Some Protein-, Fat-, and Water-Based Foods in the Prophet Muhammad’s ﷺ Diet

Yıl 2024, Sayı: 12, 77 - 100, 15.09.2024

Ayşe Şimşek

https://doi.org/10.56720/mevzu.1439208

Öz

In this study protein, fat and water in the foods consumed by the Prophet in his daily life were analyzed. For this purpose, meat and milk were prepared from protein-based foods, olive oil from fats, and water from nutrients by analyzing basic Islamic history, al-sīrah al-nabawiyyah sources and the hadiths of the Prophet Muhammad ﷺ. The method of this study is to analyze the Prophet’s diet from the perspective of contemporary concepts of nutrition. The concept of nutrition refers to the proper use of nutrients to maintain a healthy life. Foods are made up of the basic nutrients of: protein, fat, carbohydrates, vitamins, minerals, and water. These building blocks are present in food in varying amounts. Fat, as an energy store, provides the body with energy. While some vitamins are taken into the body with fat, fat is essential for the production of some hormones that keep the body functioning properly. Water, another nutrient found in food, is essential for digesting nutrients, transporting them to the tissues, and removing waste and excess heat generated by the cells. As a conclusion, based on historical records, it can be said that the Prophet consumed meat and milk from protein-based foods, olive oil from fats, and water as a nutrient in a balanced way in his daily life within the framework of the possibilities of the period in which he lived. In conclusion, protein, fat and water were also included in the Prophet’s diet.

Anahtar Kelimeler

Islamic History, Prophet Muhammad, Nutrition, Food, Protein, Fat, Water

Etik Beyan

The article has been prepared by me as a research article. It is not within the scope of the project or the supporting organization.

Hz. Peygamber’in (s.a.v.) Beslenmesinde Bazı Protein, Yağ ve Su Bazlı Gıdalar

Öz

Bu çalışmada Hz. Peygamber’in günlük hayatında tükettiği gıdalardaki protein, yağ ve su analiz edilmiştir. Bu amaçla siyer ve İslam tarihi temel kaynakları ve Hz. Peygamber’in hadisleri incelenerek protein kaynaklı be-sinlerden et ve süt, yağlardan zeytinyağı, besin ögesi olarak ise su hazır-lanmıştır. Bu çalışmanın yöntemi, Hz. Peygamber’in tükettiği besinleri çağdaş beslenme kavramları perspektifinden açıklamaktır. Beslenme kavramı, sağlıklı bir yaşam sürdürmek için besinlerin doğru kullanımını ifade eder. Gıdalar protein, yağ, karbonhidrat, vitamin, mineral ve su gibi temel besin maddelerinden oluşur. Bu yapı taşları gıdalarda değişen miktarlarda bulunur. Yağ, bir enerji deposu olarak vücuda enerji sağlar. Bazı vitaminler vücuda yağ ile alınırken, yağ vücudun düzgün çalışmasını sağlayan bazı hormonların üretimi için gereklidir. Besinlerde bulunan bir diğer besin maddesi olan su ise besinlerin sindirilmesi, dokulara taşınması ve hücreler tarafından üretilen atık ve fazla ısının uzaklaştırılması için gereklidir. Sonuç olarak tarihi kayıtlara dayanarak Hz. Peygamber’in yaşadığı dönemin imkânları çerçevesinde günlük hayatında protein ağırlıklı gıdalardan et ve sütü, yağlardan zeytinyağını, besin olarak da suyu dengeli bir şekilde tükettiği söylenebilir. Neticede Hz. Peygamber’in beslenme düzeninde protein, yağ ve su yer almıştır.

Anahtar Kelimeler

İslam Tarihi, Hz. Peygamber, Beslenme, Gıda, Protein, Yağ, Su

Etik Beyan

Makale tarafımdan araştırma makalesi olarak hazrılanmıştır. Proje veya destekleyen kurum kapsamında değildir.

