Göller Bölgesi Elma Bahçelerinde Elma İçkurdu [Cydia pomonella L.] (Lep.: Tortricidae)] Mücadelesinde Çiftleşme Engelleyici Feromon Yayıcıların Etkisi

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 2, 209 - 215, 18.12.2023

Mehmet Sedat Sevinç Burcu Yaman Şerif Özongun Uğur Altınsoy Bilal Yalçın Murat Yeşilırmak Nuran Karatağ Jean Claude Ndayıragıje Tuğçe Özek Hacer Çevik Birim Mor İsmail Karaca

https://doi.org/10.51532/meyve.1367991

Öz

Elma içkurdu, Cydia pomonella (L.) (Lepidoptera: Tortricidae) elma üretiminde ana zararlı konumundadır. Bu çalışmada çiftleşme engelleyici feromon yayıcıların elma içkurdu mücadelesindeki yeri araştırılmıştır. Çalışmalar 2020 yılında, Meyvecilik Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünün araştırma bahçelerinde; 2021 yılında ise elma üreticilerinin ticari üretim yaptığı bahçelerde gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın ilk yılında 18 dekar elma deneme bahçesinde feromon yayıcı (100 adet/da) uygulaması ve üç kez ilk döle karşı insektisit uygulanması sonucu %0, dört dekar elma bahçesinde sadece feromon yayıcı (100 adet/da) uygulaması ile %71 ve 13 kez insektisit uygulaması yapılan beş dekarlık bahçede ise %50 zarar oranı tespit edilmiştir. 2021 yılında Tepeli ve Eyüpler köylerindeki 30 üretici bahçesinde toplam 700 dekarda 70000 feromon yayıcı uygulanmış ve izleme tuzaklarında zararlı takipleri ve meyve incelemeleri yapılmıştır. Bu bahçelerde bir üretici insektisit uygulaması yapmaz iken bir üretici bir kez; bir üretici üç kez; 28 üretici ise beş kez insektisit uygulaması ile sezonu tamamlamıştır. Farklı sayıda pestisit uygulaması yapılan üretici bahçelerinde zarar oranı %0 olarak tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Feromon yayıcı, Biyoteknik mücadele, Elmaiçkurdu, Çiftleşme engelleyici

Etik Beyan

“Orta Asya Ülkeleri ve Türkiye’de Pestisitlerin Yaşam Döngüsü Yönetimi ve KOK (Kalıcı Organik Kirleticiler) Sınıfında Yer Alan Pestisitlerin İmhası” projesi Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) tarafından, Küresel Çevre Fonu finansmanı, Tarım ve Orman Bakanlığı ortaklığıyla GCP/SEC/011/GFF proje numarası ve “LIFECYCLE MANAGEMENT OF PESTICIDES AND DISPOSAL OF POPS PESTICIDES IN CENTRAL ASIAN COUNTRIES AND TÜRKİYE” orjinal ismi ile yürütülmektedir. Projenin 2020 ve 2021 yılına ait bulguları; 27-30 Eylül 2022 tarihinde Meyvecilik Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü tarafından düzenlenmiş olan ‘Ulusal Meyvecilik Sempozyumu’nda sözlü bildiri olarak sunulmuştur. Yazarlardan; Tuğçe Özek 100/2000 YÖK Doktora Bursiyeri'dir.

Destekleyen Kurum

FAO tarafından, GEF finansmanı, Tarım ve Orman Bakanlığı ortaklığıyla Meyvecilik Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü bünyesinde yürütülmektedir.

Proje Numarası

GCP/SEC/011/GFF

Teşekkür

“Orta Asya Ülkeleri ve Türkiye’de Pestisitlerin Yaşam Döngüsü Yönetimi ve KOK (Kalıcı Organik Kirleticiler) Sınıfında Yer Alan Pestisitlerin İmhası” projesi Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) tarafından, Küresel Çevre Fonu finansmanı, Tarım ve Orman Bakanlığı ortaklığıyla GCP/SEC/011/GFF proje numarası ve “LIFECYCLE MANAGEMENT OF PESTICIDES AND DISPOSAL OF POPS PESTICIDES IN CENTRAL ASIAN COUNTRIES AND TÜRKİYE” orjinal ismi ile yürütülmektedir. Projenin 2020 ve 2021 yılına ait bulguları; 27-30 Eylül 2022 tarihinde Meyvecilik Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü tarafından düzenlenmiş olan ‘Ulusal Meyvecilik Sempozyumu’nda sözlü bildiri olarak sunulmuştur. Yazarlardan; Tuğçe Özek 100/2000 YÖK Doktora Bursiyeri'dir.

