TÜRK YÜKSEKÖĞRETİMİNDE SURİYELİ MÜLTECİLER

Yıl 2021, , 1245 - 1264, 22.12.2021

Haluk Güngör , Taşkın Soysal

https://doi.org/10.37669/milliegitim.960083

Cited By: 2

Öz

İnsanlığın başlangıcından bu yana dünya tarihine yön veren büyük küçük tüm savaşların sosyal ve toplumsal alanlarda çok büyük etkileri olmuştur. İnsanlar, savaşlar nedeniyle yaşadıkları toprakları gerek kalıcı gerekse de geçici olarak terk edip yeni bölgelere, yeni ülkelere yerleşmek durumunda kalmışlardır. Bu durum hem göç edenler hem de göç edenlerin yaşadıkları topraklardaki yerli halklar için birtakım yeni ihtiyaçların doğmasına yol açmıştır. Suriye iç savaşıyla birlikte ortaya çıkan göçmen krizinden Türkiye de doğrudan etkilenmiş, 2021 yılı itibarıyla Türkiye’de yaşayan Suriyeli göçmen sayısı üç buçuk milyonu geçmiştir. Türkiye, iç savaş sebebiyle Suriyeli göçmenlerin gelmeye başladıkları andan itibaren her alanda çeşitli tedbirler almaya başlamıştır. Bu tedbirlerin ilk ve en önemlilerinden biri Suriyeli mültecilerin eğitime katılımlarıdır. İç savaş sebebiyle göçmenlerin kesintiye uğrayan eğitim yaşamlarının Türkiye’de en verimli şekilde devam etmesi için gerekli çalışmalar yapılmış, ilköğretimden yükseköğretime kadar tüm seviyelerde Suriyeli göçmenlerin eğitime katılımları sağlanmıştır. Bu çalışma, Türk yükseköğretiminde Suriyeli mültecilerin durumlarının ele alındığı bir derleme çalışmasıdır. Çalışmada öncelikle yükseköğretimde Suriyeli mültecilerin durumlarını ele alan kaynaklarla ilgili kapsamlı bir alanyazın taraması gerçekleştirilmiştir. Bu bağlamda göç, eğitim ve göç, Suriyeli mültecilerin topluma kazandırılması, yükseköğretim çağındaki ve diğer öğretim kademesindeki Suriyelilerin durumları, yaşadıkları sorunlar ve çözüm önerilerine yönelik yapılmış ulusal ve uluslararası çalışmalar incelenmiştir. Yapılan incelemede her bir çalışmada elde edilen bulgular üzerinde durularak Türk yükseköğretiminde Suriyeli mültecilerin durumları üzerine bir senteze gidilmiştir. Eğitim çağındaki Suriyeli mültecilerin, okul öncesinden yükseköğretime kadar okullaşmaları ve başarılı olmaları yaşanan birçok sorunun da çözümünü sağlayacaktır. Özellikle üniversite çağındaki genç nüfusun nitelikli bireyler olarak yetişmeleri, kendi açılarından faydalı olacağı gibi Türk toplumunun mültecilere bakış açısının olumlu anlamda değişmesini de beraberinde getirecektir.