Kaynakça

• Abū Dāʾūd, Sulaymān ibn al-Ashʿath ibn Ishaq al-Azdī al-Sidjistānī. Kitāb al-Sunan. Istanbul: Çağrı Yayınları, 1413.
• Ahmad ibn Hanbal. al-Musnad. Istanbul: Çağrı Yayınları, 1413.
• Aktürk, Zekeriya ve M. Sadi Çögenli. Tıbbi Litaratür Açıklamalı Kur’an’da Adı Geçen Besinler ve Sosyal Sağlık. Erzurum: Zafer Yayınevi, 2021.
• Apaydın, Mehmet. “Siyer Coğrafyası’nın İklimi, Bitki Örtüsü ve Hayvan-ları”. İçinde 2014-2015 Ders Yılı Siyer Mektebi Müfredatı Hz. Peygamber (sas) Dönemi Siyer Coğrafyası. İstanbul, 2014.
• Atar, Fahrettin. “Teşrīk”, 40:575-76. Istanbul: TDV İslâm Ansiklopedisi, 2011.
• Ataseven, Asaf, ve Mehmet Şener. “Domuz”. TDV İslâm Ansiklopedisi, 9:507-9, 1994. https://islamansiklopedisi.org.tr/domuz.
• Baysal, Ayşe. Beslenme. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları, 1983.
• Baysal, Ayşe. Beslenme Kültürümüz. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1990.
• Bingöl, Gazanfer. Lipidler. Ankara: Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi, 1976.
• Birışık, Abdülhamit. “Tīn Suresi”, 41:189-90. İstanbul, 2012.
• Bukhārī, Muhammad ibn Ismāʿīl. al-Jamiʻ al-Musnad al-Sahīh al-Mukhtasar. Beirut: Dāru Tavki’n-Necāt, 1422.
• Canbaş, Ahmet. Gıda Bilimi ve Teknolojisi. Adana: Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi, 1992.
• el-Mü’minûn 23/ 20. Erişim 14 Eylül 2023. https://kuran.diyanet.gov.tr/tefsir/M%C3%BC'min%C3%BBn- suresi/2691/18-20-ayet-tefsiri.
• Demir Akgün, Sevim. Hz. Peygamber Döneminde Yemek Kültürü. Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2007.
• Demir Akgün, Sevim - Öztürk, Levent. “Erken Dönem İslâm Toplumunda Bir Besin Maddesi Olarak Süt”. Kilitbahir 22 (Mart 2023), 1-21. https://doi.org/10.5281/zenodo.7748578.
• Dülber, Hatice. “Hz. Peygamber’in Sünnetinde Beslenme ile İlgili Genel İlke-ler ve Bunlara Uymayı Engelleyen Faktörlerin Tespiti”. Kalemname 8/15 (Haziran 2023), 204-233.
• Ezrakī, Ebū’l-Velīd Muhammed ibn ʿAbdullāh al-Gassānī. Ahbāru Makka wa mā Cāa fīhā min al-Āsār. Beirut: Dāru’l-Endelus, 1403.
• Fākihī, Ebū ʿAbdullāh Muhammed ibn İshāk al-Makkī. Ahbāru Makka fī kadīm al-Dahr ve Hadīsih. Beirut: Dāru Hadar, 1414.
• Gençel Efe, Z. “Hz. Peygamber döneminde beslenme ve sağlık ilişkisi”. Din ve İnsan Dergisi, 3/6 (2023), 27-45.
• Hadislerle İslam. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2013.
• Hehn, Victor. Zeytin, Üzüm ve İncir: Kültür Tarihi Eskizleri. 1998. Ankara: Dost Kitabevi, 1998.
• Ibn Abī Shayba, Abu Bakr. Kitāb el-Megāzī: Hz. Peygamber ve Dört Halife. Çeviren Ramazan Önal ve Ahmet Şen. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2019.
