Crypto Monetary Policies in Turkey in Terms of Public Policy Analysis

Yıl 2021, Sayı: 116, 171 - 201, 03.10.2021

Osman Hatipoğlu

https://doi.org/10.33203/mfy.988168

Cited By: 2

Öz

In this study, it is aimed to analyze the public policies regarding cryptocurrencies in Turkey. In this two-stage analysis, problems brought by cryptocurrencies are explained according to public policy discipline. Then the attitude of state policy actors is analyzed over the agenda phase of the policy cycle and the decisions taken and/or not taken by them. It has been determined that no solution to the policy problems has yet not been produced in Turkey, rather the problem remains in the agenda and the next stages of the policy cycle cannot be activated. As a result of the study, it was concluded that the actors in the public sphere should direct the decision-maker and policy-maker Parliament or the Presidency about cryptocurrency policies.

Anahtar Kelimeler

Cryptocurrencies, public policy analysis, policy agenda, policy issue

Kamu Politikası Analizi Açısından Türkiye’de Kripto Para Politikaları

Öz

Bu çalışmada Türkiye’de kripto paralarla ilgili kamu politikalarının analiz edilmesi amaçlanmaktadır. İki aşamalı analizde ilk olarak kripto paraların beraberinde getirdiği politika sorunları kamu politikası disiplinindeki sorun konsepti çerçevesinde açıklanmaktadır. İkinci aşamada ise açıklaması yapılmış politika sorunlarına ilişkin kamusal alandaki politika aktörlerinin tutumu, politika döngüsünün gündem aşaması üzerinden ve aktörlerin aldıkları ve/veya almadıkları kararlar üzerinden tahlil edilmiştir. Türkiye’de kripto paraların yarattığı sorunlara kesin bir çözüm üretilmeyerek, sorunun gündem aşamasında kaldığı ve politika döngüsünün bundan sonraki aşamalarının devreye giremediği tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda kripto paralarla ilgili kamusal alanındaki aktörlerin karar verici ve politika üretici TBMM’ni veya Cumhurbaşkanlığı’nı yönlendirmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kripto paralar, kamu politikası analizi, politika gündemi, politika sorunu

