Opinions on Teaching Sociology as a Lesson in Teacher Schools: İbrahim Alaaddin Gövsa and Hilmi Ziya Ülken

Yıl 2019, Sayı: 2, 263 - 278, 30.09.2019

Yeliz Okay

https://doi.org/10.5281/zenodo.3463903

Öz

In this
study, the critical thoughts of the sociologists and educators of the statement
after the decision taken in 1924 for the first time to include sociology in the
teacher school curriculum will be discussed. İbrahim Alaaddin Gövsa, who
expressed his opinion on the curriculum of sociology, also expressed the first
criticisms in this direction. In addition, Hilmi Ziya Ülken's article, which
was written by Gövsa in 1927, was also discussed in this study in terms of
revealing the perspective of the period regarding the sociology curriculum and
the formations of teachers who will teach the course. In this article, the main
points on which Ibrahim Alaaddin Gövsa's and Hilmi Ziya Ülke's criticisms of
sociology education are based and their reasons and the Western sources that
form the basis of the opinions of the thinkers will be examined and the
perspective of the place of sociology in education will be put forward.

Anahtar Kelimeler

Teacher School Curriculum, Alaaddin Gövsa

Sosyoloji’nin Öğretmen Okullarında Ders Olarak Okutulmasına Yönelik Görüşler : İbrahim Alaaddin Gövsa ve Hilmi Ziya Ülken

Öz

Eğitim müfredatları toplumsal
gerçekleri göz önünde bulundurmak ve toplumun ihtiyaçlarına ve kalkınmasına
yönelik hedefleri içerir nitelikte olmalıdır. Bireyin toplumu tanıması ve
toplumsal yapının temel özelliklerini ve sorunlarını yorumlaması toplumsal yapıya
ilişkin temel kavramları ve ilkeleri bilmesi ile sağlanabilir. Bu nedenle
müfredatlar farklı disiplinlerin ortak ilkeleri 
ve anlayışı ile hazırlanır. Özellikle öğretmenlik mesleğini icra edecek
bireylere verilen mesleki eğitimde, eğitimin toplumda meydana gelecek istendik
yönde yapısal değişimleri harekete geçireceği gerçeği doğrultusunda sosyoloji
eğitimi müfredatın bir parçasıdır. Ancak sosyolojinin ders olarak okutulmaya
başlaması gereklilik olarak görülmesinin 
yanında ders kitaplarının içerik ve niteliğinin, dersi veren eğitimcinin
akademik donanımının ne olması gerektiğinin tartışılmasına yol açmıştır. 1924
yılında öğretmen okulu müfredatına ilk kez sosyoloji dersinin konulması yönünde
alınan karar sonrası İbrahim Alaaddin Gövsa bu yönde ilk eleştirileri dile
getirmiştir. Bu çalışmada İbrahim Alaaddin Gövsa’nın eleştirilerinin dayandığı
temel noktalar ve gerekçeleri ile özellikle Batılı kaynakları irdelenecek ve
eğitimde sosyolojinin yerine ilişkin dönemin 
bakış açısı ortaya konmaya çalışılacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Öğretmen Okulu Müfredatı, Alaaddin Gövsa, Sosyoloji Eğitimi, Lise Müfredatı, Hilmi ZiyaÜlken

Kaynakça

• Anık, M.(2008) Lise “Sosyoloji Ders Kitapları Üzerine Eleştirel Bir Değerlendirme”, Sosyoloji Dergisi, 3. Dizi, 16. Sayı, 2008/1, ss.145-191.
• Hilmi Ziya [Ülken](1927). Liseler ve Muallim Mekteblerinde İctima'iyyât Programları İstanbul, 1927. Felsefe ve İçtimaiyat Mecmuası, Sayı.1 ss.73-75.
• Hilmi Ziya [Ülken](1932), Umumi İçtimaiyat, Matbaa-i Ebüzziya.
• İbrahim Alaaddin[Gövsa],(1925). “Muallim Mekteblerinde İçtimaiyyat”, Tedrisat Mecmuası, XIII. cilt, Sayı.67. ss. 277-283.
• Tan, M.(1987). “Ortaöğretim Kurumlarında Sosyoloji Öğretimi”, Ortaöğretim Kurumlarında Sosyal Bilimler Öğretimi ve Sorunları, Ankara, TED Yayınları.
• Ülken, H. Z.(1943). Sosyoloji. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Liseler(1340). Liselerin İkinci Devre Müfredat Programı İstanbul: Matbaa-i Âmire. 1924
• Zabun, B, (2013). “Türkiye’de Sosyoloji Öğretimi Üzerine Kapsamlı İlk Çözümleme: Hilmi Ziya Ülken”, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı.37.
• Zabun, B. & Berber, Ş. (2019). “İdeolojik Sosyoloji Öğretimi: Halk Fırkası Programı Doğrultusunda Yazılan İlk Ders Kitabı (Necmeddin Sadak)”, International Social Mentality and Researcher Thinkers Journal, Sayı:5(21)