Iğdır İlinde Domates Üretimi ve Pazarlaması

Yıl 2016, Cilt: 1 - Özel Sayı (Sempozyum), 33 - 37, 28.12.2016

Yakup Erdal Erturk Köksal Karadaş

Öz

Iğdır ilinde 2015 yılı verileriyle yaklaşık 15.302 da alanda 46.537 ton sofralık domates üretilmektedir. Dekara verimi 3.041 kg’dır. Türkiye toplam sofralık domates ekim alanlarının % 1,22’si Iğdır ilinde bulunurken, sofralık domates üretiminin sadece % 0,57’si Iğdır’da üretilmektedir. Çiftçi kayıt sistemi verilerine göre yaklaşık 400 tarım işletmesinde domates üretimi yapılmaktadır. İşletmeler ürettikleri domatesi büyük oranda tüccara, komisyoncuya, ya da şehir içinde perakende satmakta, ya da taze ve kuru olarak aile içinde tüketmektedirler. Iğdır ilinde üretilen domates çeşitlerinin nakliyeye dayanıklı olmaması ürünün ülke içinde büyük pazarlara dağıtımını engelleyici bir problem olarak görülmektedir. Ayrıca tarım işletmelerinin örgütlenme problemlerinin olması, tarım dışı faaliyetlerin özellikle sınır ticareti ve lojistik faaliyetlerin cazibesi tarımsal faaliyetlere gereken ilgi ve özenin azalması domates üretimini de olumsuz etkilemektedir. Bu çalışmada Iğdır ilinde domates üretiminin pazarlama bileşenlerinin (ürün, fiyat, dağıtım ve tutundurma) yapısı incelenerek, değerlendirmelerde bulunulacaktır.

Kaynakça

• Aksoy A, Kaymak HÇ, 2016. Türkiye Domates Sektörüne Genel Bakış. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 6 (2): 121-129.
• Anonim, 2007. TR5 Batı Anadolu Bölgesi Tarım Master Planı. T.C. Tarım ve Köy işleri Bakanlığı, Strateji Geliştirme Başkanlığı, Ankara.
• FAO, 2016. Food and Agricultural commodities production database, http://faostat.fao.org/site/339/default.aspx Accessed 09 September, 2016.
• TÜİK, 2016a. Türkiye İstatistik Kurumu, Bitkisel Üretim İstatistikleri Veri Tabanı, Erişim Tarihi: 09.09.2016. http://tuikapp.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul
• TÜİK, 2016b. Türkiye İstatistik Kurumu, Tarımsal Fiyat İstatistikleri Veri Tabanı, Erişim Tarihi: 25 Haziran 2014.
• http://tuikapp.tuik.gov.tr/tarimsalfiyatapp/tarimsalfiyat.zul
• Arıkbay C, 1996. Türkiye’nin İşlenmiş Domates Dışsatımı: Durum Değerlendirmesi ve Avrupa Topluluğu’a Tam Üyeliğin Olası Etkileri, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 243s, Ankara.
• Demiray E, Tülek Y, 2008. Domates Kurutma Teknolojisi ve Kurutma İşleminin Domatesteki Bazı Antioksidan Bileşiklere Etkisi. Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi (GTED), (3) 9-20.
• Duzyaman E, Duman I, 2003. Dried Tomato as a New Potential in Export and Domestic Market Diversification in Turkey, Proceedings of the Eighth International ISHS Symposium on the Processing Tomato, Acta Horticulture, 613, 433-436.
• Ertürk YE, Çirka M, 2015. Türkiye’de ve Kuzey Doğu Anadolu Bölgesi (KDAB)’nde Domates Üretimi ve Pazarlaması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi 25 (1): 84-97.
• Keskin G, Gül U, 2004. Domates. Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü, T.E.A.E-Bakış, Sayı:5, Nüsha:13, Ankara.
• Keskin G (2012). Domates ve Domates Salçası Durum - Tahmin: 2012/2013. Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü, TEPGE Yayın No: 219, Ankara.
• Kibar H, Kibar B, Sürmen M, 2014. Sıcaklık ve Yağış Değişiminin Iğdır İlinde Bitkisel Ürün Deseni Üzerine Etkileri. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 11 (1): 11–24.
• Palabıyık, M. 2015. Dünya’da ve Türkiye’de Domates. Erişim Tarihi: 09.09.2016 http://www.harmantime.com/kose-yazisi/62/dunyada-ve-turkiyede-domates.html
• Sarısaçlı İE, 2010. Domates Salçası. T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi Raporu. (Erişim Tarihi: 29.06.2014) http://www.ceidam.com/FileUpload/bs238314/File/domates_salcasi.pdf
• Tutar H, Aydoğdu B, Elyıldırım G, Dik M, Sarışen M, İnce OG, 2013. Iğdır’ın Sosyo-Ekonomik Durumu ve Uygun Yatırım Alanları. T.C. Serhat Kalkınma Ajansı Iğdır Yatırım Destek Ofisi Yayını, Iğdır.