• Ibn Hishām, Abū Muhammad ʿAbd al-Malik. al-Sīrat al-Nabawiyya. Egypt: Mektebetu Muatafā al-Bābī’l-Halebī, 1375.
• Ibn Ishāk, Abū ’Abdullāh Muhammad ibn Ishāk ibn Yathār al-Muttalibī. al-Sīra. Beirut: Dāru’l-Fikr, 1398.
• Ibn Mādja, Abū ʿAbd Allāh Muhammad ibn Yazīd al-Rabaʿī al-Kazwīnī. Kitāb al-Sunan. Istanbul: Çağrı Yayınları, 1413.
• Ibn Saʿd, Abū ʿAbd Allāh Muhammad ibn Saʿd ibn Manīʿ al-Basrī al-Hāshimī. al-Tabaqāt al-Kubrā. (ed. Muhammed ʿAbdulkādir ʿAtā), Beyrūt, 1410.
• Ishāk ibn Rāhawayh, Ebū Yaʿkūb İshāk ibn İbrāhīm al-Marwazī. Musnedu İshāk ibn Rāhawayh. Kahire: Dāru’t- Teʾaīl, 1437.
• Kaşıkçı, Osman. “Radā”, 34:384-86. İstanbul, 2007.
• Kelpetin, Mahmut. “İslām’dan Önce Tāif”. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 54, sy 54 (2018): 79-103.
• Koçtürk, Osman N. Besin ve Beslenme. Varlık Yayınevi, 1967.
• Kur’an Yolu Tefsiri, t.y. Kur’an yolu : Türkçe meal ve tefsir. (719 s.). Diyanet İşleri Başkanlığı yayınları; 590. Ankara : Diyanet İşleri Başkanlığı, 2004. http://ktp.isam.org.tr/ktp/recordview.php? idno=94197&ele=%3D&wKitaplar=kuran+yolu+.
• Küçükaşcı, Mustafa Sabri. “Sikāye”. TDV İslam Ansiklopedisi, 37:177-78, 2009.
• Küçükaşcı, Mustafa Sabri. “Zemzem”. TDV İslâm Ansiklopedisi, 44:242-46, 2013.
• Munāwī, ʿAbd al-Raʾūf ibn Tādj al-ʿĀrifīn ibn ʿAlī ibn Zayn al-ʿĀbidīn ibn Yahyā ibn Muhammad. Fayz al-Kadīr sharh al-Jāmiʿ al-sagīr. Beirut: Dāru’l-Kütübi’l-‘İlmiyye, 1415.
• Muslim, Abū al-Husayn al-Qushayrī an-Nīsābūrī ibn Hajjāj. al-Jāmiʿ al-Sahīh. Istanbul: Çağrı Yayınları, 1413.
• Oysun, Gülderen. Süt Kimyası ve Biyokimyası. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi, 1987.
• Özyazıcı, Alparslan. Din ve Bilim Işığında Oruç ve Sağlık. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 2017.
• Şener, Mehmet. “Hayvan”, 17:92-98. Istanbul: TDV İslâm Ansiklopedisi, 1998.
• Tabarānī, Ebū’l-Kāsım Suleymān ibn Ahmed eş-Şāmī. al-Muʿcam al-Avsat. Kahire: Dāru’l-Haremeyn, t.y.
• Tabarī, Ebū Caʿfer Muhammed ibn Cerīr ibn Yezīd al-Āmilī. Tehzīb all-Āsār. Kahire: Matbaʿatu’l-Medenī, t.y.
• Tirmidhī, Abū ʿĪsā Muhammad ibn ʿĪsā ibn Sawra. al-Jāmiʿ al-Sahīh. Is-tanbul: Çağrı Yayınları, 1413.
• Tirmidhī, Abū ʿĪsā Muhammad ibn ʿĪsā ibn Sawra. al-Shamāʾil al-Muhammadiyyah. Beirut: Dāru İhyāi’t-Turāsi’l- ʿArabī, 1993.
• Türker, Sevinç. Gıda Sözlüğü. I. Ankara: Güneş Kitabevi, 1988.
• Ünsal, Ayla. “Beslenmenin Önemi ve Temel Besin Öğeleri”. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2, sy 3 (01 Ocak 2019): 1-10.
• Ünver, Bahtiyar, Suna Baykan, Handan Sacır, ve Kadir Özcan. Besin Mikrobiyolojisi. Istanbul: Milli Eğitim Basımevi, 1981.
• Wākidī, Muhammad ibn ʿUmar ibn Wākid. al-Maghāzī. Beirut: Dāru’l-Alemī, 1409.