Core Curriculum Debates in Israel in the Context of State Funding

Yıl 2025, Sayı: 13, 131 - 172

Nuran Çınar , Nurullah Altaş

https://doi.org/10.56720/mevzu.1553504

Öz

Debates on core curriculum are one of the important phenomena that provide insight to the structure of the state and society in Israel. The Israeli education system consists of public schools, recognized schools and exempt schools. In state schools, the core curriculum is implemented at a rate of 100%. Although Israeli law requires recognized schools to implement the core curriculum at a rate of 75% and exempt schools at a rate of 55% to re-ceive a budget from the state, there is an unclear picture of how much the core curriculum is implemented in these schools. Various segments of socie-ty, primarily secularists and nationalists, have raised serious criticisms on the issue asking “why do these schools continue to receive budget from the state despite not implementing the core curriculum?” and have applied to various authorities for the provided budget to be cancelled. As a result, the Ministry of Education started working on a core curriculum that will be im-plemented in all types of schools and for which state funding will be pro-vided according to the rate of implementation. The fact that the recognized and exempt schools mostly belong to Haredi (Ultra-Orthodox) groups has concentrated the discussions on these groups that provide only religious education (Tanakh education). The core curriculum debates are related to many issues such as the state’s right to control, the autonomy of schools, state financing, and the religious sensitivities of different groups. In this arti-cle, the core curriculum discussions that were sparked by a petition submit-ted to the Israeli Supreme Court by the founder of a secular NGO in 1999 are discussed as an issue that concerns all of Israeli society in line with the news reported in the press, cases brought to court, reports of various auton-omous organizations, and the decisions made by the Ministry of Education as a result. The arguments of those who insist on the implementation of the core curriculum in all schools and those who oppose it are presented. The differing reactions of the Haredi community are examined.

Anahtar Kelimeler

Israel, Education, Religious Education, Haredi, Ultra-Orthodox, Basic Curriculum., Core curriculum

İsrail’de Devlet Finansmanı Bağlamında Çekirdek Müfredat Tartışmaları

Öz

Çekirdek müfredat tartışmaları, İsrail’in devlet ve toplum yapısı ile ilgili fikir veren önemli olgulardan biridir. İsrail eğitim sistemi, devlet okulu (resmi eğitim), tanınmış okul ve muaf okul kategorilerden oluşmaktadır. Devlet okul-larında çekirdek müfredat %100 oranında uygulanmaktadır. Tanınmış okul-ların devletten bütçe alabilmeleri için %75, muaf okulların %55 oranında çekirdek müfredatı uygulama zorunluluğu kanunlarda yer almasına rağ-men bu okullarda çekirdek müfredatın ne kadar uygulandığı ile ilgili belirsiz bir görüntü hakimdir. Sekülerler ve ulusalcılar başta olmak üzere toplumun çeşitli kesimleri “çekirdek müfredatı uygulamadıkları halde bu okulların neden hala devletten bütçe almaya devam ettikleri” noktasında ciddi eleşti-riler getirmişler ve sağlanan bütçenin durdurulması için çeşitli mercilere başvurmuşlardır. Neticesinde Eğitim Bakanlığı, tüm okul türlerinde uygula-nacak ve devlet bütçesinin de uygulanma oranına göre sağlanacağı bir çe-kirdek müfredat konusunda çalışmalar başlatmıştır. Tanınmış ve muaf okul-ların çoğunlukla Haredi (Ultra-Ortodoks) gruplara ait olması, tartışmaları sadece dini eğitim (Tanah eğitimi) veren bu gruplar üzerinde yoğunlaştır-mıştır. Çekirdek müfredat tartışmaları, devletin denetim hakkı, okulların özerkliği, devlet finansmanı, farklı grupların dini hassasiyetleri gibi pek çok mevzu ile ilişkilidir. Bu makalede seküler bir STK kurucusunun İsrail Yüksek Mahkeme’sine 1999 yılında verdiği dilekçe ile alevlenen çekirdek müfredat tartışmaları, basına yansıyan haberler, mahkemeye taşınan davalar, çeşitli özerk kuruluşların raporları ve neticesinde Eğitim Bakanlığı tarafından alı-nan kararlar doğrultusunda İsrail toplumunun tümünü ilgilendiren bir mevzu olarak ele alınmıştır. Çekirdek müfredatın tüm okullarda uygulan-ması konusunda ısrar edenlerle karşı çıkanların argümanları ortaya kon-muştur. Haredi (Ultra-Ortodoks) toplumun farklılaşan tepkileri incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