Anahtar Kelimeler

Göç, göçmen, Suriyeli mülteciler, Türk yükseköğretiminde Suriyeliler

Kaynakça

• Açıkel, N. (2019). İstanbul’daki Suriyeli üniversite gençliği üzerine nitel bir araştırma [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Akar Yüksel, B. & Bingöl,Y. (2013). The Arab spring in Tunusia: A liberal democratic transition? Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(47), 310-327.
• Anis, R. (2019). Devlet ilkokullarında eğitim gören Suriyeli öğrencilerin akademik başarılarını etkileyen faktörlerin incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Gaziantep Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep.
• Ansarian, M. (2020). Arap Baharı’nın ekonomik etkileri. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2(1), 43-51.
• Aydoğdu, Ü. R., Karamustafaoğlu, Orhan ve Bülbül, M. Ş. (2017). Akademik araştırmalarda araştırma yöntemleri ile örneklem ilişkisi: doğrulayıcı doküman analizi örneği. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 556-565.
• Ayvazoğlu Şafak, A. ve Künüroğlu, F. (2019). Being a Syrian university student in Turkey: intergroup relations, psychosocial issues, and boundary formation. Refugee Survey Quarterly, 38, 425-447.
• Battır, O. (2020). Dünden bugüne uluslararası göç–kuram, algı ve siyasa. Nobel Bilimsel Eserler.
• Büyükikiz, Kadir K. ve Çangal, Ö. (2016). Suriyeli misafir öğrencilere Türkçe öğretimi projesi üzerine bir değerlendirme. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(3), 1414-1430.
• Coşkun, İ., Emin, Nur M. (2016). Türkiye’deki Suriyelilerin eğitiminde yol haritası: fırsatlar ve zorluklar. SETA Yayınları.
• Dağ, A. (2020). Göç ve Eğitim, T. Y. Kardeş, F. A. Gök, A. S. Serpen (Eds.), Göç: Sosyal ve Ekonomik İncelemeler, içinde (s. 141-158). Ankara: Nobel Bilimsel Eserler.
• Efe, İ., Pandır, M., Paksoy, F. Alaaddin (2018). Algılar ve gerçekler arasında Türk basınında Suriyeli sığınmacılar. Nobel Bilimsel Eserler.
• Emin, Nur M. (2016). Türkiye’deki Suriyeli çocukların eğitimi: temel eğitim politikaları. SETA Yayınları.
• Erdoğan, Z. (2020). Birleşik Krallık’ta mülteci entegrasyon politikaları ve ulusaşırı bağların rolü: yükseköğretimde Suriyeliler (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Gaziantep Üniversitesi Göç Enstitüsü (2019). Suriyeli öğrencilerin yükseköğretime entegrasyonu proje raporu. Gaziantep Üniversitesi Yayınları.
• GİGM (2020). “Geçici Koruma”. https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638
• Harunoğulları, M., Süzülmüş, S. ve Polat, Y. (2019). Türkiye’deki Suriyeli üniversite öğrencileri ile ilgili bir durum tespiti: Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(3), 816-837.
• Hürriyet. (2021). Üniversitelerde 27 binden fazla Suriyeli öğrenci var. https://www.hurriyet.com.tr/egitim/universitelerde-27-binden-fazla-suriyeli-ogrenci-var-41550989 (Erişim tarihi: 02.02.2021)
• IOM (2020). “World Migration Report”. https://publications.iom.int/system/files/pdf/wmr_2020.pdf
• Karaçam, Z. (2013). Sistematik derleme metodolojisi: sistematik derleme hazırlamak için bir rehber. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 6(1), 26-33.
• Kiremit, Rahime F. (2019). Geçici koruma altındaki 3-5 yaş grubu Suriyeli çocukların CLIL yöntemine dayalı verilen Türkçe eğitiminin alıcı dil gelişimlerine etkisi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Künüroğlu, F. (2020). Göç, Kültürleşme Süreçleri ve Psiko-Sosyal Uyum, A. Doğan, D. Y. Kağnıcı (Eds.), Göçmen, Çocuk ve Ergeneler-Kültürleşme, Uyum ve Eğitim içinde (s. 1-25). Nobel Yayıncılık.
• MEB(2021).https://hbogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2021_02/23104924_ocak_2021__ynternet_bulteny_Sunu.pdf (Erişim tarihi: 30.01.2021).
• Nebati, N. (2019). Ortadoğu’da demokrasiyi geliştirme hareketi olarak Arap Baharı. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication - TOJDAC, 9(2), 178-190.
• Özarslan, A. (2018). Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenen Suriyelilerin yazma becerileri üzerine bir araştırma [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Öztürk, S. ve Çoltu, S. (2018). Suriyeli mültecilerin Türkiye ekonomisine etkileri. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 7(13), 188-198.
• Paksoy, S. (2017). Suriyeli sığınmacıların Kilis ekonomisine etkisi. ASSAM Uluslararası Hakemli Dergi, 4(9), 56-79.
• Sayın, Y. (2019). Arap Baharı ve Tunus’un Yasemin Devrimi’ni yeniden anlamak. International Journal of Politics and Security, 1(2), 104-121.
• Soguk, N. (1999). States and strangers: Refugees and displacements of statecraft. Minneapolis: University of Minnesota Press.
• Şahin, Sümeyye A. ve Çelik, Z. (2020). Dışlanma ve umut arasında: Suriyeli yükseköğretim öğrencilerinin deneyimleri. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 10(3), 494-503.
• Tuygan, A. (2011). Arap Baharı ve Libya örneği. Mülkiye, XXXV(272), 151-162.
• UNHCR (2018). Suriye Acil Durumu. https://www.unhcr.org/tr/suriye-acil-durumu
• YTB (2021). Suriyeli Öğrenciler İçin Destek Bursları. https://www.ytb.gov.tr/duyurular/suriyeli-ogrenciler-icin-destek-burslari-2 (Erişim tarihi: 25.01.2021).
• IOM (2020). World migration report. International Organization for Migration.
• Yıldız, A. (2019). Suriye uyruklu öğrencilerin Türkiye’de yükseköğretime katılımları. Yaşar Üniversitesi Yayınları.
• Yılmaz, F. M. (2020). Arap baharının Türkiye ile Ortadoğu devletleri arasındaki ekonomik ilişkilere etkisi. Ahi Evran Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 10-36.
• YÖK, (2021). Ek madde-2 uyarınca mısır ve Suriye’den yapılabilecek yatay geçiş işlemlerine ilişkin esaslar. https://www.yok.gov.tr/ogrenci/ek-madde-2-uyarinca-misir-ve-suriyeden-yapilabilecek-yatay-gecis-islemlerine-iliskin-esaslar (Erişim tarihi: 2.02.2021).