ÜSTÜN YETENEKLİ ÖĞRENCİLERDE BEKLENMEDİK AKADEMİK BAŞARISIZLIK OLGUSUNUN FARKLI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2018, ÜSTÜN-ÖZEL YETENEKLİLERİN EĞİTİMİ, 9 - 30, 07.11.2018

Saadet Yılmaz Hasan Said Tortop

Öz

Bu çalışmada, beklenmedik başarısızlık kategorisine alınabilecek olan üstün yetenekli öğrencilerin okul başarı tutumları ile akademik öz-yeterlik

inançları, algıladıkları aile otorite stilleri ve benlik saygıları arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu araştırmada, İstanbul ilinde öğrenim gören, beklenmedik başarısızlık kategorisine alınabilecek olan 122 üstün yetenekli öğrenciye Okul Başarı Tutum Ölçeği-Revize Formu (OBTÖ-R), Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği, Aile Otorite Stil Ölçeği, Akademik Özyeterlik Ölçeği veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Elde edilen verilen istatistiksel analizinde yüzde, frekans, t-Testi, ANOVA, pearson momentler çarpımı gibi istatistiksel hesaplamalar kullanılmıştır. Sonuç olarak beklenmedik başarısızlık kategorisine alınabilecek öğrencilerin okul başarı tutumlarında ve bu ölçeğin öğretmene yönelik tutum ve hedef değeri boyularında cinsiyete göre anlamlı bir farklılaşma olduğu görülmüştür (p<.05). Akademik öz-yeterlik ölçeği puanında cinsiyete göre anlamlı farklılaşma olduğu görülmektedir (p>.05). Okul değişkenine (Devlet ve Özel) göre akademik öz-yeterliği algısı, öz-yeterlik ölçeği puanlarında ve ölçeğin öğretmene ve okula yönelik tutum ve hedef değeri alt boyutlarında devlet okulu lehine anlamlı farklılaşma olduğu görülmektedir (p<.05). Üstün yetenekli öğrencilerin okul başarı tutumları ile benlik algısı (r=308), akademik öz-yeterlik (r=.531), ihmalkâr aile stili (r=.271), özerk aile stili (r=.342) anlamlı ilişkiler belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Üstün Yetenekliler, Beklenmedik Başarısızlık, Benlik Saygısı, Okul Başarı Tutumu, Aile Otorite Stilleri, Akademik Öz-yeterlik

