GEÇİCİ KORUMA ALTINDAKİ SURİYELİ ÇOCUKLARIN TÜRKÇE ERKEN OKURYAZARLIK BECERİLERİNE YÖNELİK ÖĞRENME İHTİYAÇLARININ BELİRLENMESİ

Yıl 2021, , 447 - 473, 22.12.2021

Fatma Mızıkacı , Deniz Enginyurt , Nurullah Düzen , Mamane Bachirou Djıbrıl Issoufou , Dilek Gökduman , Ercan Aksoy Selma Sarıoğlu , Fırat Çöplü

https://doi.org/10.37669/milliegitim.917315

Öz

Bu araştırmanın amacı Türkiye’ de yaşayan 4-6 yaş grubu Suriyeli göçmen çocukların Türkçe erken okuryazarlık becerilerine yönelik ihtiyaçlarını belirlemektir. Çalışma grubunun belirlenmesinde Türk Kızılay Gaziantep Toplum Merkezi’nde kayıtlı 40 Suriyeli göçmen çocuğun ailelerine ulaşılarak araştırma ile ilgili bilgi verilmiş, araştırmaya katılmak isteyenler seçilmiştir. Veri toplama ve verilerin analizi süreçleri nitel ve nicel araştırma yöntemleri kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Veriler araştırmacılar tarafından geliştirilen göçmen çocukların Türkçe erken okuryazarlık becerilerini değerlendirme aracı ve uygulama sırasında kullanılacak bir gözlem formu kullanılarak toplanmıştır. Değerlendirme aracı ifade edici dil becerileri, alıcı dil becerileri, ses bilgisel farkındalık, yazı farkındalığı, görselleri eşleştirme, yazma öncesi becerileri boyutlarını içermektedir. Değerlendirme aracından elde edilen nicel veriler ve uygulayıcıların gözlem notlarına dayalı nitel verilerin analiz aşamasında, nicel ve nitel analiz yöntemleri birbiriyle ilişkilendirilerek bütüncül analizler yapılmıştır. Elde edilen bulgular çocukların Türkçe dilsel farkındalık düzeylerinin genel olarak %70’ in altında olduğunu göstermektedir. Buna göre geliştirilecek bir öğretim programında ifade edici dil becerileri, alıcı dil becerileri, ses bilgisel farkındalık, yazı farkındalığı, görselleri eşleştirme, yazma öncesi becerilerine yönelik kazanımlara yer verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Erken okur-yazarlık becerileri, Suriyeli göçmen çocuklar, ihtiyaç saptanma, Türkçe dilsel farkındalık

