İslam Savaş Hukukunun Temel İlkeleri Ekseninde Nehcü’l-Belâğâ Nahj al-Balagha in The Axis of Basic Principles of Islamic Law of War

Yıl 2011, Cilt: 8 Sayı: 3, 115 - 150, 01.09.2011

Veysel Nargül

Öz

Bu çalışmada Hz. Ali’nin birçok konudaki görüşünü ihtiva eden Nehcü’l-Belâğâ isimli eserde, savaşa dair bilgiler İslam savaş hukukunun temel ilkeleri bağlamında değerlendirilmektedir. İslam’ın savaş anlayışını özetleyen bilgilerden sonra Nehcü’l-Belâğâ’daki savaşa ilişkin bilgiler savaş öncesi, savaş esnası ve savaş sonrası olmak üzere üç başlık altında İslam savaş hukukunun temel ilkeleri ışığında ifade edilmektedir. Son tahlilde Nehcü’l-Belâğâ’daki konuyla ilgili bilgilerin Kur’an ve Sünnet ile örtüşüp örtüşmediğine temas edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Nehcü’l-Belâğâ, Savaş, İslam hukuku, İslam savaş hukuku

Nahj al-Balagha in The Axis of Basic Principles of Islamic Law of War

Öz

In this study, the information about war in Nahj al-Balagha, which contains many views of Hz Ali on many subjects, is considered in the light of basic principles of Islamic law of war. After the brief information of the understanding the war in Islam, the information in the Nahj al-Balagha about war is expressed in the light of basic principles of Islamic law of war, beneath three headlines as before war, during and after war. In the final analysis, it is emphasized that whether the information related to the subject in the Nahj al-Balagha is in harmony with Quran and Sunnah.