Kaynakça

• Adler, D. M. (2006). The effects of participating in support groups focusing on parenting gifted children. Unpublished Doctoral Dissertation. Kent State University. Ohio.
• Altun, F., Ve Yazıcı, H. (2012). Üstün yetenekli öğrencilerin benlik kavramları ve akademik öz-yeterlik inançları: Karşılaştırmalı bir çalışma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(23), 319-334.
• Bahçetepe, Ü. (2013). İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinin akademik başarıları ile algıladıkları okul iklimi arasındaki ilişki, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Üstün Yetenekli Öğrencilerde Beklenmedik Akademik Başarısızlık Olgusunun...Millî Eğitim Sayı 1 Özel Sayı/2018 27 Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi Ve Denetimi Bilim Dalı, İstanbul.
• Başlantı, U. (1999). Gifted uderachievers and factors affecting underachievment. Master thesis. Boğaziçi University, Istanbul.
• Baum, S. M., Renzulli, J. S., Ve Hébert, T. P. (1995). Reversing underachievement: creative productivity as a systematic intervention. Gifted Child Quarterly, 39(4), 224-235.
• Bong, M. Ve Skaalvik, E. M. (2003). Academic self-concept and self-efficacy: how different are they really? Educational Pyschology Review, 15, 1-40.
• Bricklin, B. Ve Bricklin, P.M. (1967). Bright child-poor grades. New York: Dell.
• Buri, J.R. (1991). Parental authority questionnaire. Journal of Personality Assessment, 57 (1), 110-119.
• Butler-Por, N. (1993). Underachieving gifted students. In K. Heller, F. Monks & H., Passow (Eds.), International Handbook Of Research And Development O F İntellectually Giftedness And Talent (Ss. 649-668). London: Pergamon
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem A. Yayınları
• Clemons, T. L. (2008). Underachieving gifted students: a social cognitive model. Roeper Review, 30(1), 69-78.
• Colangelo, N., Kerr, B., Christensen, P. Ve Maxey, J. (1993). A comparison of gifted underachievers and gifted high achievers. Gifted Child Quarterly, 37(4), 155-160.
• Çankaya, B. (2007). Lise I. ve II. sınıf öğrencilerinin algılanan benlik saygısının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çavdar T., Tünay D., Yurtseven T. (1976). Yükseköğrenime başvuran öğrenciler 1974-1975: sosyoekonomik çözümleme, T.C. Devlet Planlama Teşkilatı, Ankara.Davis, G. A., & Rimm, S. B. (2004). Education of the gifted and talented. Boston, MA: Pearson Education Press.
• Dowdall, C. B., & Colangelo, N. (1982). Underachieving gifted students: review and implications. Gifted Child Quarterly, 26, 179-184.
• Dönmez, N.B. (2011). Üstün ve özel yetenekli çocuklar ve eğitimleri. Özel Gereksinimli Çocuklar ve Özel Eğitim, Ankara: Eğiten Kitap.
• Emerick, L. J. (1992). Academic Underachievement among the gifted: students’ perceptions of factors that reverse the pattern, Gifted Child Quarterly, 36(3), 40-146.
• Fine, M. J., & Pitts, R. (1980). Intervention with underachieving gifted children: Rationale and strategies. Gifted Child Quarterly, 24(2), 51-55.
• Gowan, J.C. (1955). The Underachieving Gifted Child A Problem For Everyone, Gifted Child Quarterly, 44(3), 152-170 Saadet Yılmaz / Hasan Said Tortop 28 Millî Eğitim Sayı 1 Özel Sayı/2018
• Gökaydın, B. (2017). Üstün zekâlı bireylerin yaşadıkları sosyal ve duygusal sorunlara yönelik psikolog görüşlerinin belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Yakın Doğu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Özel Eğitim Anabilim Dalı, Lefkoşa.
• İmamoğlu, M., & Tortop, H.S. (2017). “Gifted” Filmi Eleştirisi. Üstün Zekâlılar Eğitimi ve Yaratıcılık Dergisi, 4(3), 33-57.
• Kandemir, M. (2010). Akademik erteleme davranışını açıklayacı bir model, Doktora Tezi, Ankara.
• Kelly, B. M. (2009). Educational enrichment: an extra program or essential method of instruction? Ethos, 3(2).
• Kılıçgün Y., M. ve Oktay, A. (2012). Ebeveyn otorite ölçeği’ni (EOÖ) Türkçe’ye uyarlama çalışması. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14 (2), 267-288.
• Leana-Taşcılar, M. Z., Ve Kanlı, E. (2014). Investigation of perfectionism and self-esteem scores of gifted and average students. Ankara University, Journal of Faculty of Educational Sciences, 47(2), 1-20.
• Lukasic, M., Gorski, V., Lea, M., & Culross, R. (1992). Underachievement among gifted/talented students: what we really know. Houston, TX: University Of Houston-Clear Lake
• Mccall, R. B., Evahn, C., & Kratzer, L. (1992). High school underachievers: what do they achieve as adults? Newbury Park, CA: SAGE Publications Achieve As Adults? Newbury Park, CA: SAGE Publications.
• Mccoach, D. B., & Siegle, D. (2003). Factors that differentiate underachieving gifted students from high achieving gifted students. Gifted Child Quarterly, 47(2),144-154
