The Crescent as a Religious Symbol

Yıl 2023, , 279 - 304, 31.12.2023

Hilal Kurt

https://doi.org/10.17131/milel.1365856

Cited By: 1

Öz

In this article, the meaning and importance of the crescent symbol in mythology, Jewish Christian tradition and Islamic tradition will be discussed. In addition to being present in many cultures, the crescent symbol has become a symbol reminding of the Islamic religion. Accordingly, it will be examined why the crescent symbol gained sanctity and became a symbol in the Islamic world. In this context, the general framework of the symbol will be created and the relationship between the crescent symbol and mythology, Jewish Christian tradition and Islamic tradition will be touched upon. Thus, it is aimed to reveal the values it represents by tracing the background of the crescent as a religious symbol.

Anahtar Kelimeler

History of Religions, Crescent Symbol, Symbolism, Islam, Mythology

Etik Beyan

This article is based on the master's thesis titled "The Crescent Symbol and Islam" completed in 2023 at Akdeniz University Institute of Social Sciences under the supervision of Asst. Prof. Ayşe Akıncı Ambaroğlu.

Teşekkür

I would like to thank Asst. Prof. Ayşe Akıncı Ambaroğlu for her time and support during the research.

Dinsel Bir Sembol Olarak Hilal

Öz

Bu makalede hilal sembolünün mitolojide, Yahudi-Hıristiyan geleneğinde ve İslam geleneğindeki anlam ve önemi ele alınacaktır. Hilal sembolü birçok kültürde yer almasının yanı sıra İslam dinini hatırlatan bir sembol haline gelmiştir. Buna göre hilal sembolünün niçin kutsallık kazandığı ve İslam dünyasında sembolleştiği incelenecektir. Bu bağlamda sembolün genel çerçevesi oluşturularak hilal sembolü ile mitoloji, Yahudi-Hıristiyan geleneği ve İslam geleneği arasındaki ilişkiye değinilecektir. Böylece dini bir sembol olarak hilalin arka planının izi sürülerek temsil ettiği değerlerin ortaya konulması hedeflenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Dinler Tarihi, Hilal sembolü, Sembolizm, İslam, Mitoloji

Etik Beyan

Bu makale, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde Dr. Öğr. Üyesi Ayşe Akıncı Ambaroğlu danışmanlığında 2023 yılında tamamlanan “Hilal Sembolü ve İslam” başlıklı yüksek lisans tezi esas alınarak hazırlanmıştır.

Teşekkür

Araştırma sırasında zaman ayırarak desteklerini esirgemeyen Dr. Öğr. Üyesi Ayşe Akıncı Ambaroğlu'na teşekkür ederim.

