Military Reform Efforts of Mahmut Shevket Pasha and a Turning Point in the Sports History of Turkey: The Cavalry Riding and Exercise School

Yıl 2022, Sayı: 7, 55 - 87, 15.03.2022

Rıdvan Bal

https://doi.org/10.5281/zenodo.6352223

Öz

Mahmut Shevket Pasha is a general who served as the Governor of Kosovo and the Commander of the 3rd Army in Thessaloniki in the last periods of the Ottoman Empire. The main incident that caused him to be recognized by whole country and get an influential position in politics and state history is the March 31st Incident. He entered the new cabinet as the Minister of War on January 12, 1910, and resigned from this mission when he was heavily criticized for the decisions he took in the rebellion in Albania on July 9, 1912. Later on, when the government was overthrown by the Union and Progress Party, he was appointed as the Prime Minister (Grand Vizier), also as the Minister of War. But after a short period, he was killed as a result of assassination. Despite the fact that there were severe negative conditions, he gave great importance for military reforms both as a minister and a prime minister. One of his important reforms was the opening a new school in 1911, the Cavalry Riding and Exercise School. This school was a pioneer not only for military riders but also for all civilian ones, which made enable Turkish riders to take part in olympic games and different levels international competitions.

Anahtar Kelimeler

Mahmut Shevket Pasha, Military Reforms, Foreign Delegations for Military Modernization, Cavalry, Horse Riding, Saumur.

Mahmut Şevket Paşa’nın Askerî Reform Çalışmaları ve Türk Spor Tarihinde Bir Dönüm Noktası: Süvari Binicilik ve Tatbikat Okulu

Öz

Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde Kosova Valiliği ve Selanik’teki 3. Ordu Komutanlığı görevlerini yürüten Mahmut Şevket Paşa, 31 Mart Vaka-sından sonra tüm ülkenin tanıdığı, siyaset ve devlet tarihi içinde etkili bir konuma ulaşmış bir devlet adamıdır. 12 Ocak 1910 tarihinden itibaren Harbiye Nazırı olarak kabineye girmiş, 1912’de Arnavutluk’ta yaşanan isyanda aldığı kararlar nedeniyle ağır eleştirilere uğrayınca 9 Temmuz 1912’de Harbiye Nazırlığından istifa etmiştir. Balkan Savaşının başlamasıyla ülke içinde huzursuzluk ve kargaşa artmış, İttihat ve Terakki ileri gelenlerinin düzenlediği Babıâli baskınıyla hükümet devrilmiş, Mahmut Şevket Paşa, Harbiye Nazırlığı da uhdesinde kalarak Sadrazamlığa getirilmiştir. Ülkenin sıkıntılı günler yaşadığı bir dönmede, 11 Haziran 1913 günü uğradığı silahlı saldırı sonucu hayatını kaybetmiştir. Gerek Harbiye Nazırlığı gerekse Sadrazamlık makamlarında bulunduğu sürece askerî alanda reform çalışmalarına büyük önem vermiş, tüm olumsuz koşullara rağmen yeni projelerin ve atılımların hayata geçirilmesine öncülük etmiştir. Etkileri günümüzde dahi hissedilen bu çalışmalarından biri 1911’de Süvari Binicilik ve Tatbikat Okulunun açılmasıdır. Sadece askerî binicilikle sınırlı kalmayıp Türk spor tarihi için önemli bir adım olan bu açılış, binicilik sporunun çağdaşlaşması ve Türk binicilerinin uluslararası yarışmalarda yer almasını sağlayacak temellerin atılmasına öncülük etmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mahmut Şevket Paşa, Askerî Reformlar, Yabancı Askerî Heyetler, Süvari, Binicilik, Saumur

