Türkiye’de Sektör Bilançolarının Ve Makroekonomik Göstergelerin Borç Dolarizasyonu Üzerindeki Etkisi

Yıl 2021, Sayı: Özel Sayı 2, 97 - 112, 02.02.2021

Yücel Ayrıçay , Meltem Kılıç

https://doi.org/10.33203/mfy.843723

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın amacı, reel sektör bilançolarından elde edilen oranların ve makroekonomik göstergelerin borç dolarizasyonunu açıklayıp açıklamadığını incelemektir. Çalışmada, TCMB’ın Sektör Bilançolarından 2015 Finansal İstikrar Raporunda açıklanan döviz kuru riski yüksek olan sektörler seçilerek hem firmaya özgü değerlerinden ihraç oranı, maddi duran varlık oranı, kaldıraç oranı ve sektör büyüklüğü hem de makroekonomik göstergelerinden enflasyon oranı, reel efektif kur ve VIX oynaklık endeksi kullanılmaktadır. Sektörlerin yabancı para nakdi kredilerinin toplam nakdi kredilerine oranı bulunarak borç dolarizasyonu hesaplanmıştır. TCMB’nın Sektör Bilançolarının 2003-2016 yılları arasında yayınlanan değerleri ile elde edilen veriler panel veri analizi ile test edilmiştir. Yapılan ampirik analizler sonucunda firmaya özgü değerlerin ve makro ekonomik göstergelerin reel sektörlerdeki borç dolarizasyon oranını açıkladığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Borç Dolarizasyonu, Makroekonomik Göstergeler, Panel Veri Analizi

Kaynakça

• Adanur Aklan, N. ve Nargeleçekenler, M. (2010). “Yükümlülük Dolarizasyonu ve Bilanço Etkisi: Türkiye Üzerine Bir Analiz”, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 43, s.177-204.
• Alp, B. (2013). Türkiye’deki Reel Sektör Firmalarında Borç Dolarizasyonu ve Reel Kur Değişimlerinin Bilanço Etkisi”, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Ankara.
• Alp, B. ve YALÇIN, C. (2015). “Türkiye’de Şirketlerin Borç Dolarizasyonu ve Büyüme Performansı”, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Çalışma Tebliği No:15/01. Ankara.
• Carranza, L.J., Cayo, J.M. and Galdon-Sanchez, J.E. (2013), “Exchange Rate Volatility and Economic Performance in Peru: A Firm Level Analysis”, Working Paper No:12/03.
• Gönenç, H., Büyükkara, G., Z. ve Koyuncu, O. (2005), “Balance Sheet Exchange Rate Exposure Investment and Firm Value: Evidence From Turkish Firms” Central Bank Riview, http://www.tcmb.gov.tr/research/cbreview/July03.1.pdf, Erişim Tarihi:29.01.2020.
• Hekim, D. (2008). “Para İkamesi Histerisi: Türkiye Örneği”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, İİBF Dergisi, 3(1), s.27-43.
• İncekara, A., Mutlugün, B. ve Aksöz, Y. H. (2017). “Borç Dolarizasyonunun Türk İmalat Sanayii Sektörü Büyümesi Üzerine Etkisi”, İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi, 4(1), s.16-38.
• Kesriyeli, M. Özmen, E. ve Yiğit, S. (2005). “Corporate Sector Debt Composition and Exchange Rate Balance Sheet Effect in Turkey”, Research and Monetary Policy Department Vowking Paper, No:05/16.
• Özen, A. E. (2018). “Dolarizasyon Olgusu: Teorik Bir İnceleme ve Türkiye Örneği”, Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi, 3(1), s.101-113. DOI:10.30784/epfad.416391
• Özmen, E. ve Yalçın, C. (2007). “Küresel Finansal Riskler Karşısında Türkiye’de Reel Sektör Finansal Yapısı ve Borç Dolarizasyonu”, Araştırma ve Para Politikası Genel Müdürlüğü Çalışma Tebliği, No:07/06.
• Prasetyantoko, A. (2007) “Debt Composition and Balance Sheet Effect of Currency Crisis In Indonesia”, MPRA Paper No.6501,
• Pratap, S., Lobato, I. and Somuano, A. (2003). “Debt Composition and Balance Sheet Effects of Exchange Rate Volatility in Mexico: A Firm Level Analysis”, Emerging MArkets Review, 4, p.450-471.
• Sever, E. (2012). “Türkiye’de Dolarizasyon Süreci ve Döviz Kuru Belirsizliği İlişkisi”, Sosyo-Ekonomi Dergisi, 1, s.203-222.
• Taşseven, Ö. ve Çınar S. (2015). “Türkiye’de Borç Dolarizasyonunun Belirleyicileri ve Makroekonomik Göstergeler Üzerindeki Etkileri”, Social Sciences Research Journal, 4(2), s.121-141.
• Tatoğlu, Yerdelen, F. (2012). Panel Veri Ekonometrisi, 1. Baskı, İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği (TÜRMOB), (2017), Türkiye Ekonomisinde Dolarizasyon Raporu, TÜRMOB, s:1-12.