ORTA ASYA GÜNEY KORE VE TÜRKİYE ARASINDA OLASI BİR GÜMRÜK BİRLİĞİ: TÜRKİYE’NİN POTANSİYEL İHRACAT KAZANIMLARI

Yıl 2011, Cilt: 1 Sayı: 93, 9 - 57, 01.10.2011

Emine Nur ÖZKAN Günay Barış Can

Öz

Anahtar Kelimeler

-

ORTA ASYA, G. KORE VE TÜRKİYE ARASINDA OLASI BİR GÜMRÜK BİRLİĞİ: TÜRKİYE'NİN POTANSİYEL İHRACAT KAZANIMLARI

Öz

Küresel kriz Avrupa ve Amerikan ekonomilerini dağınıklığa sürüklerken, Asya kıtasında yükselen ekonomilerin göreceli olarak
daha iyi konumda olması yeni dünya düzeninin ekseninin doğuya
doğru kaymaya başladığını ve bu bölgedeki ekonomik canlılığın
küresel krizden çıkışta önemli bir ivme katacağını göstermektedir.
Tüm bu gelişmeler ve Çin’in önlenemez yükselişi, Türkiye’nin bölgedeki
potansiyel kazanımlarının araştırılmasının önemini vurgulamaktadır.
Bu çalışmanın amacı küresel ticarette söz sahibi olabilecek bir
birliğin olanaklarını araştırmak, öne çıkan sektörleri belirlemek, Türkiye
açısından potansiyel kazanımları saptamak, Türkiye’nin Orta
Asya ile ekonomik bir birlik kurması halinde karşılıklı kazançları ve
zorlukları saptamak, öne çıkan sektörleri belirlemek ve küresel ticarette
etkinliğinin artmasına yönelik politika önerileri sunmaktır. “Altay
Birliği” isimli Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Güney
Kore, Türkmenistan ve Özbekistan arasında kurulacak tarihi, sosyal
ve kültürel bağlarla desteklenen, küresel ekonomiye uyarlanmış,
modern bir birlik önerilmektedir. Her Altay ülkesinin farklı rekabet üstünlükleri göz önüne alınarak, bu ülkelerin kaynaklarını ve öne
çıkan üstünlüklerini verimli kullandıkları ve birleştirdikleri takdirde
dünyada güçlü bir konuma gelecekleri sonucu ortaya çıkmıştır. Türkiye’nin
ihracatında bu ülkelerin payının %3 olduğu, bununla birlikte
bu ülkelerin ithalatlarında Türkiye’nin payının sadece %0.80 olduğu
düşünülürse, Türkiye’nin bu ülkeler ile büyük bir dış ticaret
potansiyeli bulunmaktadır. Analizler, Altay ülkelerinin Türkiye'nin
rekabet üstünlüğü olan on sektörde bile yaptıkları ithalatlarını %10
arttırsa 21.7 milyar dolar, %20 artış olsa 43.3 milyar dolar, %30
artırsalar, yaklaşık 65 milyar dolarlık ihracat potansiyelinin olduğunu
göstermektedir. Rekabet üstünlüğünün olduğu sektörlerdeki hedef
artışın gerçekleştiği varsayıldığında ise bu miktar yaklaşık 80.3
milyar dolara yükselmektedir. Sonuç olarak, 2008 verileri ile gerçekleştirilen çalışmada 132 milyar dolarlık ihracat kapasitesi 'Altay
Birliği'nin etkin işleyişi sonucunda 212 milyar dolara ulaşacak potansiyele
sahiptir. Bu ihracat değeri ile Türkiye dünya ihracat sıralamasında
33. sıradan 20. sıraya yükselmektedir. Yapısal nedenlerle
yıllardır cari açık sorununu çözmeye çalışan Türkiye için Altay ülkeleri
önemli bir potansiyeldir ve ihracatı artıracak alternatif bir politika
olarak ele alınabilir.

Anahtar Kelimeler

Gümrük Birliği, Türkiye, Orta Asya Ülkeleri, dış ticaret

Kaynakça

• Bolessa, B. (1976) ”Types ot Economic Integration”, Economic Iniegraiyon Worldwide, Regional, Seciorial, Macmillan Press LTD, New York.
• Carrere, C. (2006) "Revisiiing ihe ettects ot regional irade agreemenis on trade tlows with proper speciiicaiion oi ihe graviiy model," European Economic Review, Vol. 50(2), 223-247.
• Fukao, K. ve T. Okubo (2002) ”An Econometric Anaysis oi Trade Diversion un- der NAFTAl," hiip://www.spp.umich.edu/rsie/working papers/wp/himl
• ITC — Iniernaiional Trade Cenier (201 1), http://www.intracen.org
• Karluk, R. (1996) Avrupa Birliği ve Türkiye. İMKB Yayınları, lsianbul.
• Karluk, R. (1998) Uluslararası Ekonomi. Beia Yayınları, lsianbul.
• Lee, J. ve K. Shin (2006) ı'Does regionalism lead io more global irade iniegraiion in Easi Asia?" North American Journal of Economics and Finance, Vol. 33(1), 45-63.
• Monienegro C.E. ve I. Soloaga (2006) "NAFTA's Trade Eiiecis: New Evidence with a Gravity Model,” Eutudios de Economial, Vol. 1 7, 283-301 .
• Peridy, N.J. ve J. Abedini (2008) "The Growing Influence oi Emerging Couniries in ihe World car Industry: An Estimation oi Expori Poieniials in a World Trade Model," Global Economy Journal, Vol. 8(3), 1-23.
• Proian, A. (2001) ”Trade Flows and Spaiıal Eiiecis: The Gravıiy Model revısıied," Open Economics Review, Vol. 12, 265-280.
• Swann, D. (1995) The Economics of ihe Common Markei Iniegraiion in ihe Euro- pean Union. Penguin Books Lid. LondoncUK.
• Vicard, V. ( 2011) "Deierminanis oi successful regional irade agreements," Economics Letters, Vol. 1 1 1 (3), 188-190.
• Wall, .H.J. ( 2002) "NAFTA and ihe Geography oi Norih American Trade," WP 2000-017C, Federal Reserve Bank of Si. Louis.