YÜKSEKÖĞRETİMDE OKUYAN SURİYELİLERİN EĞİTİM SORUNLARI VE BEKLENTİLERİ: TRC3 BÖLGESİ (MARDİN, BATMAN, SİİRT, ŞIRNAK) ÜNİVERSİTELERİ ÖRNEĞİ

Yıl 2021, , 895 - 923, 22.12.2021

Muzaffer Bimay

https://doi.org/10.37669/milliegitim.960170

Cited By: 2

Öz

Bu çalışma,2010 yılının sonlarında bazı Arap ülkelerinde başlayan ve 2011 yılının başlarında Suriye’de devam eden çatışmalar nedeniyle Türkiye’nin çeşitli kentlerine göç eden ve Yükseköğretimde okuyan Suriyelilerin eğitime erişim noktasında karşılaştıkları sorunları ve beklentilerini TRC3 bölgesindeki (Mardin, Batman, Siirt ve Şırnak) üniversiteler üzerinden incelemeyi amaçlamıştır. Bu bağlamda yapılan çalışma, nitel araştırma yöntemleri arasında bulunan olgubilimsel deseninde yürütülmüş ve veriler, gelişigüzel örnekleme yöntemiyle TRC3 bölgesinde bulunan Mardin (12), Batman (11), Siirt (10) ve Şırnak (5) Üniversitelerinden seçilen öğrencilerle yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak 2021 yılının ilk yarısında toplanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde ise betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Yapılan bu Araştırma ile Suriye kökenli öğrencilerin başta dil ve ekonomik koşullar olmak üzere eğitim sürecinde birçok sorunla karşı karşıya kaldıkları, savaş nedeniyle uğradıkları ağır psikolojik travmaları üzerlerinden atamadıkları ve bunun için başta bulundukları üniversiteler olmak üzere hiçbir kurumdan rehabilitasyon desteği alamadıkları ve bunun da eğitim süreçlerini olumsuz etkilediği tespit edilmiştir. Bununla beraber ikamet ettikleri kentin sosyo-kültürel yaşamlarına katkıda bulunduğu ve genel olarak ülkelerine geri dönmek istemedikleri de ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla savaş koşullarından kaçıp büyük zorluklar içinde hayata tutunmaya çalışan Suriyeli öğrencilerin, işsizliğin ve yoksulluğun olduğu TRC3 bölgesinde bulunan kentlerdeki üniversitelerde karşılaştıkları sorunların çözülmesine yönelik acil tedbirlere ihtiyaç duyulmaktadır. Türkiye’de yükseköğretimde okuyan 50 bine yakın Suriyeli genç olduğu düşünüldüğünde, Suriyeli öğrencilere yönelik daha bütüncül öğeleri içeren daha kapsamlı yeni bir eğitim ve öğretim entegrasyon politikası ile bu gençlerin, Türkiye’nin kalkınmasına ve geleceğine önemli katkılar sağlayabileceği bu çalışmada öne sürülmüştür. Ayrıca bu çalışmadaki veriler ışığında yapılan önerilerin, uzun vadeli kamu politikalarına yol göstermesi ve destek sağlaması da hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mülteci, Sığınmacı, Entegrasyon, Eğitim, Yükseköğretim, Suriyeli öğrenciler.

