Living Ashura in Iğdır

Yıl 2011, Cilt: 8 Sayı: 3, 151 - 188, 01.09.2011

Kıyasettin Koçoğlu

Öz

Iğdır is one the most important places for Jaafaris in our country, Turkey. Ashura activities are taken place with all aspects as mourning in regarding to memory of Hz. Hussein’s martyrdom that was performed by Yezid’s army. In our study, Ashura activities and organizations in Iğdır, are narrated from statements and expressions of Jaafaris frontiers and participants. Ashura activities have started in the first day of Muharrem and have continued intensively during first ten days. Nevertheless, the mourning’s activities have continued to the end of Sefer’s month. Kerbela Event is described as a “worst mourning” and a symbolized language is used like hitting breast, shooting chain (or fetter), hitting head as prior actions.

Anahtar Kelimeler

Jaafaria, Husayn b. Ali b. Abi Talib, Muharram, Kerbala, Ashura

Iğdır'da Yaşayan Aşura Living Ashura in Iğdır Yusuf MACİT Dini ve Tasavvufi Müzik Türü Olarak Mersiyeler: Din Psikolojisi Açısından Yaklaşım (Iğdır Örneği) The Marsiyas/Dirges as Genre of Religious: Mystical Music in respect of Psychology of Religion (In case of Iğdır)

Öz

Ülkemizdeki Caferilerin en önemli merkezlerinden biri de Iğdır’dır. Hz. Hüseyin’in Kerbelâ’da Yezid’in orduları tarafından şehid edilmesinin anısına matem olarak yapılan aşura etkinlikleri burada da bütün boyutlarıyla yaşanmaktadır. Çalışmamızda Iğdır’da, aşura etkinliklerinde yapılan faaliyetler, Caferi önder ve kişilerin kendi ifadelerinden aktarılmaktadır. Aşura etkinlikleri Muharrem ayının birinci günü başlayıp ilk on gün yoğun bir şekilde devam etmektedir. Ancak matem, Sefer ayının sonuna kadar çeşitli etkinliklerle sürmektedir. Etkinliklerde yapılan sine dövme, zincir vurma, başvurma başta olmak üzere sembolik bir dil kullanılmakta ve “En Büyük Matem” olarak tanımlanan Kerbelâ hadiseleri anlatılmaya çalışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Caferilik, Hz. Hüseyin, Muharrem, Kerbela, Aşura

Kaynakça

• Aktaş, Hasan, ‚Mersiyeden Modern Şiire Tarihin Kerbela Şuuru, Çeşitli Yönleriyle Kerbela, Ed., As. Yıldız, Sivas, 2010.
• Algül, Hüseyin, İslam Tarihi, Gonca Yayınları, İst., 1997.
• Bağlıoğlu, Ahmet, ‚Temel Hak ve Özgürlükler Bağlamında Mezhepsel Çoğulculuk‛, Fırat Üniversitesi İFD, 15:1, 2010.
• Büyükkara, Mehmet Ali, ‚Bir Bilim Dalı Olarak İslam Mezhepleri Tarihi ile İlgili Metodolojik Problemler‛, ‛, İslami İlimlerde Metodoloji (Usul) Meselesi-1, Ensar Nşr. İstanbul, 2005.
• Çetinkaya, Nihat, Iğdır Tarihi, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Y., İst., 1996.
• Demirci, Filiz, Caferilerin Dini Örf ve Adetleri Iğdır Örneği, Basılmamış Yük- sek Lisans Tezi, Erciyes Ünv. Sosyal Bilimler Enst., Kayseri, 2006.
• Ehl-i Beyt Mektebinde Aşura Hakkın Batılla Savaşı, Haz., H. Yeşil-H. Türkeli- Y. Atay, H. Yalçın-S. Yüksek, Iğdır, 2006.
• Hoffer, Eric, Kesin İnançlılar, çev., E. Günur, Plato Yay., İst., 2011.
• http://www.igdir.edu.tr/f_camer/default.aspx
• İbn-i Esir, el-İzzeddin Ebu’l-Hasan Ali b. Muhammed, el-Kamil fi’t-Târih, 1385 (1965).
• İbn-i Kesir, el-Bidâye ve’n-Nihâye, Beyrut, 1966.
• İslam Mezhepleri Tarihi, Ed., H. Onat-S. Kutlu, Grafiker Yay., Ankara, 2012.
• Karabekir, Kazım, İstiklâl Harbimiz, İstanbul, Türkiye Yayınevi, 1969.
• Karasar, Niyazi, Bilimsel Araştırma Yöntemi, 22. Bas., Nobel Yay., Ankara, 2011.
• Kirman, Mehmet Ali, Din Sosyolojisi Terimleri Sözlüğü, Rağbet Yay., İst., 2004
• Kutlu, Sönmez, ‚İslam Mezhepleri Tarihinde Usul Sorunu‛, İslami İlimler- de Metodoloji (Usul) Meselesi-1, Ensar Nşr., İst., 2005
• Muhammed Naki, Kumru (Kenzül-Mesaib), Yayımlayan A. A. Atalay, Can yayınları, İstanbul, 1992.
• Oluz, Coşkun, Güneşin Doğduğu Kent Iğdır, Bakanlar Mat., Erzurum, 1999.
• Onk, Nizamettin, Kafkasya’dan Anadolu’ya Iğdır Tarihi, Türk Dünyası Araş- tırmaları Vakfı, İstanbul, 2006
• Öcal, Turgut, Iğdır Folkloru ve Etnoğrafyası, Türk Dili ve Edebiyatı Bitirme Tezi, Erzurum, 1970.
• Öztürk, Emine, Dini ve Kültürel Ritüelleriyle Caferilik, Rağbet Yay., İst., 2011.
• Taberî, Tarihu’l-Ümem ve’l-Müluk, Thk., Muhammed Ebu’l-Fadl İbraim, Beyrut, 1967.
• Tuncel, Metin, ‚Iğdır‛, DİA, c. 19, İstanbul, 1999.
• Turgut, Kadir ‚Türk Edebiyatında Farsça Yazılmış Kerbela Mersiyeleri‛, Çeşitli Yönleriyle Kerbela, Ed., A. Yıldız, Sivas, 2010.
• Üzüm, İlyas, ‚Duygunun Tarihe Meydan Okuması: Kerbela Olayının Tahrifi Bağlamında ‘Utak-ı Kâsım’‛, Çeşitli Yönleriyle Kerbela, Ed., A. Yıldız, c. III., Sivas, 2010.
• Üzüm, İlyas, İnanç Esasları Açısından Türkiye’de Ca’ferîlik –Türkiye’de Azerî- Ca’ferîler’in Bugünkü Dinî İnanç ve Yaşayışları, Basılmamış Doktora Tezi, MÜSBE., İstanbul, 2004.
• Yakubi, Tarihu’l-Yakubî, Beyrut, 1379/1960.