Kaynakça

• Ak, Rahmi (2017), “Adına 'emtia' dersek Bitcoin’e vergi gelir”, https://www.haberturk.com/tv/ekonomi/haber/1752729-bitcoin-e-vergi-mi-geliyor (05.10.2020).
• Akyıl, Zeynep (2018), “Finansal İstikrar Komitesinden Bitcoin uyarısı”, Ahttps://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/finansal-istikrar-komitesinden-bitcoin-uyarisi/1028439 (05.11.2020).
• Aydoğan, Yunus (2019), “Masak’tan sevindiren Bircoin Düzenlemesi”, https://www.coinmoz.com/masaktan-sevindiren-bitcoin-duzenlemesi/ (05.11.2020).
• Bardach Eugene ve Patashnik Eric M. (2016), A Practıcal Guide For Policy Analysis (Sage Publications: London).
• Bayar, Kemal (2019), “Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) Yayınladığı Tebliğ Kripto Parayı İlgilendiriyor”, https://beincrypto.com.tr/sermaye-piyasasi-kurulunun-spk-yayinladigi-teblig-kripto-parayi-ilgilendiriyor/ (04.10.2020).
• Buchholz, Katharina (10.08.2020), “How Common is Crypto?”, https://www.statista.com/chart/18345/crypto-currency-adoption/ (05.11.2020).
• BDDK (2013), Basın Açıklaması 25.11.2013/32, https://www.bddk.org.tr/ContentBddk/dokuman/duyuru_0512_01.pdf (04.09.2020).
• BDDK (2014a), Ödeme Hizmetleri Ve Elektronik Para İhracı İle Ödeme Kuruluşları Ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Yönetmelik, RG:27.06.2014/29043.
• BDDK (2014b), Ödeme Kuruluşları Ve Elektronik Para Kuruluşlarının Bilgi Sistemlerinin Yönetimine Ve Denetimine İlişkin Tebliğ, RG:27.06.2014/29043.
• BDDK (2019a), Sıkça Sorulan Sorular/Ödeme Sistemleri ve Elektronik Para Kuruluşları https://www.bddk.org.tr/Sss-Kategori/Odeme-Sistemleri-ve-Elektronik-Para-Kuruluslari/3 (07.11.2019).
• BDDK (2019b), Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para İhracı İle Ödeme Kuruluşları ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Yönetmelik, RG:27.06.2014/29043.
• BIS (2011), Committee on Payment and Settlement Systems; 2011Survey Of Electronic Money Developments (Bank for International Settlements: Basel), https://www.bis.org/cpmi/publ/d48.pdf, (08.10.2020).
• Ciphertrace (2019), Cryptocurrency Anti-Money Laundering (AML) Report, https://ciphertrace.com/q2-2019-cryptocurrency-anti-money-laundering-report/ (08.10.2020).
• Ciphertrace (2020), Cryptocurrency Anti-Money Laundering (AML) Report, https://ciphertrace.com/2020-year-end-cryptocurrency-crime-and-anti-money-laundering-report/ (09.10.2020).
• CRS (Congressional Research Center) (2020), Cryptocurrency: The Economics of Money Selected Policy Issues, https://fas.org/sgp/crs/misc/R45427.pdf (01.02.2021).
• Cumhurbaşkanlığı (2019a) 11. Kalkınma Planı (2019-2023), http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2019/07/OnbirinciKalkinmaPlani.pdf (05.11.2020).
• Cumhurbaşkanlığı (2019b) Cumhurbaşkanlığı 2020 yılı Yıllık Programı, RG: 04.11.2019:30938.
• Çarkacıoğlu, Abdurrahman (2016), Kripto Para-Bitcoin, SPK Araştırma Raporu, https://www.spk.gov.tr/SiteApps/Yayin/YayinGoster/1130 (08.11.2020).
• Donanım Haber (2019), “MASAK’tan kripto para yatırımcılarına iyi haber”, https://www.donanimhaber.com/MASAK-tan-kripto-para-yatirimcilarina-iyi-haber--114467 (03.01.2021).
• Elliott, Douglas J., De Lima, Larissa ve Singel, Ryan, (2018), Cryptocurrencıes And Publıc Polıcy Key Questıons And Answers, (New York: Oliver Wyman Press) https://www.oliverwyman.com/our-expertise/insights/2018/ feb/cryptocurrencies-and-public-policy.html (04.08.2020).
• Eser, Serkan (2019a) “Sıcak Gelişme: Türk Bitcoin Borsası Hacklendi ve Kapanıyor!” https://kriptokoin.com/sicak-gelisme-populer-turk-bitcoin-borsasi-hacklendi-ve-kapaniyor/ (01.03.2020).
• Eser, Serkan (2019b), “Son Dakika: Popüler Türk Bitcoin Borsası Hackendi! Binlerce Ripple, Ethereum ve Altcoin Çalındı!”, https://kriptokoin.com/son-dakika-populer-turk-bitcoin-borsasi-hackendi-binlerce-ripple-ethereum-ve-altcoin-calindi/ (01.03.2020).
• Finansal İstikrar Komitesi (2018), Basın Açıklaması Sayı: 2018/, https://115101-327832raikfcquax qncofqfmstackpathdns.com/wpcontent/uploads/2018/03/Kripto_Paralara_Iliskin_Hazine_Mustesarligi_Aciklamasi_11012018.doc?x92415 (03.12.2020).
• Görmez Burak (2017), Finansal Sektörde Yıkıcı Yenilik: Dağıtılmış Defter Teknolojisi ve Türkiye Sermaye Piyasalarının Durumu, https://www.spk.gov.tr/SiteApps/Yayin/YayinGoster/1136, (05.09.2020).
• Hayes, Michael T. (1992), Incrementalism and Public Policy (New York:Longman).
• Hazine ve Maliye Bakanlığı (2020) 2019 Yılı Faaliyet Raporu, https://ms.hmb.gov.tr/uploads/2020/07/Hazine-ve-Maliye-Bakanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1-2019-Y%C4%B1l%C4%B1-%C4%B0dare-Faaliyet-Raporu-1.pdf (02.01.2021).
• Hazine ve Maliye Bakanlığı (2021), Ekonomi Reformu Takvimi, https://ms.hmb.gov.tr/uploads/2021/03/Ekonomi-Reform-Takvimi.pdf (11.04.2021).
