Öğretmen Adaylarının Topluma Hizmet Uygulamaları Dersine Bakış Açıları

Yıl 2022, , 3515 - 3536, 11.11.2022

Perihan Şara Hürsoy , Derya Alimanoğlu Yemişci

https://doi.org/10.37669/milliegitim.949383

Öz

Topluma Hizmet Uygulamaları dersinin amacı, öğretmen adaylarına toplumsal sorumluluk bilincini kazandırmaktır. Bu bilincin oluşabilmesi için çeşitli uygulamalar yapılarak öğretmen adaylarının, yardımlaşma, paylaşma, işbirliği, etkili iletişim kurma ve problem çözme becerileri gibi beceriler kazandırılmaya çalışılmaktadır. Bu araştırmada öğretmen adaylarının THU dersine bakış açıları belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemi, veri analiz türü olarak da içerik analizi kullanılmıştır. Veriler anket yoluyla elde edilmiştir. Araştırmanın örneklemini 2018-2019 eğitim-öğretim bahar yarı yılında Uşak Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde THU dersini alan 430 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Yapılan içerik analizi sonuçlarına göre THU dersinin katkıları ana tema olmak üzere üç kategori belirlenmiştir. Bu kategoriler; bireye katkı, topluma katkı, doğaya katkı olarak gruplandırılmıştır. Öğretmen adaylarından elde edilen veriler doğrultusunda araştırmacılar; “bireye katkı” kategorisine kendini iyi hissetme, kişisel gelişime katkı, mesleki gelişime katkı, duyarlılık, empati, farkındalık kodlarını, “topluma katkı kategorisinde insan ilişkilerine katkı, sorumluluk, sosyalleşme, dayanışma, yardımlaşma ve farkındalık kodlarını, “doğaya katkı” kategorisinde ise hayvanlara fayda, doğaya fayda, duyarlılık, farkındalık kodlarını geliştirmişlerdir. Ayrıca her üç kategoride yer alan farkındalık kodu her kategori için ayrı bir anlam ifade etmektedir. Öğretmen adaylarının büyük çoğunluğunun THU dersini faydalı bulduğu az bir kısmının da THU dersi ile ilgili sorunlar yaşadıkları görülmüştür. Bu sorunlar; dersin işleniş süreci ile ilgili, üniversite kaynaklı, bireyin kendinden kaynaklı, kurum kaynaklı, etkinlik kaynaklı sorunlar olarak gruplandırılmıştır. THU dersi ile ilgili öğretmen adaylarının en sık tekrarladıkları kelimelerin; yardım, yardımlaşma, fark, farkındalık, empati, sorumluluk, duyarlı ve dayanışma olduğu belirlenmiştir. Öğretmen adayları toplumda en çok çocukların, yaşlıların ve engellilerin yardıma ihtiyacı olduklarını belirtmişlerdir. THU dersi kapsamında en çok yapılan etkinliklerin ise kalem, kitap toplama dağıtma; kamu kurumlarına destek olma, ağaç dikme ve kapak toplama olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

topluma hizmet uygulamaları, öğretmen adayları, içerik analizi, sosyal sorun, sosyal sorumluluk

