Pyotr Kropotkin'in İnsan Ve Toplum Anlayışı

Yıl 2019, Sayı: 1, 59 - 96, 28.07.2020

Serhat Özkan

Öz

Bu çalışmada anarşist-komünist düşünür Kropotkin’in karşılıklı yardımlaşma teorisi incelenmiş, ardından insan doğasına ilişkin görüşleri ele alınmıştır. Kessler’den ilham alan Kropotkin, karşılıklı yardımlaşma düşüncesini, sosyal Darwinistlerin, insan ve hayvan toplumlarındaki rekabeti ve mücadeleyi doğallaştıran öğretilerine karşı geliştirmiştir. Kropotkin, sosyal Darwinistlerin Darwin’i yanlış yorumladığını ileri sürmüş, araştırmalarına ve gözlemlerine dayanarak, verdiği sayısız örnekte, türlerin evrimsel olarak ilerlemesini sağlayan temel faktörün rekabet değil, yardımlaşma olduğunu göstermiştir. Böylece, iyimser bir insan doğası anlayışı geliştirerek anarşizme bilimsel ve özgün bir katkı sağlamıştır. Bu çalışmada Kropotkin’in insan doğası anlayışının doğal uzantısı olarak ahlak anlayışı da ele alınmış, böylelikle birey-toplum arasındaki gerilimi nasıl aştığı incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Karşılıklı Yardımlaşma , Anarşizm , Komünizm , İnsan Doğası , Etik

Human and Society Understanding of Pyotr Kropotkin

Öz

In this study, anarchist-communist thinker Kropotkin’s theory of mutual aid was examined, and then his views on human nature were discussed. Kropotkin, inspired by Kessler, developed the idea of mutual aid, aganist the teachings of social Darwinists that exaggarete competition and struggle in human and animal societies. Kropotkin claimed that Darwin was misunderstood by social Darwinist. For his reason, he based on his researches and observations, showed that in countless examples he gave, the main factor that led to the evolutionary progression of species is not competition, but solidarity. Thus, by developing an optimistic understanding of human nature, he gave an original and scientific contribution to anarchism. In this study, his views on ethichs are given as natural extension of his views on ethics, and it was shown how he overcomes the tension between the individual and the society.

Anahtar Kelimeler

Mutual Aid , Anarchism , Communism , Human Nature , Ethics.

Kaynakça

• AĞAOĞULLARI, Mehmet Ali, Kent Devletinden İmparatorluğa, İmge Yayınevi, Ankara, 2013.