Uzaktan Eğitim Tutum Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2023, , 1133 - 1156, 10.05.2023

Murat Korucuk

https://doi.org/10.37669/milliegitim.1109796

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmada üniversite öğrencilerinin uzaktan eğitime yönelik tutumlarının belirlenebilmesi için geçerliği ve güvenirliği sınanmış Likert türünde bir ölçek geliştirilmesi amaçlanmıştır. Uzaktan Eğitim Tutum Ölçeği (UETÖ) ön uygulamasında 227 öğrenciden elde edilen verilere uygulanan AFA soncunda 32 maddelik üç boyut belirlenmiştir. Bu boyutlar Bilişsel Alan Boyutu (13 madde; Açıklanan Varyans: %32.12), Duyuşsal Alan Boyutu (15 madde; Açıklanan Varyans: %10.01) ve Davranışsal Alan Boyutu (4 madde; Açıklanan Varyans: %8.03) şeklinde sıralanabilir. UETÖ’nin toplam açıkladığı varyans ise %51.16’dır. UETÖ ile son aşamada 340 öğrenciden elde edilen verilere uygulanan DFA sonucundaki uyum indeksleri CFI=.90, GFI=.85, AGFI=.85, RMSEA=.058, SRMR=.10, TLI=.90, χ2/sd=2.148 şeklindedir. UETÖ’nin ölçüt geçerliğinin sınanabilmesi amacıyla alt boyutlar ile ölçek bütününe ait korelasyon katsayıları hesaplanmış ve ilgili boyutlar arasında yüksek düzeyde ve pozitif yönlü bir ilişki tespit edilmiştir. Diğer taraftan ölçek son uygulaması ile elde edilen verilerin güvenirliği de sınanmış ve Cronbach Alfa değeri Bilişsel Alan Boyutu için: .90, Duyuşsal Alan Boyutu için: .91, Davranışsal Alan Boyutu için: .86 ve ölçek tamamı için .94 iken; iki yarı test: 1. Kısım: .89 ve 2. Kısımı: .92 olarak belirlenmiştir. Sonuç olarak bu çalışmada geçerliği ve güvenirliği sınanmış “Uzaktan Eğitim Tutum Ölçeği” geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Geçerlik, güvenirlik, ölçek geliştirme, tutum, uzaktan eğitim.