İsrail, Eğitim, Dinî Eğitim, Haredi, Ultra-Ortodoks, Çekirdek Müfredat, Te-mel Öğretim Programı, Devlet Finansmanı

Kaynakça

• Al- Jazeera Staff. “Who are the ultra-Orthodox Jews? And the Haredim?” ALJAZEERA (01 Temmuz 2024). https://www.aljazeera.com/news/2024/7/1/who-are-the-haredim-in-israel-and-what-are-their-demands
• Arslan, Z. Şeyma. “Toplumsal ve Siyasî Arka Planlar Açısından İsrail’in Eğitim Sisteminde Dinin Yeri”. Değerler Eğitimi Dergisi 3/9 (2005), 59-88.
• Ben Shetreet, Ida - Woolf, Laura L. “Education 8th Edition”. Ministry of Aliyah and Intergration, 2019. https://www.gov.il/BlobFolder/generalpage/education_guides/en/edu_en.pdf
• Bender, Eric. “Yeşivot Yizku Liftor mi-Limud Tohnit ha-Liba (Yeshivalar Çekirdek Programdan Muaf Tutulacak)”. Makor Rishon (23 Temmuz 2008). https://www.makorrishon.co.il/nrg/online/1/ART1/764/166.html
• Cahaner, Lee - Malach, Gilad. Statistical Report on Ultra-Orthodox Society in Israel (Education). The Israel Democracy Institute, 2023. https://en.idi.org.il/haredi/2023/?chapter=52003
• Cahaner, Lee - Malach, Gilad. Statistical Report on Ultra-Orthodox Society in Israel (Population). The Israel Democracy Institute, 2023. https://en.idi.org.il/haredi/2023/?chapter=52002
• Cansız Aktaş, Meral. “Nitel Veri Toplama Araçları”. Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. 337-371. Pegem Akademi, 2., 2015.
• Chabin, Michele. “Science-free schooling for Israel’s ultra-Orthodox draws fire”. Science (20 Haziran 2023). https://www.science.org/content/article/science-free-schooling-israel-s-ultra-orthodox-draws-fire
• Fabian, Emanuel. “IDF to Begin Drafting 3,000 Haredi Men Starting Sunday, in Three Waves”. The Times of Israel (18 Temmuz 2024). https://www.timesofisrael.com/idf-to-begin-drafting-3000-haredi-men-starting- sunday-in-three-waves/
• Friedman, Shuki - Fishbane, Simcha. “The Shaping of the Status Quo”. Being a Nation State in the Twenty-First Century: Between State and Synagogue in Modern Israel. 13-21. Academic Studies Press, ts.
• Gal, Reuven. Eyh Lehavi Haredim le-Mikzoot Mada veTehnologya (Ultra-Ortodokslara Bilim ve Teknoloji Konularını Nasıl Getirmeli?). Samuel Neaman Institute, 2015. https://www.neaman.org.il/Files/6-432.pdf
• Goldstein, Yossi. “Asupat ha-Mea/Mihtav ha-Statusko (Yüzüncü Yıl Toplantısı/Statüko Mektubu)”. The Central Zionist Archives. Erişim 01 Eylül 2024. http://www.zionistarchives.org.il/AttheCZA/Pages/%D7%9E%D7%A1%D7%9E%D7%9A- %D7%94%D7%A1%D7%98%D7%98%D7%95%D7%A1-%D7%A7%D7%95%D7%95.aspx
• Greenberg, Gabe. Sefaria. Sefaria.org, 27 Ağustos 2018. https://www.sefaria.org/sheets/128552.21? lang=bi&with=AboutSheet&lang2=en
• Kadari-Ovadia, Shira. “Israeli Education Ministry Retreats from Plan Advancing Core Studies in Haredi Schools”. https://www.haaretz.com/israel-news/2023-07-23/ty-article/.premium/israeli-education- ministry-retreats-from-plan-advancing-core-studies-in-haredi-schools/00000189-7ff1-d09f-a3a9- fff9ba810000