Kaynakça

• Akanca, N., Girgin, D. (2020). Öğretmen adaylarının topluma hizmet uygulamalarına ı̇lişkin algılarının hizmet ederek öğrenme düzeylerini yordama gücü. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırma Dergisi. 9 (3): 2201-2224
• Antonio, A. L., Astin, H. S., Cress, C. H. (2000). Community service in higher education: A look at nation’s faculty. Review of Higher Education, 23(4), 373-397.
• Beldağ, A. Yaylacı, A.F., Gök, E., İpek, C.(2015). Topluma Hizmet Uygulamaları Dersinin Üniversite- Toplum İşbirliği Açısından Değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) 16(2): 161-178
• Boran, M., Karakuş, F. (2017). An investigation of teacher candidates’perceptions on community service practices (csp) course. Erciyes Journal of Education 1(1): 22-41
• Çetin, T., Sönmez, F.Ö. (2009). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının topluma hizmet uygulamaları dersinin amaç ve içeriğine yönelik görüşlerinin değerlendirilmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(3), 851 – 875
• Elma, C., Kesten A., Kıroğlu, K., Mercan-Uzun, E. Dicle, N. A., Palavan, Ö.(2010). Öğretmen adaylarının topluma hizmet uygulamaları dersine ilişkin algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 16(2), 231- 252
• Er Nas, S., Şenel Çoruhlu, T., İpek Akbulut, H. (2015). topluma hizmet uygulamaları dersinden yansımalar. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi. 26: 27-43
• Geleta, N. E., Gilliam, J. (2003). Learning to serve, serving to learn a view from higher education. Salisbury University.
• Giles, D., Honnet, P. E., Migliore, S. (1991). Research agenda for combining service and learning in the 1990s. Raleigh, NC: National Society for Internships and Experiential Education.
• Gökçe, N. (2011). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının topluma hizmet uygulamalarına ilişkin değerlendirmeleri. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(2), 176-194.
• Kocadere, A. S., Seferoğlu, S.S. (2013).Topluma hizmet uygulamaları dersinin işlenişi: Uygulama örnekleri ve sürece ı̇lişkin öğrenci görüşlerinin değerlendirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(34): 75-89
• Sönmez, F.Ö. (2010). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının topluma hizmet uygulamaları dersine yönelik görüşlerinin kazanım boyutunda değerlendirilmesi. The Black Sea Journal of Social Sciences. (2)2.
• Kesten, A. (2012). Öğretmen adaylarının ve öğretim elemanlarının bakış açısıyla topluma hizmet uygulamaları dersinin değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(3), 2125-2148
• Kesten, A., Köçer, M., Egüz, Ş.(2014). Topluma hizmet uygulamaları dersinin toplumsal bilinç kazandırmadaki etkisi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27 (2), 393-410
• Koçak, A., Arun, Ö.(2006). İçerik Analizi Çalışmalarında Örneklem Sorunu. Selçuk İletişim Dergisi, 4(3).
• Korkmaz, S. Z., Küçükoğlu, A. (2014). Öğretmen adaylarının topluma hizmet uygulamalarına ı̇lişkin metaforik algıları. Topluma Hizmet Uygulamaları ve İmece Çalıştayı. Bildiri Özetleri Kitapçığı. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
• Korkmaz, S. Z., Küçükoğlu, A. (2014). Hizmet ederek öğrenme: bir değer kazandırma süreci olarak topluma hizmet uygulamaları. Topluma Hizmet Uygulamaları ve İmece Çalıştayı. Bildiri Özetleri Kitapçığı. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
• Küçükoğlu, A., Korkmaz, Z. S., Köse, E. ve Taşgın, A. (2014). Öğretmen adaylarının topluma hizmet uygulamaları dersine ilişkin görüşleri üzerine bir inceleme. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 5(17), 1-26. Küçükoğlu, A., Coşkun, S.Z.(2012). Yeni bir çoklu pedagojik yaklaşım: topluma hizmet uygulamaları. Milli Eğitim Dergisi, S 194, 92-107
• Küçükoğlu, A.(2012). Öğretmen eğitiminde topluma hizmet uygulamaları deneyimsel bir öğrenme yaklaşımı. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 1(4 ), 214-226
• Olney, C., Grande, S. (1995). Validation of a scale to measure development of social responsibility. Michigan Journal of Community Service Leraning, 43-53.
• Saran, M., Coşkun, G., İnal- Zorel, F., Aksoy, Z. (2011). Üniversitelerde sosyal sorumluluk bilincinin geliştirilmesi: ege üniversitesi topluma hizmet uygulamaları dersi üzerine bir araştırma. Journal of Yasar University. 22(6), 3732-3747
• Talas, Mustafa. (2008). Türkiye’de sanayi teşviği uygulamaları. Doğu Kütüphanesi.
• Talas, M., Karataş, A. (2012). Çevre bilincinin geliştirilmesinde topluma hı̇zmet uygulamaları dersinin önemi: niğde üniversitesi sınıf öğretmenliği programı örneği. Zeitschrift für die Welt der Türken Journal of World of Turks 4(1).
• Tavşancıl, E., Aslan, A. E. (2001). Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. Epsilon Yayıncılık.
• Tülüce, S. H. (2014). İngilizce öğretmen adaylarının topluma hizmet uygulamaları dersinde elde ettikleri kazanımlara ilişkin görüşleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 15(2), 1-18
• Uğurlu, Z., Kıral, E. (2011). Öğretmen adaylarının topluma hizmet uygulamaları dersinin ı̇şleyiş süreci ve kazanımlarına ı̇lişkin görüşleri. 27-29 Nisan. 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications, Siyasal Kitabevi, 720-734
• Yaşar, M.R., Amaç, Z. (2018). Öğretmen adaylarının dezavantajlı öğrencilere eğitim verme deneyimleri: zorluklar ve fırsatlar. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2): 611-634
• YÖK, Eğitim fakültelerinde uygulanacak yeni programlar hakkında açıklama. [Internet]. 2021. İnternet adresi: https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Ogretmen-Yetistirme/1-aciklama_programlar.pdf
• YÖK, (2011). Topluma Hizmet Uygulamaları Dersi Yönergesi.
• https://egitim.cumhuriyet.edu.tr/userfiles/file/EgitimFakultesi/thu/thuy.pdf