Kaynakça

• Arslan, R., Bircan, H., ve Eleroğlu, H. (2019). Uzaktan eğitime yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi: Cumhuriyet üniversitesi örneği. S.C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(2), 1-19.
• Asuero, A. G., Sayago, A., ve Gonzalez, A. G. (2006). The correlation coefficient: An overview. Critical Reviews in Analytical Chemistry, 36, 41–59. DOI: 10.1080/10408340500526766.
• Atkinson, R, Atkinson, R. C., ve Hilgard, E. R. (1992). Psikolojiye giriş II. (Çev. Kemal Atakay vd.) İstanbul: Sosyal Yayınları.
• Banar, K., ve Fırat, M. (2015). Bütüncül bir bakıştan açık ve uzaktan eğitim: Türkiye özeli. Yeğitek Uzaktan Eğitim, Özel Sayısı, 18-23. MEB Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü.
• Brown, J. D. (2009). Choosing the right type of rotation in PCA and EFA. Shiken: JALT Testing ve Evaluation SIG Newsletter, 13(3), 20 – 25.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32, 470-483.
• Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı istatistik, araştırma deseni SPSS uygulamaları ve yorum. (24. Baskı). Ankara: PegemA Yayıncılık.
• California Distance Learning Project. (2004). Uzaktan eğitim. Erişim Adresi: http://www.cdlponline.org index.cfm?fuseaction=whatis. Erişim Tarihi: 10.02.2022.
• Costello, A. B., ve Osborne, J. W. (2005). Exploratory factor analysis: four recommendations for getting the most from your analysis. Practical Assessment, Research and Evaluation, 10(7), 1-9.
• Çöllü, E. F., ve Öztürk, Y. E. (2006). Örgütlerde inançlar-tutumlar tutumların ölçüm yöntemleri ve uygulama örnekleri bu yöntemlerin değerlendirilmesi. Journal of Selçuk University Social Sciences Vocational School, 9(1-2), 373-404.
• Engel, K. S., Moosbrugger, H., ve Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and sescriptive goodness of fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23 – 74.
• Erdoğan, İ. (1999). İşletmelerde davranış. İstanbul: Evrim Basımevi.
• Erkuş, A. (2016). Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme 1 temel kavramlar ve işlemler. Ankara: Pegem Akademi.
• Field, A. (2000). Discovering statistics using SPSS for Windows. London-Thousand Oaks-New Delhi: Sage publications.
• Field, A. (2005). Discovering statistics using SPSS. (2nd Edition). London: Sage Publications.
• Gök, B., ve Kılıç-Çakmak, E. (2020). Uzaktan eğitimde ders veren öğretim elemanlarının uzaktan eğitim algısı. Kastamonu Education Journal, 28(5), 1915-1931. DOI: 10.24106/kefdergi.3914.
• Hadi, N., U., Abdullah, N., ve Sentosa, I. (2016). An easy approach to exploratory factor analysis: Marketing perspective. Journal of Educational and Social Research, 6(1), 215-223. DOI:10.5901/jesr.2016.v6n1p215.
• Hoyle, R. H. (2004). Confirmatory Factor Analysis. In M. Lewis-Beck, A. Bryman ve T. Liao (Eds.). Encylopedia of social sciences research methods (pp. 169-175). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• https://www.saglik.gov.tr/ Erişim Tarihi: 14.02.2022.
• https://univerlist.com/tr/universiteler/ Erişim Tarihi: 10.02.2022.
• https://www.yok.gov.tr/ Erişim Tarihi:14.06.2020.
• İnceoğlu., M. (1993). Tutum algı iletişim. Ankara: Verso Yayınları.
• İpek, S., ve Kan, A. (2019). Türkçeyi Yabancı Dil Olarak Öğretenlerin Teknolojiye Yönelik Tutumlarının Belirlenmesine İlişkin Bir Ölçek Geliştirme Çalışması. International Journal of Language Academy, 7(4), 107-123. DOI: http://dx.doi.org/10.29228/ijla.36896.
• İşman, A., ve Altınay, F. (2004). Roles of the students and teachers in distance education. Turkish Online Journal of Distance Education TOJDE, 5(4), 1-9.
• Kayaduman, H., Sarıkaya, M., ve Seferoğlu, S. (2011-Şubat). Eğitimde FATİH projesinin öğretmenlerin yeterlik durumları açısından incelenmesi [Bildiri]. Akademik Bilişim’11-XIII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri, 123-129.
• Kırali, F. N., ve Alcı, B. (2016). Üniversite öğrencilerinin uzaktan eğitim algısına ilişkin görüşleri. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 30, 55-83.
• Kışla, T.(2016). Uzaktan eğitime yönelik tutum ölçeği geliştirme çalışması. Ege Eğitim Dergisi, 17(1), 258-271. DOI: 10.12984/eed.01675.
• Kline, R. B. (2011). An easy guide to factor analysis. New York: The Guilford Pres.
• Krech, D., Crutchfield, R. S., ve Ballachey, E. L. (1983). Cemiyet içinde fert (Çeviren: Mümtaz Turhan). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Mitchell, L. D., Parlamis, J. D., ve Claiborne, S. A. (2015). Overcoming faculty avoidance of online education: From resistance to support to active participation. Journal of Management Education, 39(3), 350-371. doi: 10.1177/1052562914547964.
• Nunnally, J.C. (1978). Psychometric theory. (2nd Edition). New York: McGraw-Hill.
• Osborne, J. W., ve Fitzpatrick, D. C. (2012). Replication analysis in exploratory factor analysis: What it is and why it makes your analysis better. Practical Assessment, Research ve Evaluation, 17(15), 1-8.
• Özyürek, A., Begde, Z., Ferah-Yavuz, N., ve Özkan, İ. (2016). Uzaktan eğitim uygulamasının öğrenci bakış açısına göre değerlendirilmesi. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 592-605.
• Pallant, J. (2017). SPSS kullanma klavuzu SPSS ile adım adım veri analizi. (Çev. Sibel Balcı, Berat Ahi). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sarıtaş, M. (2009). Uzaktan eğitim. M. Sarıtaş (Ed.), Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı içinde (ss.137-163). Pegem Akademi.
• Schlosser, L. A., ve Simonson, M. (2006). Distance education: Definition and glossary of terms. IAP-Information Age.
• Sığın, S. (2020). Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Dersinin uzaktan eğitim yoluyla verilmesi konusunda öğrenciler ve öğretim elemanları ne düşünüyor?: Tek durumlu bir örnek olay çalışması (Tez No. 612422) [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın].
• Şentürk, Ü. (2008). Enformasyon toplumunda eğitimin yeri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi 6(3),487-497.
• Tabachnick, B. G., ve Fidell, L. S. (2001). Using multvariate statistic (4th. Ed.). MA: Ally ve Bacon.
• Taşgın, A., ve Korucuk, M. (2018). Development of foreign language lesson satisfaction scale (flss): Validity and reliability study. Journal of Curriculum and Teaching, 7(2), 66-77.
• Uşun, S. (2006). Uzaktan eğitim. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
• Uyumaz, G., Mor-Dirlik, E., ve Çokluk, Ö. (2016). Açımlayıcı faktör analizinde tekrar edilebilirlik: Kavram ve uygulama. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(2), 659- 675.
• Xia, Y., ve Yang, Y. (2019). RMSEA, CFI, and TLI in structural equation modeling with ordered categorical data: The story they tell depends on the estimation methods. Behavior Research Methods, 51, 409-428. DOI: https://doi.org/10.3758/s13428-018-1055-2.
• Yaşar, M. (2014). İstatistiğe yönelik tutum ölçeği: Geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36, 59-75.
• Yaşlıoğlu, M. M. (2017). Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlik: keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, Özel Sayı(46), 74-85.
• Yavuz, S., ve Coşkun, A. S. (2008). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin eğitimde teknoloji kullanımına ilişkin tutum ve düşünceleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 274-286.
• Yıldırım, F., ve Naktiyok, S. (2017). The mediating role of organizational support in the effect of transformational leadership on employee empowerment. Polish Journal of Management Studies, 16(1), 292-303.