Kaynakça

• Ager, A. ve Strang, A. (2008). Understanding integration: a conceptual framework. journal of refugee studies, 21 (2), 166-191.
• Aleshkovski, I.A. (2017). Globalızatıon of internatıonal migratıon: socıal challenges and polıcy implıcatıons. RUDN Journal of Sociology, 7(2), 213-224. http://doı: 10.22363/23 13_2272_2017_17_2_213_22.
• Altunbaş, A. (2020). Türkiye’de yaşayan göçmenlerin üniversite eğitiminden memnuniyetlerinin Konya’daki Suriyeli öğrenciler örneği üzerinden değerlendirilmesi. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 3 (2), 64-74. http://doı: 10.32329/uad.772646.
• Bimay, M. (2020-a). Onuncu yılında Suriyeli sığınmacıların kente entegrasyonu ve gelecek beklentileri: Batman örneği . Mukaddime, 11 (2) , 348-381. http://doı:10.19059/.
• Bimay, M. (2020-b). Suriyeli sığınmacıların sosyo-ekonomik ve kültürel uyum düzeylerinin karşılaştırılması: Kilis ve Batman örneği. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (6), 1931-1943.
• Bodvarsson, Ö. ve Berg, V. (2009). The economics of ımmigration:theory and policy. Springer.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2021). Bilimsel araştırma yöntemleri. 30. Baskı, Pegem Akademi.
• Castles, S. ve Mıller, M. J. (2008). Göçler çağı: modern dünyada uluslararası göç hareketleri. (Çev.) Bülent Uğur Bal ve İbrahim Akbulut, 1. Baskı, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Chambers, R. (1986). Hidden losers? the ımpact of rural refugees and refugee programs on poorer hosts. International Migration Review, 20 (2), 245–263.
• Council of Europe (1997, 12 Ağustos). Measurement and indicators of integration. https://www.coe.int/t/dg3/migration/archives/documentation/Series_Community_Relations/Measurement_indicators_integration_en.pdf.
• Creswell, J. W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri. (Çev. Ed.) M. Bütün ve S. B. Demir, Siyasal Kitapevi.
• Çilingir, S. (2021). Hak mı, görev mi? Avrupa ortak sığınma sistemi ve ilgili mevzuatta uluslararası koruma altındaki bireylerin entegrasyonu. Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, 20(1), 129-159.
• DİKA (2021, 1 Mayıs). TRC bölgesi dış ekonomik çevre analizi. https://www.dika.org.tr/dokumanlar/istatislikler-gorstergeler/.
• Erat, V. (2018). Çok kültürlülük ve ayrımcılık arasında: Avrupa ülkelerinin entegrasyon politikalarında eğitim alanı, Mukaddime, 9 (Özel Sayı 1), 79-94. http://doı: 10.19059/mukaddime.466453.
• Faist, T. (2003). Uluslararası göç ve ulusaşırı toplumsal alanlar. (Çev.) Azat Zana Gündoğan ve Can Acar, Bağlam Yayınları.
• Fielden, A. (2008). Local integration: an under-reported solution to protracted refugee situation, UNHCR. GİGM (2021, 2 Haziran). Geçici koruma. https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638.
• Habertürk (2021, 5 Mayıs). Yükseköğretimde uluslararasılaşma. https://www.haberturk.com/yuksekogretimde-uluslararasilasma-3065428. Harunoğulları, M., Süzülmüş, S. ve Polat, Y. (2019). Türkiye’deki Suriyeli üniversite öğrencileri ile ilgili bir durum tespiti: Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi , 21 (3), 816-837. http://doı: 10.32709/akusosbil.511181.
• Hürriyet (2021, 5 Mayıs). Uluslararası öğrenci sayısı 200 bini aştı. https://www.hurriyet.com.tr/egitim/uluslararasi-ogrenci-sayisi-200-bini-asti-41806787.
• Kaypak, Ş. ve Bimay, M.(2016). Suriye savaşı nedeniyle yaşanan göçün ekonomik ve sosyo-kültürel etkileri: Batman örneği, Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 6 (1), 84-110.
• LeCompte, M. D. ve Goetz, J. P. (1982). Problems of reliability and validity in ethnographic research. Review of Educational Research Spring, 52(1), 31-60.
• MEB (2019, 11 Ekim). Geçici koruma kapsamı altındaki öğrencilerin eğitim hizmetleri. https://hbogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2019_11/06141131_11Ekim2019internetBulteni.pdf.
• MIPEX (2021.10.Ağustos). Migrant ıntegration policy ındex 2020. https://www.migpolgroup.com/wp-content/uploads/2021/02/Solano-Giacomo-Huddleston-Thomas-2020-Migrant-Integration-Policy-Index-2020.pdf.
• Mills, M. (2009). Globalization and inequality. European Sociological Review, 25(1), 1-8 Oxford University Press Stable.
• Neumann, U. (2007). Eğitim ve öğretim sürecinde bir kaynak olarak çok dillilik. Kaya A. & Şahin B. (Eds.). Kökler ve yollar: Türkiye’de göç süreçleri (s.185-204), İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Philips, C. (2012). Turkey’s Syria problem. Public Policy Research, IPPR, 19(2),137-140.
• Rottmann, B. (2021). Geçici koruma altındaki kişilerin entegrasyonu. Kaya, A., Rottmann, B., Aras,, N. E. G. & Mencütek, Z. (Eds.), Koruma, kabul ve entegrasyon: Türkiye’de mültecilik (191-276), A. Ç. Deniz (Çev.), İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Seggie, F. N. ve Ergin, H. (2018). Yükseköğretimin uluslararasılaşmasına güncel bir bakış: Türkiye’de uluslararası akademisyenler. Siyaset Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı Yayınları.
• Seydi, R. (2014). Türkiye’nin Suriyeli sığınmacıların eğitim sorununun çözümüne yönelik izlediği politikalar. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31, 267-305.
• Sivil Sayfalar (2021, 11Mayıs). Uzaktan eğitim mülteci çocuklar için eşit mesafede değil. https://www.sivilsayfalar.org/2021/02/22/uzaktan-egitim-multeci-cocuklar-icin-esit-mesafede-degil/.
• TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonu (2010). İnsan hakları ışığında Türkiye’de bulunan mülteciler, sığınmacılar ve yasadışı göçmenlerin sorunları. TBMM Basımevi.
• Tekeli, İ. ve Erder, L. (1978). Yerleşme yapısının uyum süreci olarak iç göçler. Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
• Topcu, E., ve Büyükbeşe, T. (2020). Göç bağlamında toplumsal uyum göstergeleri. Aksaray Üniversitesi İİBF Dergisi, 12 (1), 23-34.
• TÜİK, (2021, 14 Mayıs). İşgücü istatistikleri. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Isgucu-Istatistikleri-2020-37484.
• UNESCO (2020, 4 Mayıs). Global education monitoring report. https://en.unesco.org/gem-report/. UNHCR (2021, 2 Haziran). Syria emergency. https://www.unhcr.org/.
• Yıldırımalp, S., İslamoğlu, E. ve İyem, C. (2017). Suriyeli sığınmacıların toplumsal kabul ve uyum sürecine ilişkin bir araştırma. Bilgi, 19(2), 107–126.
• YÖK (2017-a, 21 Nisan). Yükseköğretimde uluslararasılaşma strateji belgesi 2018-2022. https:// www. yok. gov.tr/ Documents/ AnaSayfa/ Yuksekogretimde_Uluslararasilasma_Strateji_Belgesi_2018_2022.pdf.
• YÖK, (2017-b, 16 Nisan). Türk yükseköğretim sisteminde Suriyeli öğrenciler uluslararası konferansı.https://www.yok.gov.tr/Documents/Yayinlar/Yayinlarimiz/turk_yuksekogretiminde_suriyeli_ogrenciler_uluslararasi_konferansi_hatay.pdf.
• YÖK, (2021, 16 Nisan). Uyruğa göre öğrenci sayıları raporu. https://istatistik.yok.gov.tr/.
• Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, Seçkin Yayıncılık.
• Zincone, G., Penninx, R.ve Borkert , M. (2011). Migration policymaking in europe the dynamics of actors and contexts in past and present. IMISCOE Research, Amsterdam University Press