Anahtar Kelimeler

Nahj al-Balagha, War, Islamic Law, Islamic law of war

Kaynakça

• Abduh, Muhammed-Rıza, Reşid, Tefsiru’l-Menar, Mısır, 1961.
• Abdurrauf, Avn, Fennü’l-Harbî fî Sadri’l-İslâm, Kahire, 1961.
• Aclûnî, Muhammed b. İsmail, Keşfu’l-Hafâ ve Müzîlü’l-İlbâs, Beyrut, 1351.
• Ahmed b. Hanbel, Müsnedü Ahmed b. Hanbel, İstanbul, 1992.
• Aksu, Ali, ‚Nehcü’l Belâğâ’da Hz. Ali’nin Bazı Tavsiye Ve Uyarıları‛, Cumhu- riyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, XII/2 – 2008, s. 35-54.
• Aksu, Zahit, İslam’ın Doğuşunda Sosyal Realite ile Hukuki Ayetler ve İçtihadi Kaynaklar, (Basılmamış Doçentlik Tezi), Erzurum, 1977.
• Alusî, Şihabuddin, Rûhu’l-Meânî fî Tefsîri’l-Kur’ani’l-Azîm, Beyrut, 1987, I, 472.
• Ateş, Abdurrahman, Tebliğ Eğitim ve Cihad Sürecinde Kur’an’ın Şiddet Soru- nuna Bakışı, (Basılmamış Doktora Tezi), Konya, 2000.
• Azzam, Abdurrahman, Ebedi Risalet, çev. H. Hüsnü Erdem, İstanbul, 1962.
• Beyhaki, Ahmed b. Ali b. Hüseyin, es-Sünenü’l-Kübrâ, Haydarabad, 1344.
• Buhârî, Ebu Abdillah Muhammed b. İsmail, Sahihu’l-Buhari, İstanbul, 1992.
• Çiftçi, Ali, İlke ve Amaçları Bakımından Kur’an’da Savaş, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya, 1993.
• Durmuş, İsmail, ‚Nehcü’l-Belâga‛, DİA., Ankara 2007, XXXII, 539.
• Ebu Dâvûd, Süleyman b. Eş’as Sicistanî, Sünenu Ebi Davud, İstanbul, 1992.
• Hamidullah, Muhammed, İslâm’da Devlet İdaresi, çev. Kemal Kuşçu, Anka- ra, 1979.
• Hattâb, Mahmud Şît, Komutan Peygamber-Hz. Peygamber’in Askeri Dehası-, çev. Ahmed Ağırakça, İstanbul, 1988.
• Hâzin, Ali, Lübâbu’t-Te’vil fî Meâni’t-Tenzîl, nşr. M. Emin, Beyrut, ts, I, 266.
• Hazret-i Emir Ali İbn Ebi Talib, Nehcü’l-Belâğâ, Hz. Ali’nin Hutbeleri, Vasiyetleri, Emirleri, Mektupları, Hikmet ve Vecizeleri (Metnin Terceme ve Şerhi), Hazırlayan: Abdulbâki Gölpınarlı, Hk. 1418-Mil: 1997, 1-629.
• Hz. Ali, Nehcü’l-Belâğâ,(Hz. Ali’nin Konuşmaları, Mektupları ve Hikmetli Sözleri), Derleyen: eş-Şerif er-Radî, Ebu’l-Hasan Muhammed b. El- Hüseyin b. Musa el-Musevî, Çev. Adnan Demircan, İstanbul, 2007.
• Hudari, Muhammed, Tarihu’t-Teşrîi’l-İslâmî, Beyrut, 1983.
• İbn Aşur, Muhammed Tahir, İslam Hukuk Felsefesi, çev. Vecdi Akyüz- Mehmet Erdoğan, İstanbul, 1996.
• İbn Haldûn, Abdurrahman b. Muhammed, Mukaddimetü İbn Haldûn, Bey- rut, 1989.
• İbn Kayyim, Ebu Abdillah Muhammed b. Ebî Bekir, Zâdü’l-Meâd fî Hedy-i Hayri’l-İbâd, Kahire, ts.
• İbnü’l-Hümam, Kemalüddin Muhammed b. Abdilvahid, Fethu’l-Kadîr, Beyrut, ts.
• İbn Teymiyye, Takıyyüddin Ahmed, es-Siyâsetü’ş-Şeriyye, çev. Vecdi Ak- yüz, İstanbul, 1985.
• İsfahanî, Râğıb, el-Müfredât li Elfâzi’l-Kur’ân, thk. Safvân Dâvûdî, Beyrut, 1992.
• Kâsânî, Alauddin Ebu Bekir, Bedâiu’s-Senâî’ fî Tertîbi’ş-Şerâî’, Beyrut, ts.
• Karaman, Hayrettin, Ana Hatlarıyla İslâm Hukuku, İstanbul, 1984.
• Karlığa, Bekir, ‚Din, Terör, Savaş ve Global Etik İhtiyacı”, Yeni Ümit, 17/63, Ocak-Mart, İzmir, 2004.
• Kıllıoğlu, İsmail, ‚Savaş ve Hukuk‛, İlim ve Sanat Dergisi, Ankara, 1986, sa. 8.
• Konevi, Şeyh Kasım, Enîsü’l-Fukahâ fî Ta’rifâti’l-Elfâzi’l-Mütedavele beyne’l- Fukaha, thk. Ahmed b. Abdurrezzak el-Kubeysî, Beyrut, 1987.
• Kurtubî, Ebu Abdillah Muhammed b. Ahmed, el-Câmi’ li Ahkâmi’l-Kur’ân, by., ts.
• Mecelle (Mecelle-i Ahkam-ı Adliye), Kontrol: Ali Himmet Berkî, İstanbul, 1985.
• Müslim, İbn Haccac Ebu’l-Hüseyin Kuşeyrî, Sahihu Müslim, İstanbul, 1992.
• Nargül, Veysel, Kur’an ve Hz. Peygamber’in Uygulamaları Işığında Cihad, (Atatürk Üniversitesi Sos. Bil. Enst., (Basılmamış Doktora Tezi), Er- zurum, 2005.
• Nesaî, Ebu Abdirrahman Ahmed b. Şuayb, Sünenü’n-Nesaî, İstanbul, 1992.
• Özel, Ahmet, İslam Hukukunda Milletlerarası Münasebetler ve Ülke Kavramı, İstanbul, 1982.
• Şafiî, Muhammed b. İdris, Ahkmu’l-Kur’an, talik. Kasım eş-Şimaî, Beyrut, ts.
• Şatıbî, Ebu İshâk, el-Muvâfakât fî Usûli’ş-Şerîa’, şrh. Abdullah Dıraz, Beyrut, ts.
• Tirmîzî, Muhammed b. İsa b. Serve, Sünenü’t-Tirmîzî, I-IV, İstanbul, 1992.
• Turnagil, Ahmet Reşid, İslamiyet ve Milletler Hukuku, İstanbul, 1972.
• Vahidi, Ebu’l-Hasen, Esbâbu’n-Nüzûl, thk. Mustafa Dîp Buğâ, Beyrut, 1993.
• Yakût, Şihabuddin el-Hamevî, Mu’cemu’l-Büldân, Beyrut, 1986.
• Yaman, Ahmet, İslam Devletler Hukukunda Savaş, İstanbul, 1998.
• Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi, Hak Dini Kur’an Dili, İstanbul, 1979.
• Zebidi, Zeynüddin Ahmed b. Abdillatif, Sahih-i Buhari Muhtasarı Tecrid-i Sarih Tercemesi, çev. Ahmed Naim, Ankara, 1980.
• Zuhaylî, Alakatü’d-Devliyye fi’l-İslam, Beyrut, 1987.
• Zuhaylî, Vehbe, Âsâru’l-Harb fî’l-Fıkhi’l-İslamî, Dımeşk, 1992.
• http://www.caferilik.com/kutuphane/hadis/nehculbelaga/meal/nehcul_belaga.pdf (Erişim: 10.02.2012).
• http://www.caferilik.com/kutuphane/hadis/nehculbelaga/taniyalim.htm.(Erişim: 17.12.2012).
• http://www.filozof.net/Turkce/nedir-ne-demek/12728-ganimet-nedir-ne-demek- ayetleri-hakkinda-bilgi.html. (Erişim: 19.12.2012).