Kaynakça

• Akşin, S. (1996). Jön Türkler ve İttihat ve Terakki. Ankara: İmge Yayınları.
• Akşit, Z. (1972). Binicilik ve metotları. İstanbul: Harp Akademileri Basımevi.
• Alain Laurioux, https://commons.wikimedia.org/w/ index. php?curid = 19502269.
• Altay, F. (1949). İstiklal Harbimizde Süvari Kolordusu. İstanbul: İnsel Kitabevi.
• Bal, R. (2013). Türk süvari tarihi. Ankara: Savaş Yayınevi.
• Bardakçı, M. (2014). Mahmud Şevket Paşa’nın sadaret günlüğü. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayını.
• Borak, S. (1992). 31 Mart Vakasının çıkış nedenleri üzerine çeşitli yorumlar ve Atatürk ve Hareket Ordusu üzerine Orgeneral İzzettin Çalışlar'ın bir makalesi. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 8-23, 357-372.
• Çadırcı, M. (1983). Osmanlı ordusunda yeni düzenlemeler (1792-1869). Birinci Askerî Tarih Semineri Bildirileri – 2 (s. 85-101) içinde. Ankara.
• Çağan, N. (1953). Türkler ve at, Türkler ve süvarilik. Süvari Dergisi, 152, 1.
• Çalbatur, S. (1943). Süvari Binicilik ve Tatbikat Okulu broşürü, XX. Yıl Hatırası, 1923:1943. Karaman: Süvari Binicilik ve Tatbikat Okulu Yayını.
• Çınar, A. A. (1993). Türklerde at ve atçılık. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayını, İstanbul, 1993.
• Devlet Arşivleri Başkanlığı-DAB. (H. 22.05.1309). Fransa’da Somur Süvari Mektebi’nde Okuyan İrfan Efendi İle Hakkı Efendi’nin Başarı Durumları ve Öğrenimlerinin Devamı Hakkındaki Mütalaa. Osmanlı Arşivi (Kutu: Y..PRK.EŞA., Gömlek: 14, Sıra: 113.
• DAB. (M. 01.07.1893). Avusturya Süvari Mektebi’nde Difteri Hastalığından Vefat Eden Eski Hidiv İsmail Paşa’nın Oğlu Ali Cemal Paşa’nın Naaşının Nakli. Osmanlı Arşivi (Kutu: HR.TH., Gömlek: 131, Sıra: 1.
• DAB. (H. 21.02.1331). Tekalif-i Harbiye usulü ile vaz'iyyet edilen iaşe levazım. Osmanlı Arşivi (Kutu: İ..MMS., Gömlek: 157, Sıra: 16).
• DAB. (H. 30.12.1327). Hüseyin Hilmi Hükümeti. Osmanlı Arşivi (Kutu: İ.. DUİT, Gömlek: 8, Sıra: 16).
• DAB. (H. 11.10.1329). Said Paşa Hükümeti. Osmanlı Arşivi (Kutu: İ.. DUİT, Gömlek: 8, Sıra: 42).
• DAB. (H. 15.02.1331). Mahmud Şevket Paşa’nın Sadrazamlığı. Osmanlı Arşivi (Kutu: HSD.AFT, Gömlek: 5, Sıra: 76).
• DAB. (03.05.1938). Milletler Müsabakasında Mussolini Kupasını Türkiye’nin Alması Sebebiyle Yazılan Teşekkür Telgrafı. Cumhuriyet Arşivi (Kutu: 197, Gömlek: 350, Sıra: 24).
• Dinçer, F. ve Yaşar, A. (1999). Birinci Ulusal Atçılık Sempozyumu. Türklerde atçılık ve binicilik tarihi (s. 1-21) içinde. Konya: Selçuk Üniversitesi.
• Efe, İ. (2015). Orduda ıslahat ve ordu müfettişlikleri (1908-1920), (Doktora tezi). YÖK tez merkezi veri tabanından erişildi (Tez No. 396759).
• Emiroğlu, K. ve Yüksel, A. (2003). Yoldaşımız at. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Ergün, M. (1996). 2. Meşrutiyet devrinde eğitim hareketleri. Ankara: Ocak Yayınları.
• Gediz, E. (1981). Türk Hava Kuvvetleri Komutanlığı Tarihi, (1911-1918), C. 1. Ankara: Hava Kuvvetleri Basımevi.
• Göl, H. (2021, Mart). Belgelerle Mahmut Şevket Paşa suikastı. Tarih ve Gelecek Dergisi, 7/1. 334-362.
• Hiçyılmaz, E. (1974). Türk spor tarihi. İstanbul: Demet Ofset.
• Institut français du cheval et de l'équitation. (2022, 10 Ocak). Erişim adresi: https://www.ifce.fr/en/cadre- noir/the-cadre-noir/ecuyers-champions/.
• İpek, C. (2006). Osmanlı İmparatorluğu ve Cumhuriyet’in ilk yıllarında (1904-1909, 1912-1929) Jandarma’da reform (Yüksek lisans tezi). YÖK tez merkezi veri tabanından erişildi (Tez No.187175).
• Jandarma Genel Komutanlığı. (2002). Jandarma Genel Komutanlığı Tarihi, C. 1. Ankara.
• Kafesoğlu, İ. (1983). Türk milli kültürü, ikinci basım. İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
• Kara Kuvvetleri Atlı Spor Eğitim Merkezi Komutanlığı, binicilik kayıtları 1931-1970. Ankara: ASEM Yayını.
