ÖĞRETMENLERİN EĞİTİM DÜZEYLERİNE GÖRE SINIFLANDIRILMASINDA KARİYER UYUM YETENEKLERİNİN ROLÜ

Yıl 2019, Cilt: 48 Sayı: 223, 147 - 158, 15.08.2019

Ahmet Ayaz , Özgür Osman Demir

Öz

Öğretmenlik mesleğinde kariyer gelişiminin temel göstergelerinden biri

lisansüstü eğitim almaktır. Lisansüstü eğitim alan öğretmenlerin gelecekleriyle

daha fazla ilgilendikleri, seçeneklerini araştırdıkları, değerlendirdikleri ve uygulamaya

koydukları görülmektedir. Bu araştırmada öğretmenlerin eğitim düzeylerine

göre (lisans ve lisansüstü) sınıflandırılmalarında kariyer uyum yeteneklerinin

alt boyutlarının (ilgi, kontrol, merak ve güven) rolünün incelenmesi amaçlanmıştır.

Araştırma grubunda yer alan 283 öğretmenden 139’u lisans, 144’ü lisanüstü

eğitim düzeyindedir. Araştırmada veri toplama aracı olarak kariyer uyum

yetenekleri ölçeği kısa formu kullanılmıştır. Öğretmenlerin eğitim düzeylerine

göre sınıflandırılmasında kariyer uyum yeteneklerinin rolü diskriminant analizi

ile test edilmiştir. Yapılan analiz sonucunda kariyer uyum yeteneklerinin dört alt

boyutundan sadece ilginin grupları manidar bir şekilde ayırdığı tespit edilmiştir.

İlgi boyutu grupların %60,1’ini doğru ayırabilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Öğretmenler, Eğitim Düzeyi, Diskriminant Analizi

