VII, Beyrût: Dâru’r-Risâleti’l-Âlemiyye.
• Ebû Nuaym el-İsfehânî, Ahmed b. Abdullâh. (1996), Hilyetü’l-evliyâ ve tabakatü’l-esfiyâ. I-X, Beyrût: Dâru’l-Fikr.
• Ebû Tâhir es-Silefî, Ahmed. (2004), Tuyûriyyât. (nşr. Desmân Yahyâ Meâlî, Abbâs Sahru’l-Hasan), I-IV, Riyâd: Edevâtu’s-Selef.
• Fesevî, Ebû Yûsuf Ya’kûb b. Süfyân el-Fesevî. (1989), Kitâbu’l-Ma‘rife ve’t-târîh. (nşr. Ekrem Ziyâ el-Ömerî), I-IV, Medine: Mektebetü’d-Dâr.
• Hatîb el-Bağdâdî, Ebû Bekr Ahmed. (1357/1938), Kitâbu’l-Kifâye fî ilmi’r-rivâye. (nşr. Ebû Abdullah es-Sûrkî, İbrahîm Hamdî el-Medenî), Medîne: el-Mektebetü’l-İlmiyye.
• _______ (1989), el-Câmiu li ahlâki’r-râvî ve âdâbi’s-sâmi’. (nşr. Mahmûd et-Tahhân), I-II, Riyâd: Mektebetü’l-Meârif.
• Fâsî, İbn Ahmed el-Hasenî. (1985), el-Akdü’s-semîn fî târîhi’l-beledi’l-emîn. (nşr. Fuâd Seyyîd, v.dğr), I-VIII, Beyrût: Müessesetü’r-Risâle.
• İbn Asâkir, Ebu’l-Kâsım. (1995), Târîhu Medîneti Dımaşk. (nşr. Amr b. Garâme el-Amrî), I-LXXX, Beyrût: Dâru’l-Fikr.
• İbn Ebî Hâtim, Ebû Muhammed Abdurrahman. (1952), Kitâbu’l-Cerh ve’t-ta‘dîl. (nşr. Abdurrahman b. Yahya el-Muallimî el-Yemânî), I-IX, Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye.
• İbn Hacer, Şihâbuddîn el-Askalânî. (1993), Tehzîbu’t-tehzîb. I-XV, Kâhire: Dâru’l-Kitâbu’l-İslâmiyye.
• İbn Hallikân, Ebu’l-Abbâs Şemseddîn. (1972), Vefeyâtu’l-a‘yân ve enbâu ebnâu’z-zamân. (nşr. İhsân Abbâs), I-VIII, Beyrût: Dâru Sâdir.
• İbn Hayr, Ebû Bekir el-İşbilî. (1998), Fehrese. (nşr. Muhammed Fuâd Mansûr), Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye.
• İbn Hibbân, Muhammed b. Hibbân el-Büstî. (1973), Kitâbu’s-Sikât. (nşr. Muhammed Abdulmu’îd Hân), I-X, Haydârâbâd: Dâiretu’l-Meârifi’l-Usmâniyye.
• İbn Kesîr, İsmâîl b. Ömer. (1990), el-Bidâye ve’n-nihâye. I-XV, Beyrût: Mektebetü’l-Meârif.
• İbn Kuteybe, Ebû Muhammed Abdullah b. Müslim b. Kuteybe. (1992), el-Maârif. (nşr. Servet Ukkâşe), Kahire: Dâru’l-Maârif.
• İbn Sa‘d, Ebû Abdullah Muhammed ez-Zührî. (2001), et-Tabakâtü’l-kübrâ. (nşr. Ali Muhammed Ömer), I-XI, Kahire: Mektebetü’l-Hancî.
• İbnu’l-Cevzî, Cemâlu’d-dîn Ebu’l-Ferec. (2012), Sıfatu’s-safve. (nşr. Hâlid Mustafa Tarsûsî), Beyrût: Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî.
• İbnu’l-İmâd, Abdulhay b. Ahmed b. Muhammed el-Akrî el-Hanbelî, Şezerâtu’z-zeheb fî ahbâri men zeheb. (nşr. Abdulkâdir el-Arnavût), I-X, Beyrût: Dâru İbn Kesîr, 1986.
• İclî, Ebu’l-Hasen el-İclî. (1971), Târihu’s-sikât. (nşr. Abdu’l-mut’î Kal’acî), Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye.
• Meğrâvî, Ebû Sehl Muhammed. (2007), Mevsûatu mevâkifi’s-selef fî’l-akîdeti ve’l-menheci’t-terbiyeti. I-X, Kâhire: el-Mektebetü’l-İslâmiyye.
• Mizzî, Cemâleddîn. (1996), Tehzîbu’l-Kemâl fî Esmâi’r-ricâl. (nşr. Beşşâr Avvâd Ma’rûf), I-XXXV, Beyrût: Müessesetü’r-Risâle.
• Nesâî, Ahmed b. Şuayb. (2010), Sünenü’n-Nesâî (nşr. Râid b. Sabrî b. Ebî Alkame), Riyâd: Dâru’l-Hadâra li’n-Neşri ve’t-Tevzî’.
• Sezgin, Fuat. (1991), Târihu’t-turasi’l-arabî. (nşr. Mahmûd Fehmî Hicâzî), I-X, Riyâd: Câmiatî’l-imâm Muhammed ve’l-Melik Suûd.
• Suyûtî, Celâleddîn Abdurrrahmân. (1983), Tabakâtu’l-huffâz, Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye.
• Sülemî, Ebû Abdurrahmân. (2006), Suâlâtu’s-Sülemî li’d-Dârâkutnî (nşr. Hâlid b. Abdurrahmân el-Cerîsî), Riyâd.
• Taberânî, Ebu’l-Kâsım Süleymân. (ty.), el-Mu‘cemu’l-kebîr. (nşr. Hamdî Abdulmecîd es-Selefî), I-XXV, Kâhire: Mektebetü İbn Teymiyye.
• Tirmizî, Ebû Îsâ Muhamed. (2000), Câmiu’t-Tirmizî. (nşr. Sâlih b. Abdilazîz), Riyâd: Dâru’s-Selâm.
• Türer, Osman. “Fudayl b. İyâz”, DİA. XIII, s. 208-209.
• Zehebî, b. Muhammed. (ty.), Mîzânu’l-i‘tidâl fî nakdi’r-ricâl. (nşr. Alî Muhammed el-Becâvî), I-IV, Beyrût: Dâru’l-Meârif.
• _______. (2004), Siyerü a‘lâmi’n-nübelâ. (nşr. Hasân Abdu’l-mennân), Beyrût: Beytü’l-Efkâri’d-Devliyye.
• _______. (1990), Târîhu’l-islâm ve vefeyâtu’l-meşâhiri ve’l-a’lâm. (nşr. Ömer Abdusselâm Tedmurî), I-LII, Beyrût: Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî.
• _______.(ty.), Tezkiratu’l-huffâz. (nşr. Abdurrahmân b. Yahyâ el-Muallimî), I-IV, Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye.
• Ziriklî, Hayruddîn ez-Ziriklî. (2002), el-A‘lâm Kâmusu Terâcim. I-VIII, Beyrût: Dâru’l-ilmi li’l-Melâyîn.