The Effect of Mating Disruption Pheromone Dispensers on the Control of the Codling Moth [Cydia pomonella L.] (Lep.: Tortricidae) in Lake District Apple Orchards

Öz

Codling moth, Cydia pomonella (L.) (Lepidoptera: Tortricidae) is the main pest in apple production. The role of the mating-disruption pheromone dispenser in codling moth control was studied in this work. This studies were carried out in the research orchards of Fruit Research Institute Directorate in 2020; In 2021, it was carried out in orchards where apple producers carry out commercial production. In the first year of study; in an 18 decare apple trial garden, there was a 0% damage rate as a result of the application of a pheromone dispensers (100 piece/da) and insecticide against the first generation three times. In a four decare apple garden, 71% damage rate was obtained with the application of only a pheromone dispensers (100 piece/da) and 50% damage rate was detected in the five-decare orchards where insecticide was applied 13 times. In 2021, 70000 pheromone dispensers were applied on a total of 700 decares in the apple orchards of 30 producers in Tepeli and Eyüpler villages, and pest monitoring and fruit inspections were carried out in monitoring traps. One grower did not apply insecticide in the orchard. A grower once; one grower three times; 28 growers completed the season with five insecticides applications. The damage rate in producer gardens where different amounts of pesticides were applied was 0%.

Anahtar Kelimeler

Phremone dispensers, Biotechnical management, Codling Moth, Mating disruption

Proje Numarası

GCP/SEC/011/GFF

Kaynakça

• Aalbers P, 2006. Intensify control of codling moth around the main flight. Fruitteelt (Den Haag) 96(20):12-13.
• Anonim, 1995. Zirai Mücadele Teknik Talimatları, Cilt:3. Tarım ve Orman Bakanlığı, Koruma Kontrol Genel Müdürlüğü, 445s, Ankara.
• Avcı MÜ, Kahveci Y, Erdem B, 1999. Karadeniz Bölgesi'nde Elma İçkurdu [Cydia pomonella L.)(Lep.:Tortricidae)] Mücadelesinde Çiftleşmeyi Engelleme Yönteminin Uygulanma Olanakları Üzerinde Araştırmalar. Bitki Koruma Bülteni 39 (1-2): 45-55.
• Howell JF, Knight AL, Unruh TR, Brown DF, Krysan JL, Sell CR, Kirsch PA, 1992. Control of Codling Moth in Apple and Pear with Sex Pheromone- Mediated Mating Disruption. Journal of Economic Entomology 85 (3): 918-925.
• İşci M, Kaymak S, Şenyurt H, Öztürk Y, Atasay A, Pektaş M, Özongun Ş, 2011. Eğirdir (Isparta) Koşullarında Elma İçkurdu [Cydia pomonella (L.) :Tortricidae] Mücadelesinde Çiftleşmeyi Engelleme Yönteminin İnsektisitlerle Kombine Uygulanması Üzerine Bir Araştırma. Türkiye IV. Bitki Koruma Kongresi Bildirileri 28-30 Haziran 2011, Kahramanmaraş, 33s.
• Solak K, 2019. Bursa İli Ayva Bahçelerinde Elma İçkurdu [Cydia Pomonella (L.)] İle Mücadelede İnsektisit Uygulamaları İle Birlikte Çiftleşmeyi Engelleme Tekniğinin Kullanılması. Bursa Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 65s, Bursa.
• Sumedrea M, Marin FC, Calinescu M, Sumedrea D, Iorgu A, 2015. Researches Regarding The Use Of Mating Disruption Pheromones In Control Of Apple Codling Moth-Cydia Pomonella L. Agriculture and Agricultural Science Procedia 6: 171-178.
• Verhaeghe, A, Breniaux D, 2004. The codling moth with sexual confusion. Arboriculture Fruitière 580: 27-31.