• İndigo Dergisi (2017) “Diyanet’ten Bitcoin ve Ethereum kripto para birimleri açıklaması”, https://indigodergisi.com/2017/11/diyanet-bitcoin-ethereum-kripto-para/ (05.09.2020).
• Jann, Werner and Wegrich, Kai (2007), “Theories of the Policy Cycles”, Fischer, Frank, Miller Gerald J. ve Sydney, Mara S. (Der.), Handbook of Public Policy Analysis (Boca Raton: CRC Press): 43-63.
• Kaplanhan, Fatih (2018), “Kripto Paranın Türk Mevzuatı Açısından Değerlendirilmesi: Bitcoin Örneği”, Vergi Sorunları Dergisi, S.353, s. 105-123.
• Kartal, Beyazıt (2019), “Türkiye'de 13 Milyon TL Değerinde Kripto Para Vurgunu İddiasıyla 23 Kişi Gözaltına Alındı”, https://www.webtekno.com/turkiye-de-13-milyon-tl-degerinde-kripto-para-vurgunu-iddiasiyla-23-kisi-gozaltina-alindi-h62545.html (01.07.2020).
• Kripto Para Türkiye (2019), “Masak’tan Kripto Paralar ile İlgili Yeni Tanım”, https://www.kriptoparaturkiye.com/masak-kripto-para/.html (11.10.2020).
• Martucci, Brian (2019), What Is Cryptocurrency – How It Works, History & Bitcoin Alternatives, https://www.moneycrashers.com/cryptocurrency-history-bitcoin-alternatives/, (05.10.2020).
• MASAK (2014), Şüpheli İşlem Bildirim Rehberi- Bankalar, https://docplayer.biz.tr/582536-Supheli-islem-bildirim-rehberi-bankalar.html (17.12.2020).
• MASAK (2015), 2014 Yılı Faaliyet Raporu, https://ms.hmb.gov.tr/uploads/2019/01/MASAK-2014-FAAL%C4%B0YET-RAPORU.pdf (16.12.2020).
• MASAK (2019), Şüpheli İşlem Bildirim Rehberi- Bankalar, https://ms.hmb.gov.tr/uploads/2019/09/MSK-RHB-%C5%9E%C4%B0B-001-1.4.pdf (16.12.2020).
• Milijic, Marko (2019) “37+ Cryptocurrency Stats Every Investor Must Know in 2019”, Leftronic, https://leftronic.com/cryptocurrency
• Milliyet (2021), “Son dakika: Bir skandal daha! Vebitcoin de kapandı MASAK harekete geçti”, https://www.milliyet.com.tr/ekonomi/son-dakika-bir-skandal-daha-vebitcoin-de-kapandi-masak-harekete-gecti-6489202 (27.04.2021).
• Parsons, Wayne (1995), Public Policy: An Introduction To The Theory And Practice Of Policy Analysis (Edwar Algar Publ: Aldershot).
• SPK (2017), Sanal Paralara Dayalı İşlemler Hk. TSPB’ne Bildirim: 01.2.2017 Tarih ve E.13447, https://www.tspb.org.tr/wp-content/uploads/2017/12/Genel-Mektup-785-Sanal-Paralara-Dayal%C4%B1-%C4%B0%C5%9Flemler-hk..pdf (29.11.2020).
• SPK (2018), Sermaye Piyasası Kurulu Bülteni 2018/42 Dijital Varlık (Token) Satışları (ICO) Hakkında Duyuru 2018/42 27/09/2018, https://www.spk.gov.tr/Bulten/Goster?year=2018&no=42 (11.12.2020).
• SPK (2019), Paya Dayalı Kitle Fonlaması Tebliği, RG:03.10.2019/30907.
• Statista (2021), Average number of daily active users (DAU) of selected apps that allow for cryptocurrency storage in Turkey from January 2017 to February 2021 https://www.statista.com/statistics/1222485/most-popular-cryptocurrency-wallets-turkey/ (28.04.2021).
• Taşçı, Burak (2021), ”Son dakika haberi: Türkiye'nin konuştuğu Thodex vurgunu! Kripto para dünyası şokta”, https://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/son-dakika-haber-turkiyenin-konustugu-thodex-vurgunu-kripto-para-dunyasi-sokta-41794316 (29.04.2021).
• TCMB (2017), Soru Önergesi Yazılı Cevabı: 13 Kasım 2017/S:30030, https://www2.tbmm.gov.tr/d26/7/7-17304c.pdf (11.08.2020).
• TCMB (2019), Ödeme Sistemlerinin Finansal Piyasa Altyapılarına İlişkin Prensiplere Uygunluk Beyanı, https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/c34c2e8a-803a-4713-9c60-842232677d67/FPAiP_KamuyaBeyan_Yay%C4%B1m3_2019.pdfMOD=AJPERES&CVID (11.08.2019).
• TCMB (2021), Ödemelerde Kripto Varlıkların Kullanılmamasına Dair Yönetmelik, RG:16.04.2021/31456.
• TRT Haber (2018a), “Diyanet'ten Bitcoin açıklaması: Dijital kripto paraların kullanımı caiz değil”, https://www.trthaber.com/haber/ekonomi/diyanetten-bitcoin-aciklamasi-dijital-kripto-paralarin-kullanimi-caiz-degil-345100.html.
• Turhan, Murat (2018), Bitcoin’in Türkiye’de Yasal Statüsü, https://turhanturhan.com/2018/05/03/ bitcoinin-turkiyede-yasal-statusu/ (29.07.2020).
• Uyar, Ersen (2018), Kripto Paralarda (Bitcoin) Hırsızlık ve Yağma Suçu https://www.hukukihaber.net/kripto-paralarda-bitcoin-hirsizlik-ve-yagma-sucu-makale,6293.html (11.11.2020).
• Vatan (2021), “Goldexco.in'de işlemler durduruldu! Kripto para piyasasında üçüncü şok!”, http://www.gazetevatan.com/goldexco-in-de-islemler-durduruldu-kripto-para-piyasasinda-ucunc-1386976-ekonomi/ (10.05.2021).
• Yardımcı, Nurya (2021), “Merkez Bankası kendi dijital parasını üretiyor”, TRTHaber, https://www.trthaber.com/haber/ekonomi/merkez-bankasi-kendi-dijital-parasini-uretiyor-555201.html (19.04.2021).
• Cumhurbaşkanı Kararı No:3030, RG: 29.09.2020, 31259 Mük.
• Cumhurbaşkanlığı Kararı No:1733, Cumhurbaşkanlığı 2020 yılı Yıllık Programı, RG: 04.11.2019:30938.