Destekleyen Kurum

Kızılay Gaziantep Toplum Sağlığı Merkezi

Kaynakça

• Aarnoutse, C., Van Leeuwe,J. ,&Verhoeven,L.(2005). “Early Literacy From a Longitudinal Perspective”, Educational Research and Evualtion, 11(3), 253-275.
• Alabay, E., & Ersal, H.(2020). “Sınıflarında Farklı Kültürden Çocuk Olan Okul Öncesi Öğretmenlerinin Uyguladıkları Eğitim Programına İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi”, Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 107-134.
• August, D., & Hakuta, K. (1997). Improving Schooling For Language-Minority Children: A Research Agenda, DC 20418: National Academy Press, Washington.
• Baquedano-Lopez, P. (1993). “Foundations of Bilingual Education And Bilingualism, by Colin Baker”, Issues in Applied Linguistics, 6(1), 1050-4273.
• Bican, G., & Demir, N. (2018). “Danimarka'da Türkçe-Danca Konuşan Öğrencilerin Dil Baskınlığının İki Dillilik Temelinde İncelenmesi”, Eğitim ve Bilim, 43(194).
• Biçer, N., & Alan, Y. (2018). “İki Dillilik Bağlamında Suriyeliler Üzerinde Türkçenin Etkisi”, Yeni Türkiye, Yeni Türk Dili Özel Sayısı-II, 100, 346-352.
• Büyüköztürk, Ş. (2009). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, Pegem Akademi, Ankara.
• Bryman, A. (2006). “Integrating Quantitative And Qualitetive Research: How Is It Done?”, Qualitative Research. 6(1), 97-113.
• Cresswell, J. W. (2009). Research Design: Qualitative, Quantitative, And Mixed Methods Approaches (3. Baskı), CA: Sage, Thousand Oaks.
• Cresswell, J. W. (2013). Nitel Araştırma yöntemleri-Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni (M. Bütün ve B. Demir, Çev.), Siyasal Kitabevi, Ankara.
• Dönmezler, E. (2016). “Okul Öncesi Dönemde Uygulanan Okuma Yazmaya Hazırlık Çalışmalarının Öğretmen Görüşlerine Göre İncelenmesi”, Turkish Journal of Primary Education, 1(1), 42-53.
• Durgunoğlu, A. Y., Nagy, W. E., & Hancin-Bhatt, B. J. (1993). “Cross-language Transfer of Phonological Awareness”, Journal of Educational Psychology, 85(3), 453. Emin, M. N. (2018). Türkiye’deki Suriyeli Çocukların Devlet Okullarında Karşılaştığı Sorunlar: Ankara İli Örneği, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara.
• Esen, E. ve Yazıcı, Z. (2011). Onlar Bizim Hemşehrimiz: Uluslararası Göç ve Hizmetlerin Kültürlerarası Açılımı, Siyasal Kitabevi, Ankara.
• Goodwin, A. L. (2017). “Who Is In The Classroom Now? Teacher Preparation And The Education of Immigrant Children”, Educational Studies, 53 (5), 433-449.
• Greene, J. C., Caracelli, V. J., & Graham, W. F. (1989). “Toward a Conceptual Framework For Mixed Method Evaluation Designs”, Educational Evaluation and Policy Analysis, 11(3), 255–274.
• Halle, T., Forry, N., Hair, E., Perper, K., Wandner, L., Wessel, J., & Vick, J. (2009). Disparities In Early Learning And Development: Lessons From The Early Childhood Longitudinal Study–Birth Cohort (ECLS-B), DC: Child Trends, Washington.
• Hoff, E. (2006). “How Social Contexts Support And Shape Language Development”, Developmental Review, 26(1), 55-88.
• İşigüzel, B. ve Baldık, Y. (2019). “Göçmen Toplulukların Eğitim Sistemine Katılımı Sürecinde Uygulanan Eğitim ve Dil Politikalarının İncelenmesi”, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 9(2), 487-503
• Kara, Ş. (2004). “Anadil Edinimi ve Erken Yaşta Yabancı Dil Öğretimi”, M. Ü. Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 17(2), 295-314.
• Karacan, E. (2000). “Bebeklerde ve Çocuklarda Dil Gelişimi”, Klinik Psikiyatri, 3(4), 263–268.
• Karasar, N. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
• Kayılı, G., Koçyiğit, S. ve Erbay, F. (2009). “Montessori Yönteminin Beş-Altı Yaş Çocuklarının Alıcı Dil Gelişimine Etkisinin İncelenmesi”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (26), 347-355.
• Kargın, T., Güldenoğlu, B. ve Ergül, C. (2017). “Anasınıfı Çocuklarının Erken Okuryazarlık Beceri Profili: Ankara Örneklemi”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 18(1), 1-27. doi: 10.21.565/ozelegitimdergisi.299868
• Kıncal, R. Y. (2010). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Kiremit, R, F. (2019). Geçici Koruma Altındaki 3-5 Yaş Grubu Suriyeli Çocuklara CLIL Yöntemine Dayalı Verilen Türkçe Eğitiminin Alıcı Dil Gelişimlerine Etkisi, Gazi Üniversitesi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara.
• Kirmayer, L. J., Narasiah, L., Munoz, M., Rashid, M., Ryder, A. G., Guzder, J., ... & Pottie, K. (2011). “Common Mental Health Problems In Immigrants And Refugees: General Approach In Primary Care”, Cmaj, 183 (12), E959-E967.
• Klein, A. K., Aikens, N., West, J., Lukashanets, S., & Tarullo, L. (2013). “Data Tables for FACES 2009 Report: Getting Ready for Kindergarten: Children's Progress During Head Start (No. 31dedb96b9204700af9706c249383d9d)”, Mathematica Policy Research.
• McKeown, M.G. ve Beck, I.L. (2006). Encouraging Young Children’s Language İnteractions with Stories (D.K. Dickinson ve S.B. Neuman Ed.), Handbook of Early Literacy Research-2, New York: Guilford.
• Morali, G. (2018). “Suriyeli Mülteci Çocuklara Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Karşılaşılan Sorunlar”, OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8 (15), 1426-1449.
• Morgan, P. L., Farkas, G., Hillemeier, M. M., Hammer, C. S., & Maczuga, S. (2015). “24 Month Old Children With Larger Oral Vocabularies Display Greater Academic And Behavioral Functioning At Kindergarten Entry”, Child Development, 86 (5), 1351-1370.
• Öngören, S. (2017). “Göçmen Çocukların Yaşadıkları Uyum Problemlerinin Öğretmen Görüşleri Açısından İncelenmesi”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5 (59), 147-159 Pautasso, M. (2013). Ten Simple Rules For Writing a Literature Review. Erişim tarihi: 21.08.2020. doi: 10.1371/journal.pcbi.1003149
• Plano Clark, V. L. ve Ivankova N. V. (2018). Karma Yöntemler Araştırması-Alana Yönelik Bir Klavuz (Ö. Çokluk- Bökeoğlu, Çev.), Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
• Şimşek Çetin, Ö. (2014). “Okul Öncesi Dönemindeki Çocukların Yazı Farkındalığı ve Yazmaya Hazırlık Becerilerinin İncelenmesi”, Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 7 (3), 342-360.
• Taşkın, P. ve Erdemli, Ö. (2018). “Education For Syrian Refugees: Problems Faced By Teachers In Turkey”, Eurasian Journal of Educational Research, 9 (75), 155-178.
• Turan, F. ve Akoğlu, G. (2011). “Okul Öncesi Dönemde Ses Bilgisel Farkındalık Eğitimi”, Eğitim ve Bilim, 36 (161), 64-75.
• Uyanık, Ö. Ve Kandır, A. (2010). “Okul Öncesi Dönemde Erken Akademik Beceriler”, Kuramsal Eğitimbilim, 3(2), 118-134.
• Uzun, E. M., & Bütün, E. (2016). “Okul Öncesi Eğitim Kurumlarındaki Suriyeli Sığınmacı Çocukların Karşılaştıkları Sorunlar Hakkında Öğretmen Görüşleri”, Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 1(1).
• Whitehurst G. J. ve Lonigan C. J. (1998). “Child Development And Emergent Literacy”, Child Development, 69(3), 848-872.
• www.goc.gov.tr/goc-tarihi, “Göç Tarihi”, T.C. İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü”, 25 Nisan 2020.
• www.goc.gov.tr/turkiye-de-gecici-koruma, “Türkiye’de Geçici Koruma”, T.C. İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü”, 27 Nisan 2020.
• www.goc.gov.tr/kurumlar/goc.gov.tr/Yayinlar/Kitaplar/y-reh/Tu%CC%88rkiyedeYas% CC%A7am-Rehberi.pdf, “Türkiye’de Yaşam Rehberi”, 30 Nisan 2020. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara.