Bakışın Ardındaki Perde: Güç, Kimlik ve Algıda Disiplinlerarası Perspektifler

Yıl 2024, Sayı: 12, 61 - 75, 15.09.2024

Şenay Tanrıvermiş

https://doi.org/10.56720/mevzu.1425364

Öz

Bu kapsamlı inceleme, bakış kavramının çok yönlü boyutlarına der-inlemesine bir yolculuğa çıkarak, farklı bağlamlarda bireysel ve kolektif kim-likler üzerindeki etkilerini inceliyor. Erken çocukluk gelişiminden başlayarak varoluşçuluk, sinematik gerçekler ve edebi analizlere kadar, metin felsefi, psikolojik ve sosyokültürel perspektiflere değiniyor. Bakış kavramının nasıl güç dinamikleriyle iç içe geçtiğini ve kimlik oluşturmada, arzuda ve gerçekliğin inşasında oynadığı rolleri sorguluyor. Lacan'ın içgörülerinden yararlanarak metin, illüzyonları, bütünlük arayışını sinematik eserlere de değinerek ışık tutuyor. Feminist eleştirilerden ve psikanalitik incelemelerden kaynaklanan edebi bakış açıları, bakışın karmaşıklıklarını çözümlerken cinsiyet, fetişizm ve güç ilişkilerine dair konulara değiniyor. Tartışma, top-lumsal boyutlara kadar uzanarak, bakışın 'hayali coğrafyalar' ve 'hayali topluluklar' yaratmaya nasıl katkıda bulunduğunu inceliyor; bu bağlamda, Batı'nın egemenliği ve doğuculuğa odaklanıyor. Sonuç bölümü, bakışın evrensel gücünü vurgulayarak, edebiyattaki kutsal algılarla güncel medyadaki yaygın etkisi arasında bağlantılar kuruyor. Genel olarak, bu çalışma, bakışın karmaşıklıkları üzerine derin bir soruşturmayı içeriyor ve insan deneyimleri ile toplumsal yapılar üzerindeki yaygın etkisini ortaya koyuyor.

Anahtar Kelimeler

Bakış, Güç, Kimlik, Algı, İllüzyonlar

Unveiling the Gaze: Power, Identity, and Perception in the Interdisciplinary Lens

Öz

This article looks into the multifaceted dimensions of the gaze, examining its influence on individual and collective identities across various contexts. From early childhood development and existentialism to cinematic escapades and literary analyses, the text navigates through philosophical, psychological, and sociocultural perspectives. It scrutinizes how the gaze intertwines with power dynamics, revealing its roles in identity formation, desire, and the construction of reality. Drawing from Lacanian insights, the text dissects illusions, the pursuit of wholeness, and the cinematic escape from lack. Literary perspectives, including feminist critiques and psychoanalytic examinations, further unravel the complexities of the gaze, touching upon issues of gender, fetishism, and power relations. The discussion extends to communal dimensions, exploring how the gaze contributes to the creation of 'imagined geographies' and 'imagined communities,' with a focus on Western dominance and orientalism. The concluding reflection underscores the omnipotence of the gaze, tying together divine perceptions in literature and its pervasive influence in contemporary media. Overall, the abstract encapsulates a profound inquiry into the intricacies of the gaze and its pervasive impact on human ex-periences and societal structures.

Anahtar Kelimeler

Gaze, Power, Identity, Perception, Illusions

Kaynakça

• Anderson, B. (2016). Imagined communities. Verso Books.
• Benjamin, W. (2006). Selected Writings. (H. Eiland & M. W. Jennings, Eds.). The Belknap Press of Harvard University Press.
• Berger, J. (2008). Ways of seeing. Penguin Classics.
• Cixous, H. (Year of publication not provided). The Laugh of the Medusa. The JSTOR Archive. Published by The University of Chicago, 887.
• Dreiser, T. (1976). Sister Carrie. New York, Lightyear Press.
• Freud, S. (2009). Cinsiyet Üzerine (p. 24). SAY Yayınları.
• Heidegger, M. (2008). Being and Time (p. 236, p. 154). Harper Perennial Modern Thought. New York.
• Bhabha, Homi. "3. Of Mimicry and Man: The Ambivalence of Colonial Dis-course". Tensions of Empire: Colonial Cultures in a Bourgeois World, ed-ited by Frederick Cooper and Ann Laura Stoler, Berkeley: University of California Press, 1997, pp. 152-160.
• Huddart, D. (2005). Homi K. Bhabha. Routledge.
• Jameson, F. (2007). Signatures of the Visible. Routledge.
• Kaplan, E. A. (1997). Looking for the Other: Feminism, Film, and the Imperial Gaze. Routledge.
• Krips, H. (2010). The Politics of the Gaze: Foucault, Lacan and Žižek. Cul-ture Unbound, 2, 91–102.
• Lacan, J. (1977). The Mirror Stage as Formative. In The Norton Anthology of Theory and Criticism (p. 1289).
• Mulvey, L. (2006). Art in Theory 1900–2000: An Anthology of Changing Ideas. In Visual Pleasure and Narrative Cinema (pp. 982–989). Blackwell Publishing.
• Said, E. W. (2003). Orientalism. Penguin Classics.
• Tallack, D. (Ed.). (1987). Literary Theory at Work: Three Texts (p. 31). Barnes & Noble. New Jersey.
• Unknown. (n.d.). Male Voyeurism and Female Spectatorship: John Berger and Feminist Theorists. Retrieved from http://www.eng.fju.edu.tw/Literary_Criticism/feminism/gaze.htm)