Bîrûnî’nin Kaleminden Hinduizm

Yıl 2013, Cilt: 10 Sayı: 3, 149 - 200, 17.12.2014

Ali İhsan Yitik

Öz

Ebu Reyhan Muhammed bin Ahmed el-Bîrûnî (973-1048) astronomi, ma-tematik, fizik, tıp, tarih ve dinler tarihi gibi çeşitli alanlarda önemli eserler vermiş ilim adamlarımızdandır. Özellikle Tahkiku mâ li’l-Hind ve el-Asârü’l-bâkiye isimli eserleri, karşılaştırmalı din ve kültür araştırmaları-nın ilk örneklerinden olarak, Doğulu veya Batılı pek çok araştırmacının takdirini kazanmıştır. Onun konuyu ele alıştaki titizliği, nesnelliği ve ras-yonel tutumu çağdaş araştırmacılara bile örnek olacak niteliktedir. Biz bu yazımızda, Biruni tarafından onbirinci asırda çizilmiş olan Hinduizm port-resini Türk araştırmacı ve meraklılarıyla buluşturmayı hedefledik. Amacı-mız, hem Birunî’nin araştırma yöntem ve bilimsel tavrını tanıtmak hem de günümüzde yarım milyara yakın Müslümanın yaşadığı Hint coğrafyasını inanç ve uygulamaları bakımından daha yakından öğrenmektir.

Anahtar Kelimeler

Hinduizm, el-Bîrûnî, Tahkiku mâ li’l-Hind, al-Asârü’l-Bâkiye samsara, mokşa

The Hindus: In the Eyes of al-Biruni

Öz

Abu Raihan Muhammad Ibn Ahmad al-Biruni (973 A.D.-1048 A.D.) was one of the prominent Muslim scholars, who studied on different fields of sciences such as astronomy, mathematics, physics, history and culture. Especially his works, entitled Tahkiku mâ li’l-Hind and al-Asârü’l-Bâkiye, are very much appreciated by both Western and Eastern scholars as the first examples of the comparative studies of religion and culture. His ob-jective, rational and critical approaches are even a good example for mod-ern scholars. This article aims at to introduce the portrait of Hindus, drawn by al-Biruni ten centuries earlier, to Turkish intellectuals. By the way, we hope they can recognize a world, in which more than 500 million of Mus-lims live, and a restless genius in search of knowledge.

Anahtar Kelimeler

Hinduism, al-Biruni, Tahkiku mâ li’l-Hind, al-Asârü’l-Bâkiye samsara, mokşa

Kaynakça

• The Laws of Manu, Trans. by, Wendy Doniger & Brian K. Smith, Penguin, New Delhi, 1991.
• el-Bîrûnî, Ebû’r-Reyhân Muhammed b. Ahmed, Tahkîku Mâ li’l-Hind, Dâiratu’l-Maarifi’l-Osmâniyye, India-1958
• el-Bîrûnî, Ebû’r-Reyhân Muhammed b. Ahmed, Alberuni’s India I-II, Ed. Edward C. Sachau, Delhi-2007, I/5.
• Dowson, J., A Classical Dictionary of Hindu Mythology and Religion, New Delhi, 1987
• Roux, Jean Paul, Türklerin ve Moğolların Eski Dini, çev. Aykut Kazancıgil, İstanbul, 2002.
• Margul, Tadeusz, “Hint İnek Tapımının Bugünkü Durumu”, RTEÜ İlahi- yat Fakültesi Dergisi, çev: Ali İhsan Yitik-Aynur Yıldız, 2 (2012), ss. 301-320.