• Mclntyre, P. M. (1964). Dynamics and treatment of the passive-aggressive underchiever. American Journal of Psychotherapy, 19, 95-108.
• Morrow, W.R., & Wilson, R.C. (1961). Family relations of bright high achieving and underachieving high school boys. Child Development, 32, 501-510.
• Nar, B., & Tortop, H.S. (2017). Türkiye’de özel/üstün yetenekli öğrenciler için destek eğitim odası uygulaması: Sorunlar ve öneriler. İstanbul Aydın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 85-99.
• Özkal, N., & Çetingöz, D. (2006). Akademik başarı, cinsiyet, tutum ve öğrenme stratejilerinin kullanımı. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 12(2), 259-275.
• Peterson, J. S. (2000). A follow-up study of one group achievers & underachievers four years after high school graduation. Reoper Review, 22(4), 217-223
• Peterson, J., Ve Colangelo, N. (1995). Gifted achievers and underachievers: a comparison of patterns found in school records. Journal of Counseling And Development, 74(4), 399-407.
• Pirozzo, R. (1982). Gifted underachievers. Roeper Review, 4(4), 18-21
• Reis, S. M., Neu, T. W., & Mcguire, J. M. (1995). Talent in two places: case studies of high ability students with learning disabilities who have achieved. Storrs: University Of Connecticut, The National Research Center On The Gifted And Talented Üstün Yetenekli Öğrencilerde Beklenmedik Akademik Başarısızlık Olgusunun...Millî Eğitim Sayı 1 Özel Sayı/2018 29
• Reis, S. Ve Mccoach, B. (2000). The underachievement of gifted students: what do we know and where do we go?, Gifted Child Quarterly, 44(3), 152-170.
• Renzulli, J. (2005). The Three-Ring conception of giftedness: a developmental model for promoting creative productivity, Reflections on Gifted Education, pp. 55-86.
• Renzulli, J. S. (1977). The Enrichment Triad Model: a guide for developing defensible programs for the gifted and talented. Mansfield Center, Conn.: Creative Learning Press.
• Renzulli, J. S., & Park, S. (2002). Giftedness and high school dropouts: personal, family, and school-related factors, Niversity Of Connecticut, The National Research Center On The Gifted And Talented
• Renzulli, J. S., & Reis, S. M. (1985). The Schoolwide Enrichment Model: A Comprehensive Plan For Educational Excellence. Mansfield Center, CT: Creative Learning Press.
• Renzulli, J. S., & Reis, S. M. (1997). The Schoolwide Enrichment Model: A How-To Guide For Educational Excellence (2nd Ed.). Mansfield Center, CT: Creative Learning Press.
• Richert, E. S. (1991). Patterns Of Underachievement Among Gifted Students. In M. Bireley & J.
• Genshaft (Eds.), Education And Psychology Of The Gifted Series. Understanding The Gifted Adolescent: Educational, Developmental, And Multicultural Issues(Pp. 139-162).
• Rimm, S. (1984). Underachievement: or ıf god had meant gifted children to run our homes, she would have created them bigger. G/C/T, 7(1), 26-29.
• Robbins, S. B., Lauver, K., Le, H., Davis, D., Langley, R., & Carlstrom, A. (2004). Do psychosocial and study skill factors predict college outcomes? A meta-analysis. Psychological Bulletin, 130(2), 261.
• Sak, U. (2010). Üstün zekâlılar özellikleri tanılanmaları ve eğitimleri. Ankara: Maya Akademi Yayınları.
• Seeley, K. (2004). Gifted and talented students at risk, Focus On Exceptional Children, 37(4), 1-8
• Siegle, D. (2000). Parenting Achievement Oriented Children. Parenting For High Potential, 6–7, 29–30.
• Supplee, P. L. (1990). Reaching the gifted underachiever: program strategy and design. New York: Teachers College Press
• Taşcılar, L. M. Z. (2014). İki kere farklı üstün zekâlı ve yetenekli çocuklar. N. Baykoç (Editör),
• Üstün; Akıl, Zekâ, Deha, Yetenek, Dahiler-Savantlar Gelişimleri ve Eğitimleri (ss. 189-214). Ankara: Vize Yayıncılık.
• Tortop H. S. (2018). Üstün zekâlılar eğitiminde farklılaştırılmış öğretim müfredat farklılaştırma modelleri. İstanbul: Genç Bilge.
• Tortop, H.S. (2015). Üstün Yetenekliler Üniversite Köprüsü Eğitim Programı ÜYÜKEP Modeli. Düzce: Genç Bilge.
• Tortop, H.S., & Dinçer, S. (2016). Destek eğitim odalarında üstün/özel yetenekli öğrencilerle çalışan sınıf öğretmenlerinin uygulama hakkındaki görüşleri. Üstün Yetenekliler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 4(2), 11-28.
• Saadet Yılmaz / Hasan Said Tortop 30 Millî Eğitim Sayı 1 Özel Sayı/2018
• Vrugt, A. J., Langereis, M. P., & Hoogstraten, J. (1997). Academic self-efficacy and malleability of relevant capabilities as predictors of exam performance. The Journal of Experimental Education, 66(1), 61-72.
• Whitmore, J.R. (1980). Giftedness, conflict and underachievement. Boston: Allyn & Bascon.
• Woolfolk, A. (1998). Educational psychology (7th Ed.). Boston, MA: Allyn & Bacon