Kaynakça

• Altun, S. A., & Apaydın, Ç. (2013). Kız ve Erkek Öğretmen Adaylarının “Eğitim” Kavramına İliskin Metaforik Algıları. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 19(3), 329-354.
• Anderson, L., & Olsen, B. (2006). Investigating early career urban teachers’ perspectives on and experiences in professional development. Journal of teacher education, 57(4), 359-377.
• Ballantyne, J., & Zhukov, K. (2017). A good news story: Early-career music teachers’ accounts of their “flourishing” professional identities. Teaching and Teacher Education, 68, 241-251.
• Borko, H. (2004). Professional development and teacher learning: Mapping the terrain. Educational researcher, 33(8), 3-15.
• Coetzee, M., & Harry, N. (2014). Emotional intelligence as a predictor of employees’ career adaptability. Journal of Vocational Behavior, 84(1), 90-97.
• Cuddapah, J. L., & Stanford, B. H. (2015). Career-changers’ ideal teacher images and grounded classroom perspectives. Teaching and teacher education, 51, 27-37.
• Dinther, M., Dochy, F., & Segers, M. (2011). Factors affecting students’ self-efficacy in higher education. Educational research review, 6(2), 95-108.
• Ginevra, M. C., Pallini, S., Vecchio, G. M., Nota, L., & Soresi, S. (2016). Future orientation and attitudes mediate career adaptability and decidedness. Journal of Vocational Behavior, 95, 102-110. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2016.08.003.
• Guan, Y., Guo, Y., Bond, M. H., Cai, Z., Zhou, X., Xu, J., ... & Wang, Y. (2014). New job market entrants’ future work self, career adaptability and job search outcomes: Examining mediating and moderating models. Journal of Vocational Behavior, 85(1), 136-145. https:// doi.org/10.1016/j.jvb.2014.05.003
• Guo, Y., Guan, Y., Yang, X., Xu, J., Zhou, X., She, Z., ... & Pan, Z. (2014). Career adaptability, calling and the professional competence of social work students in China: A career construction perspective. Journal of Vocational Behavior, 85(3), 394-402. https://doi.org/10.1016/j. jvb.2014.09.001
• Hirschi, A. (2009). Career adaptability development in adolescence: Multiple predictors and effect on sense of power and life satisfaction. Journal of Vocational Behavior, 74(2), 145-155.
• Işık, E., Yeğin, F., Koyuncu, S., Eser, A., Çömlekciler, F., & Yıldırım, K. (2018). Validation of the Career Adapt-Abilities Scale–Short Form across different age groups in the Turkish context. International Journal for Educational and Vocational Guidance, 1-18.
• Karacan-Ozdemir (2018a). Qualitative exploration of adolescents’ career adaptability. Manuscript submitted in Australian Journal of Career Development.
• Maggiori, C., Rossier, J., & Savickas, M. L. (2017). Career Adapt-Abilities Scale–Short Form (CA- AS-SF) Construction and Validation. Journal of career assessment, 25(2), 312-325.
• Mansfield, C. F., Beltman, S., Price, A., & McConney, A. (2012). “Don’t sweat the small stuff:” Understanding teacher resilience at the chalkface. Teaching and Teacher Education, 28(3), 357-367.
• Milli Eğitim Bakanlığı, (2009). MEB 2010-2014 stratejik planı. http://sgb.meb.gov.tr/Str_yon_ planlama_V2/MEBStratejikPlan.pdf adresinden erişilmiştir.
• Milli Eğitim Bakanlığı, (2014a). 2015-2019 stratejik planı. http://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosya-lar/2015_09/10052958_10.09.2015sp17.15imzasz.pdfadresinden erişilmiştir.
• Milli Eğitim Bakanlığı, (2014b). 19. Milli eğitim şurası tavsiye kararları. http://sgb.meb.gov.tr/ meb_iys_dosyalar/2015_05/27104411_19me.pdf adresinden erişilmiştir.
• Milli Eğitim Bakanlığı, (2014c). Milli eğitim kalite çerçevesi. http://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_ dosyalar/2017_07/17104027_Kalite_cercevesi.pdf adresinden erişilmiştir.
• Milli Eğitim Bakanlığı, (2018). 2023 eğitim vizyonu. http://2023vizyonu.meb.gov.tr/doc/2023_ EGITIM_VIZYONU.pdf adresinden erişilmiştir.
• Özkan, M., & Arslantaş, H. İ. (2013). Etkili Öğretmen Özellikleri Üzerine Siralama Yöntemiyle Bir Ölçekleme Çalişmasi. Trakya University Journal of Social Science, 15(1).
• Özsoy, G., Özsoy, S., Özkara, Y., & Memiş, A. D. (2010). Factors affecting pre-service teachers’ choice of teaching as a profession. Elementary Education Online, 9(3), 910-921.
• Porfeli, E. J., & Savickas, M. L. (2012). Career Adapt-Abilities Scale-USA Form: Psychometric Pro- perties and Relation to Vocational Identity. Journal of Vocational Behavior, 80(3), 748-753. doi:10.1016/j.jvb.2012.01.009
• Rudolph, C. W., Lavigne, K. N., & Zacher, H. (2017). Career adaptability: A meta-analysis of relationships with measures of adaptivity, adapting responses, and adaptation results. Journal of Vocational Behavior, 98, 17-34. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2016.09.002
• Savickas, M. L. (1997). Career adaptability: An integrative construct for life-span, life-spa- ce theory. The Career Development Quarterly, 45(3), 247-259. https://doi.or- g/10.1002/j.2161-0045.1997.tb00469.x
• Savickas, M. L. (2005). The theory and practice of career construction. R. W. Lent, & S. D. Brown (Eds.), Career development and counseling: Putting theory and research to work içinde (ss. 42-70). Hoboken, NJ: John Wiley, USA.
• Savickas, M. L. (2013). Career construction theory and practice. R. W. Lent, & S. D. Brown (Eds.), Career development and counseling: Putting theory and research to work içinde (2. ba- sım, ss. 144-180). Hoboken, NJ: John Wiley.
• Savickas, M. L., & Porfeli, E. J. (2011). Revision of the career maturity inventory: The adaptability form. Journal of Career Assessment, 19(4), 355-374.
• Seferoğlu, S. S. (2004). Öğretmen yeterlikleri ve mesleki gelişim. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, 58, 40-45.
• Soresi, S., Nota, L., & Ferrari, L. (2012). Career Adapt-Abilities Scale-Italian Form: Psychometric properties and relationships to breadth of interests, quality of life, and perceived barriers. Journal of Vocational Behavior, 80(3), 705-711. https://doi.org/10.1016/j.jvb.2012.01.020
• Tabachnick, B. G., Fidell, L. S., & Osterlind, S. J. (2015). Using multivariate statistics. Ankara: Nobel Yayıncılık. Tolentino, L. R., Garcia, P. R. J. M., Lu, V. N., Restubog, S. L. D., Bordia, P., & Plewa, C. (2014).Career adaptation: The relation of adaptability to goal orientation, proactive persona-lity, and career optimism. Journal of Vocational Behavior, 84(1), 39-48. https://doi.or-g/10.1016/j.jvb.2013.11.004
• Wilkins, K. G., Santilli, S., Ferrari, L., Nota, L., Tracey, T. J., & Soresi, S. (2014). The relations- hip among positive emotional dispositions, career adaptability, and satisfaction in Ita- lian high school students. Journal of Vocational Behavior, 85(3), 329-338. https://doi. org/10.1016/j.jvb.2014.08.004