Kaynakça

• Akbalık, Esra. “Alevi-Bektaşi Şiirinde Ay ve Güneş Sembolizmi”. Türki-yat Mecmuası 26, sy. 1 (2016): 1-13.
• Akyüz Öztokmak, Çiğdem. “Türk İslam Kültüründe Ay Motifi”. II. Sosyal Bilimler Genç Araştırmacılar Sempozyumu, 2010, 27-36.
• Alıcı, Süreyya. “Divan Şiirinde Ay (XV.- XVI. Yüzyıl)”. Yüksek Lisans Tezi, Çağ Üniversitesi, 2017.
• Altuntaş, Halil, ve Muzaffer Şahin, çev. Kur’ân-ı Kerîm Meâli. 13. bs. Anka-ra: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2007.
• Askalânî, Ebü’l-Fazl Şihâbüddîn Ahmed b. Alî b. Muhammed. El-İṣâbe Fî Temyîzi’ṣ-Ṣaḥâbe. 8 c. Beyrut: Darü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1415.
• Atasağun, Galip. “Sembol ve Sembolizm”. Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 7, sy. 7 (1997).
• Aydın, Mehmet. Ansiklopedik Dinler Sözlüğü. Konya: Nüve Kültür Merke-zi, 2005.
• Batuk, Cengiz. Mitoloji ve Tarihsellik: Hıristiyanlığın Asli Günah Mitinin Ta-rihsel Dönüşümü. İstanbul: İz Yayıncılık, 2006.
• Bayat, Fuzuli. Türk Mitolojik Sistemi 1. 5. bs. İstanbul: Ötüken Neşriyat, 2020.
• Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. el-Hüseyn b. Alî el-. Delâʾilü’n-Nübüvve ve Maʿrifetü Aḥvâli Ṣâḥibi’ş-Şerîʿa. Darü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1408.
• Black, Jeremy, ve Anthony Green. Mezopotamya Mitolojisi Sözlüğü. İstanbul: Aram Yayıncılık, 2003.
• Bozkurt, Nebi. “Hilâl (Sembol Olarak)”. İçinde Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 18:13-15. İstanbul: TDV Yayınları, 1998.
• Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmail el-. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. 2. bs. 8 c. b.y.: Dâru Tavki’n-Necât, 1422/2001.
• Caferoğlu, Ahmet. “Türk Onomastiğinde Ay ve Güneş Unsurları”. Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi 13 (2012): 19-28.
• Cassirer, Ernst. Sembol Kavramının Doğası. Çeviren Milay Köktürk. Anka-ra: Hece Yayınları, 2011.
• Cömert, Bedrettin. Mitoloji ve İkonografi. 3. bs. Ankara: De Ki Basım Yayım, 2010.
• Çelebi, İlyas. “İnşi̇kāku’l-Kamer”. İçinde Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansik-lopedisi, 22:343-45. İstanbul: TDV Yayınları, 2000.
• Çeti̇n, Elif. “Osmanlı Bayraklarında Ay ve Ay Yıldız”. Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisi, sy. 83 (2022): 79-103.
• Çınar, Aliye. Varoluşçu Teoloji Paul Tillich’te Din ve Sembol. 1. bs. İstanbul: İz Yayıncılık, 2007.
• Demirci, Kürşad. Eski Mezopotamya Dinlerine Giriş. 4. bs. İstanbul: Ayışığı Kitapları, 2019.
• Durand, Gilbert. Sembolik İmgelem. İstanbul: İnsan Yayınları, 1998.
• Ebû Dâvûd, Süleymân b. el-Eş‘as b. İshâk es-Sicistânî. es-Sünen. Beyrut: Modern Library, t.y.
• Eliade, Mircea. Dinler Tarihine Giriş. Çeviren Lale Arslan Özcan. 3. bs. İstanbul: Alfa, 2020.
• Erhat, Azra. Mitoloji Sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi, 1996.
• Esin, Emel. “Kün-Ay. Ay Yıldız Motifinin Proto–Türk Devrinden Hakan-lılara Kadar İkonografisi”. İçinde Orta Asya’dan Osmanlıya Türk Sa-natında İkonografik Motifler, 1. bs, 59-107. İstanbul: Kabalcı Yayınevi, 2004.
• Frazer, James George. “Myths of the Origin of Death”. İçinde The Belief in Immortality and the Worship of the Dead, C. 1. Londra, 1913.
• Galata, Yasin Cemal. “Ay Yıldızın İzinde Kıbrıs ve Irak Türkleri”. Türk Dünyası Araştırmaları 133, sy. 262 (2023): 111-30. https://doi.org/10.55773/tda.1221641.
• Gaster, Theodor H. “Amulets ands Talismans”. İçinde The Encyclopedia of Religion, 1:243-46. New York: Macmillan Publishing Company, 1987.
• Gök, Nejdet, ve Mehmet Kutlu. “Hilal ve Ay-Yıldız Motifi, Sembol ve İdeolojik Kullanım”. DOĞU BATI 8, sy. 31 (2005): 266-87.
• Graves, Robert, ve Raphael Patai. İbrani Mitleri: Tekvin-Yaratılış Kitabı. Editör Robert A. Davis. Çeviren Uğur Akpur. Say Yayınları, 2009.
• Guénon, René. Perspectives on İnitiation. Sophia Perennis, 2004.
• Gündüz, Şinasi. “Kutsal Hakkında Konuşmak: Dinsel Söylemde Mitos”. Milel ve Nihal 6, sy. 1 (2009): 9-26. Hamilton, Edith. Mitologya. Çeviren Ülkü Tamer. İstanbul: Varlık Yayın-ları, 2018.
• İbn Ebû Şeybe, Ebû Bekr Abdullāh b. Muhammed. el-Muṣannef fi’l-eḥâdîs̱ ve’l-âs̱âr. Lübnan: Dâru’t-Tâc, 1409.
• İbn Manzûr. Li̇sânü’l-Arab. C. 4. 14 c. Beyrut: Dar Sader, 1414.
• İsfahânî, Râğıb. Müfredât Kur’an Kavramları Sözlüğü. Çeviren Mustafa Yıldız. 6. bs. İstanbul: Çıra Yayınları, 2020.
• Karadaş, Cağfer. “Muhyiddin İbn Arabi’ye Göre İnsan-ı Kâmil”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 7, sy. 7 (1998): 453-65.