• Knesset. “Takanot Hinuh Mamlahti (Mosadot Mukarim) 5744-1953 (Devlet Eğitimi Yönetmeliği (Tanınmış Kurumlar), 5744-1953)”, 18 Eylül 2023. https://www.nevo.co.il/law_html/law00/71983.htm
• Leibovitz-Dar, Sara. “Be-Liba Homa: Ha-Krav ha-Gadol şel Maarehet ha-hinuh al-Atid ha-Medina (Eğitim Sisteminin Ülkenin Geleceği için Verdiği Büyük Savaş)”. Maariv (2015). https://www.maariv.co.il/landedpages/printarticle.aspx?id=477157
• Maoz, Asher. “Religious Education in Israel”. Tel Aviv University Law Faculty Papers 44 (2007), 677-728.
• Noi, Micha. “Mivne Maarehet ha-Hinuh, ha-Kika Markazit ve Natunim Klaliim (Eğitim Sisteminin Yapısı: Merkezi Mevzuat ve Genel Veriler)”. Knesset Araştırma ve Bilgi Merkezi, 2022. https://fs.knesset.gov.il/globaldocs/MMM/9bda3de0-dd37-ed11-8153-005056aa4246/2_9bda3de0-dd37- ed11-8153-005056aa4246_11_19791.pdf
• Pfeffer, Anshel. “Ha-Haredim Mesarvim Lelamed et Tohnit ha-Liba (Ultra-Ortodokslar Temel Müfredatı Öğretmeyi Reddediyor)”. Haaretz (20 Ocak 2004). https://www.haaretz.co.il/misc/2004-01-20/ty- article/0000017f-e390-d38f-a57f-e7d252b30000
• Procaccia, A. vd. “HCL 4805/07 The Ctr. for Jewish Pluralism – The Movement for Progressive Judaism in Isr. v. Ministry of Educ. et al. (judgment of J. Procaccia)”. Supreme Court of Israel, 27 Temmuz 2008. https://versa.cardozo.yu.edu/sites/default/files/upload/opinions/Center%20for%20Jewish%20Pluralism%20v. %20Ministry%20of%20Education.pdf
• Rotem, Aryeh. “Şamranut le-tsad Hiştalvut (Entegrasyon Yanında Muhafazakarlık)”. Shaharit. 2013. https://www.shaharit.org.il/%D7%A1%D7%A7%D7%A8-%D7%94%D7%97%D7%91%D7%A8%D7%94- %D7%94%D7%97%D7%A8%D7%93%D7%99%D7%AA-%D7%A0%D7%95%D7%91%D7%9E%D7%91%D7%A8-2013/
• Rotem, Tamar. “Heder’den Ayrılış- Çekirdek Müfredatı Kabul Eden Harediler Temiz Olmamakla Suçlanıyor”. Ha-Makom (06 Ağustos 2015). https://www.ha-makom.co.il/article/tamar-rotem-orthodox-education
• Shamai, Shmuel. “‘Cultural Shift’: The case of Jewish religous education in Israel”. British Journal of Sociology of Education 21/3 (2000), 401-417.
• Sharon, Jeremy. “Chief Rabbi Yosef: Science, math are nonsense, study in yeshiva instead”. The Jerusalem Post (30 Haziran 2021). https://www.jpost.com/israel-news/chief-rabbi-yosef-science-math-are- nonsense-study-in-yeshiva-instead-672378
• Sharon, Jeremy. “Recommendation Made for Access to Core Curriculum Studies in Haredi Sector”. The Jerusalem Post (21 Aralık 2018). https://www.jpost.com/israel-news/recommendation-made-for-access- to-core-curriculum-studies-in-haredi-sector-575004
• Shiffer, Varda. “The Haredi Educational System: Allocation of Public Funds”. Contemporary Jewry 20/1 (1999), 138-166.
• Sindel, Yonatan. “Chief Rabbi in Israel Claims Science and Math are Nonsense”. TRT World (2021). https://www.trtworld.com/middle-east/chief-rabbi-in-israel-claims-science-and-math-are-nonsense- 47956