• Karal, E. Z. (2001). Büyük Osmanlı tarihi, C. 5. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayını.
• Karaman, M. A. (2014). 2. Meşrutiyet dönemi Osmanlı askerî matbuatı ve siyasi hayattaki rolü (Doktora tezi). YÖK tez merkezi veri tabanından erişildi (Tez No. 360702).
• Kelekyan, D. (1325, 1 Nisan-1909, 14 Nisan). ‘Dünkü vâkıa’. Sabah.
• Koloğlu, O. (2005). Avrupa’nın kıskacında Abdülhamit. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Kubalı, H. N. (1973). Türk Devrim (İnkılâp) Tarihi. İstanbul: Harp Akademileri Basımevi.
• Kurt, E. (2013). Türk Hava Kuvvetlerine Türk Milletinin desteği: bağış uçaklar. Türk Hava Kuvvetlerinin 100’üncü Yılı Uluslararası Tarih Sempozyumu (s. 302-317) içinde. Ankara.
• Kurt, E. (2018). Türk Hava Kuvvetlerinin kuruluşunda bağış ve yardımlar (1911-1914) (Doktora tezi). YÖK tez merkezi veri tabanından erişildi (Tez No. 529140).
• Küçükkılınç, İ. (2011). II. Meşrutiyet’in ilânında halk unsuru. Ankara: Cedit Neşriyat.
• Ortaylı, İ. (2016). Osmanlı’ya bakmak, Osmanlı çağdaşlaşması. İstanbul: İnkılâp Yayınları.
• Ögel, B. (1984). İslamiyetten önce Türk kültür tarihi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Ölmez, A. (2017). 31 Mart Vak’ası. A. Ekinci ve L. Bilgi (Ed.). İslam tarihinin ilk asrından günümüze darbeler tarihi içinde (s. 92-101). İstanbul: Urfa Okulu Yayınları.
• Özçelik, N. (2006). Binicilik rehberi. Ankara: 3S Basım.
• Özçelik, N. (1998, Kasım-Aralık). Milletler Kupası. Küheylan Dergisi, 14. 46-47.
• Tatar, C. (2018). Türk havacılık tarihi (1909-1954), Millî Mücadele dönemi öncesi ve sonrası Türk havacılığı (Doktora tezi). YÖK tez merkezi veri tabanından erişildi (Tez No. 526715).
• Tekir, S. (2020). Osmanlı'dan Cumhuriyet'e jandarma, kuruluş teşkilat ve mücadele (1903-1938). İstanbul: Timaş Yayınları.
• Temurlenk, Ö. (2000). Türk biniciliği. Ankara: Öğün Kitabevi.
• Tunaya, T. Z. (2000). Türkiye’de siyasal partiler, C. 3. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Türkmen, Z. (1995). II. Abdülhamit döneminde Osmanlı Ordusu’nun modernizasyonu için kurulan Techizat-ı Askeriye Nezareti ve faaliyetleri. Prof. Dr. Hakkı Yıldız’a Armağan içinde (s. 479-493). İstanbul: Marmara Üniversitesi.
• Türkmen, Z. (2005). Makedonya meselesi ve Osmanlı ordusunun Makedonya bölgesinde eşkıya ile mücadelesi. Dokuzuncu Askerî Tarih Semineri Bildirileri-1 (s. 287-319) içinde. Ankara.
• Uğur, V. (2006). Cumhuriyet dönemi Türk ordusunda atlı spor (Yüksek lisans tezi). YÖK tez merkezi veri tabanından erişildi (Tez No. 186200).
• Ünver, A. F. (2006). Antik çağdan modern olimpiyatlara binicilik sporu ve Türk biniciliğinin olimpik gelişimi (Doktora tezi). YÖK tez merkezi veri tabanından erişildi (Tez No. 191076).
• Vahdeti, D. (1325, 1 Nisan-1909, 14 Nisan). ‘Halife-i İslam Abdülhamid Han Hazretlerine açık mektup’. Volkan.
• Yakut, K. (1998). Mahmut Şevket Paşa ve dönemi (Doktora tezi). YÖK tez merkezi veri tabanından erişildi (Tez No. 73471).
• Yalçın, O. (2004). Türk Hava Kuvvetlerinin teşkilatlanma tarihi (Yüksek lisans tezi). YÖK tez merkezi veri tabanından erişildi (Tez No. 144887).
• Yalçın, O. (2011, Spring). Türk tarihi bakımından 20. yüzyılda iki önemli gelişme: “Havacılığın ve bir liderin doğuşu”. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 6/2. 1033- 1062.
• Yıldız, G. (Ed.). (2017). Osmanlı askerî tarihi-kara, deniz ve hava kuvvetleri 1792-1918. İstanbul: Timaş Yayınları.
• [ ?? ]. (1938, 6 Mayıs). ‘Ekibimiz Mussolini kupasını nasıl aldı?’. Cumhuriyet.
• [ ?? ]. (1938, 8 Mayıs). ‘Binicilerimiz için alman gazetelerinin takdir dolu yazıları’. Ulus.
• [ ?? ]. (1938, 9 Mayıs). ‘Kahraman süvarilerimiz Roma’ya gidiyor’. Cumhuriyet.
• [ ?? ]. (1931, 19 Eylül). ‘İlk askerî millî temas’. Olimpiyat.
• [ ?? ]. (1325, 31 Mart-1909, 13 Nisan). ‘Şehrimizin bugünkü hali’. Tercümân-ı Hakîkat.