• Karadayı, Osman Nuri. “İbnü’l-Arabî’de Güneş-Ay-Yıldız Sembolizmi”. EKEV Akademi Dergisi, sy. 86 (2021): 449-66.
• Kaval, Yılmaz. “Yunus Emre Divanında Ay ve Güneş”. Gelecek Vizyonlar Dergisi 5, sy. 3 (2021): 34-38. https://doi.org/10.29345/futvis.185.
• Kaya, Korhan. Hint Mitolojisi Sözlüğü. 2. bs. Ankara: İmge Kitabevi, 1997.
• Kaya, Mahmut. “Ay (Kur’an ve Hadis)”. İçinde Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 4:182-83. İstanbul: TDV Yayınları, 1991.
• Kettânî, Muhammed Abdülhay. Hz. Peygamberin Yönetimi, et-Teratibu’l-idariyye. Çeviren Ahmet Özel. 3. bs. İstanbul: İz Yayıncılık, 2012.
• Kırkarlar, Osman. “Türk Bayrağı ve Modernleşme”. Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, 2016.
• Kızıl, Hayreddin. “İşlevleri̇ Açısından Dini Sembol”. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sy. 21 (2018): 30-42.
• Koç, Turan. Din Dili. İstanbul: İz Yayıncılık, 1998.
• Köktürk, Milay. Kültür Bilimi Yazıları. 1. bs. Ankara: Hece Yayınları, 2006.
• Kramer, Samuel Noah. Sümerler. İstanbul: Kabalcı Yayınevi, 2002.
• Kurtoğlu, Fevzi. Türk Bayrağı Ve Ay Yıldız. 3. bs. Ankara: Türk Tarih Ku-rumu Basımevi, 1992.
• Kutsal Kitap: Tevrat, Zebur, İncil. İstanbul: Kitabı Mukaddes Şirketi - Yeni Yaşam Yayınları, 2018.
• Mackenzie, Donald A. Indian Myth And Legend. London, 1918.
• Mâturîdî, Ebû Mansûr Muḥammed b. Muḥammed b. Mahmûd. Te’vîlâtü’l-Kur’ân Tercümesi. Editör Bekir Topaloğlu ve Yusuf Şevki Yavuz. İs-tanbul: Ensar Neşriyat, 2017.
• “Moon as a Symbol : University of Dayton, Ohio”. Erişim 11 Mayıs 2023. https://udayton.edu/imri/mary/m/moon-as-a-symbol.php.
• Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc b. Ṣaḥîḥ-i Müslim. Türkiye: Dâr’ul-Ṭibâʻatü’l Āmire, 1334. Mütekâid Miralay Ali. “Sancağımız ve Ay Yıldız Nakşı”. Tarih-i Osmanî Encümeni Mecmuası 8, sy. 48 (1918): 224-31.
• Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şuayb b. Alî en-. es-Sünen. Kahire: el-Mektebetü’t-Ticareti’l-Kübra, 1348.
• Ögel, Bahaeddin. Türk Mitolojisi I. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 2010.
• ______. Türk Mitolojisi II. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1995.
• Özafşar, Mehmet Emin, ve Mehmet Görmez, ed. Hadislerle İslâm: Hadisle-rin Hadislerle Yorumu. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 2013.
• Özarslan, Selim. “Şeâir-i İslâm’ın Oluşumunda Hz. İbrâhim (a.s.) Şeriatı-nın Rolü”. Diyanet İlmi Dergi 53, sy. 2 (2017): 11-40.
• Özdemir, Mehmet. “Revani’nin Gazellerinde Ay”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 13, sy. 74 (2020): 68-81.
• Parlar, Gündegül. “Ay Yıldızlı Göktürk Sikkeleri”. İçinde Uluslararası Katılımlı XV. Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazıları ve Sanat Tarihi Araştır-maları Sempozyumu, 2:677-87. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Ya-yınları, 2011.
• “Religious Symbolism and Iconography | Britannica”. Erişim 16 Kasım 2023. https://www.britannica.com/topic/religious-symbolism.
• Rosen, David M., ve Victoria P. Rosen. “New Myths and Meanings in Jewish New Moon Rituals”. Ethnology 39, no. 3 (2000): 263-77.
• Schimmel, Annemarie. “Din’de Sembolün Fonksiyonu Nedir?” Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 3, sy. 3-4 (1954): 67-74.
• ______. Tanrı’nın Ayetlerinin Çözümlenmesi. Çeviren Ekrem Demirli. 1. bs. İstanbul: Albaraka Yayınları, 2021.
• Simpson, D. P., ed. Cassell’s Latin Dictionary. New York: Macmillan Pub-lishing, 1977.
• Soysal, Mahmut Enes. “Tarihsel Süreçte Bayrak ve Sancaklarımız”. Ata-türk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 17, sy. 42 (2010): 209-39.
• “Şems Suresi 1-10. Ayet Tefsiri - Diyanet İşleri Başkanlığı”. Erişim 11 Mayıs 2023. https://kuran.diyanet.gov.tr/tefsir/%C5%9Eems-suresi/6044/1-10-ayet-tefsiri.
• Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre. el-Câmiʿu’l-kebîr. Beyrut: Dâru’l-Garbi’l-İslâmî, 1996.
• Tokat, Latif. Dinde Sembolizm. 2. bs. Ankara Okulu Yayınları, 2012.
• Yakup Artin Paşa. “Türk Hilalinin Aslı (İkinci Makale)”. Çeviren Halil Halid. Darülfünun İlahiyat Fakültesi Mecmuası 1, sy. 3 (1926): 36-51.
• Yücel, İrfan. “Hilâl”. İçinde Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 18:1-11. İstanbul: TDV Yayınları, 1998.
• Zimmer, Heinrich. Hint Sanatı ve Uygarlığında Mitler ve Simgeler. Çeviren Gül Çağalı Güven. İstanbul: Kabalcı Yayınevi, 2004.