• Sokol, Sam. “Israel’s Chief Rabbi Shrugs Off Math, Science Studies as ‘Nonsense’”. Haaretz (30 Haziran 2021). https://www.haaretz.com/israel-news/2021-06-30/ty-article/.premium/israels-chief-rabbi-shruggs-off- math-science-studies-as-nonsense/0000017f-df1f-db22-a17f-ffbf608d0000
• Staff, Toi. “Belz Hasidic sect to begin teaching core curriculum, more communities may follow”. The Times of Israel (27 Ocak 2022). https://www.timesofisrael.com/belz-hasidic-sect-to-begin-teaching-core- curriculum-more-said-to-follow/
• Staff, Yated Ne’eman. “Parents Object to Meitzav Exam”. Dei’ah ve Dibur [Bilgi ve Kavrayış] (30 Kasım 2005). https://www.chareidi.org/archives5766/TLD66aexam.htm
• Stopler, Gila. “The Right to an Exclusively Religious Education-The Ultra-Orhodox Community in Israel in Comparative Perspective”. Georgia Journal of International & Comparative Law 42/3 (2014), 743-796.
• The Editors of Encyclopaedia. “Ultra-Orthodox Judaism”. Britannica, 05 Eylül 2024. https://www.britannica.com/topic/ultra-Orthodox-Judaism
• United Nations, General Assembly resolution 2200A (XXI). International Covenant on Civil and Political Rights, International Covenant on Civil and Political Rights. (23 Mart 1976). https://www.ohchr.org/en/instruments- mechanisms/instruments/international-covenant-civil-and-political-rights
• Calcalist. “Ha-Heskem ha-Koalitsyoni im Yeş Atid: Ha-Mismah ha-Male (Yesh Atid ile Koalisyon Anlaşması - Tam Metin)” (2013). https://www.calcalist.co.il/local/articles/0,7340,L-3597994,00.html
• “Hok Hinuh Mamlahti 5773-1953 (Devlet Eğitim Kanunu 5713-1953)”. İsrail: Knesset, 1953. https://fs.knesset.gov.il//2/law/2_lsr_208355.PDF
• “Hok Limud Hova 5709-1949 (Zorunlu Eğitim Kanunu 5709-1949)”. Israil: Knesset, 1949. https://fs.knesset.gov.il//1/law/1_lsr_203716.PDF
• “Hok Mosdot Hinuh Tarbutiim Yahudiim 2008-5768 (Özgün Kültürel Eğitim Kurumları Kanunu 2008-5768)”. Israel-Knesset, 2008. https://www.nevo.co.il/law_html/law01/999_977.htm
• The Israel Democracy Institute. “MK Matan Kahana: ‘The Chief Rabbis of the State of Israel should be Zionists’”. 21 Eylül 2022. Erişim 18 Eylül 2023. https://en.idi.org.il/articles/45993
• The Ultra-Orthodox Community on the Conservatism-Modernism Spectrum. The Israel Democracy Institute, 31 Mayıs 2019. https://en.idi.org.il/articles/26911
• Tohnit ha-Leumit Le-Hinuh (Ulusal Eğitim Planı: Dovrat Raporu). Kudüs: Knesset: İsrail’de Eğitimin Geliştirilmesi için Ulusal Görev Gücü, 2005. https://www.makorrishon.co.il/nrg/images/stuff/news/Dovrat_05.01.05.pdf
• İsrail Eğitim Bakanlığı. “Tohnit Yesod (Liba) la-Hinuh ha-Yesodi be-Medinat Yisrael (İsrail Devleti’nde İlköğretim İçin Temel Plan (Çekirdek Müfredat))”. 11 Eylül 2022. https://apps.education.gov.il/mankal/Horaa.aspx?siduri=467
• Hiddush. “Trajtenberg Committee Recommends Compulsory Core Curriculum, Limiting the Study of Young Men in Yeshiva” (26 Eylül 2011). https://hiddush.org/article-2263-0- Trajtenberg_Committee_Recommends_Compulsory_core_curriculum_limiting_the_study_of_young_m en_in_yeshiva.aspx