Hindu Düşünür Dayananda Sarasvati’nin Kur’ân’a Yönelik Eleştirileri

Yıl 2018, Cilt: 15 Sayı: 1, 34 - 56, 25.06.2018

Cemil Kutlutürk

https://doi.org/10.17131/milel.436824

Öz

Farklı din mensuplarının birbirlerine karşı yazdıkları
savunma veya eleştiri içeren metinlerden oluşan reddiye geleneği, Dinler
Tarihi için önemli
bir çalışma
alanıdır. Ülkemizde
Yahudi-Hıristiyan-Müslüman
reddiye geleneğini konu alan çok kıymetli çalışmalar
mevcuttur. Fakat kökleri İslâm’ın ilk
yıllarına
kadar uzanan Hindular ile Müslümanlar
arasındaki
ilişkileri ve her iki dinî geleneğe mensup bireylerin birbirlerine yönelik
bakışını konu
edinen çalışma
yok denecek kadar azdır. Bu alana katkı sunmak amacıyla kaleme alınan bu yazıda, fikirleriyle modern dönem Hindu düşüncesine
yön vermiş
ve Arya Samac hareketinin kuruculuğunu üstlenmiş olan Dayananda Sarasvati’nin,
Kur’ân-ı Kerim’in üslubuna
ve muhtevasına
dair eleştirileri incelenmiştir. Konu daha ziyade onun Satyarth Prakaş (Hakikat Nuru)
adlı
eserine dayanılarak
ele alınmıştır.
Böylece Hindu-Müslüman reddiye geleneği hakkında okuyuculara bilgi verilmiş ve bu alanda yeni
çalışmaların yapılması
hususunda birikimli araştırmacıların teşvik edilmesi amaçlanmıştır

Anahtar Kelimeler

Arya Samac, Hindu-Müslüman reddiye geleneği, İslâm eleştirisi, ihya hare-ketleri, Kur’ân

Kaynakça

• el-Bîrûnî, Ebû Reyhân Muhammed b. Ahmed, Tahkîku mâ li’l-Hind min Makûletin Makbûletin fi’l Akl ev Merzûle, thk. Arif Ahmed Abd’il Meani, Dâru’l-arab, 2015. el-Bîrûnî, Tahkîku mâ li’l-Hind, çev. K. Burslan, Haz. Ali İhsan Yitik, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2015. Muni, Shatanand, Shikshapatri Bhashya, Shri Swaminarayan Mudra-layana, Ahmedabad, 2002. Panikkar, R., “Awareness Sin and Guilt in Vedic Literature”, Global Religious Vision, 1(2), 2000, ss. 150-161. Patak, R. Ramçand, Bhargav Adarşh Hindi Şabdkoş, Bhargav Bookdi-po, Varanasi, 1942. Prasad, Durga, An English Translation of the Satyarth Prakaş, Lahore, Vircanand Press, 1908. “Punjab”, Imperial Gazetteer of India, 1909. Ram, Pandit Lekh and Ram, Lala Atma, Maharşi Swami Dayanand Sarasvati Ci Maharac Ka Civan Charitra, Lahore, 1897. Rai, Lajpat, A History of the Arya Samaj, ed. Sriram Sharma, Munshi-ram Manoharlal Publishers, New Delhi, 1992. Sarasvati, Dayananda, Satyarth Prakaş, Vedik Pustakalay, Acmer, 2005. Saxena, Gulshan Swarup, Arya Samaj Movement in India, 1875-1947, Commonwealth Publishers, 1990. Sharma, Pandit Vishun Lal, Hand book of the Arya Samaj, Allahabad, Indian Press, 1912. eş-Şehristânî, Muhammed b. Abdulkerîm, el-Milel ve’n-nihal (I-II), thk. Emir Ali Mehna, Ali Hasan Faur, Dar’ul-Marife, Beyrut, 1996. Vidyalankar, Satyaketu, Arya Samaj Ka Itihas, Arya Svadhyay Kend-ra, 1988. Vidyarti, Abdülhak, İslâm aur Ârya Samâc ki pacâs sâl âvezeş ka netice, Muslim Press, Lahor. Williams, M. Monier, A Sanskrit-English Dictionary (I-II), Indica Bo-oks, Varanasi, 2008