MİLLÎ BİR DESTEKLEME VE YETİŞTİRME SİSTEMİ MODELİ: İLKOKULLARDA YETİŞTİRME PROGRAMI (İYEP)

Yıl 2019, TEMEL EĞİTİM, 853 - 881, 30.12.2019

Cem Gençoğlu

Öz

Herkes için kaliteli ve erişilebilir eğitim hizmetinin sağlanması bir ülkenin eğitim
kalitesinin esasını oluşturmaktadır. Bu noktada özellikle zorunlu eğitim çağındaki öğrenciler için
temel düzeyde bir öğrenme eksikliği görülmesi durumunda yetiştirici ve destekleyici politikaların
geliştirilmesi bir ihtiyaç olarak görülmektedir. Bu çalışmada Türkiye’de 2018-2019 eğitim-öğretim
yılında temel okuryazarlık ve matematik becerilerinde eksiklik görülen öğrencilerin bu becerilerini
geliştirmeyi hedef alan bir telafi/yetiştirme programı olan İlkokullar- da Yetiştirme Programı’nın
(İYEP) uygulamaya konulma gerekçeleri, program yapısı ve uygulama esasları ele alınmıştır. Program,
uluslararası alanda örgün eğitimde hayata geçirilen benzer destekleme ve yetiştirme programları ile
karşılaştırılmış, İYEP uygulamasında elde edilmesi öngörülen faydalar ve muhtemel risk alanları
tartışılmış, önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

İlkokullarda Yetiştirme Programı (İYEP), Telafi eğitimi, , Destekleme ve yetiştirme programı, Türkçe yeterliliği, Matematik yeterliliği

Kaynakça

• Bezirksregierung Münster. (2015). Handreichung zur sonderpädagogischen Fachlichkeit im Förders- chwerpunkt Lernen. 10.10.2019 tarihinde https://www.bezreg-muenster.de/zentralab- age/dokumente/schule_und_bildung/inklusion/handreichungen_und_leitfaeden/ handreichung_fsp_lernen.pdf adresinden alınmıştır.
• Bundesministerium für Bildung, Wissenschaft und Forschung. (2019). 17.09.2019 tarihinde http:// www.schulpsychologie.at/psychologische-gesundheitsfoerderung/integration-von-flu- echtlingskindern/ adresinden alınmıştır.
• Cinoğlu, M. Arslantaş. H. İ. ve Demir. M. (2013). Yetiştirici Sınıf Öğretim Programının (YSÖP) Değerlendirilmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 29-47.
• Demeuse, M., Frandji, D., Greger, D. ve Rochex, J. Y. (2012). Les politiques d’éducation prioritaire en Europe. Tome II. Quel devenir pour l’égalité scolaire? Lyon: ENS Editions.
• Department of Education and Skills. (2011). Literacy And Numeracy For Learning And Life: The National Strategy to Improve Literacy and Numeracy among Children and Young People 2011-2020. Dublin: Department of Education and Skills.
• Doğan, N., Atıcı Arıcan, H., Ay, M., Topçu, K. ve Filiz, Z. Ö. (2008). Yetiştirici Sınıf Öğretim Programı Öğretmen El Kitabı. Ankara: MEB.
• Duden Institute. (2019). Rechenschwäche und Lese-Rechtschreibschwäche überwinden, Integrative Lerntherapie bei Dyskalkulie und Lese-Rechtschreib-Schwäche LRS in Düsseldorf. 21.8.2019 tari-hinde https://www.duden-institute.de/Duesseldorf/7291_Willkommen.htm adresin- den alınmıştır.
• Dünya Bankası. (2011). Türkiye’de Temel Eğitimde Kalite ve Eşitliğin Geliştirilmesi: Zorluklar ve Seçenekler. World Bank: USA.
• ERG. (2011). Yetiştirici Sınıf Öğretim Programı Ara Dönem Gözden Geçirme Raporu. Ankara: Eğitim Reformu Girişimi.
• European Commission. (2012). Key Data on Education in Europe. Brussels : Education, Audiovisual and Culture Executive Agency.
• Eurydice. (2012). Avrupa’da Okullarda Temel Yeterlikle Geliştirme: Politik Fırsatlar ve Zorluklar.. Avrupa’da Okullarda Temel Yeterlikler Geliştirme. Luxembourg: Publications Office of the European Union.
• Gross, J. (2007). Supporting children with gaps in their mathematical understanding: the impact of the National Numeracy Strategy (NNS) on children who find mathematics difficult. Educational and Child Psychology, 24(2), 146-156.
• Güçlü, N., ve Bayrakçı, B. (2004). Amerika Birleşik Devletleri Eğitim Sistemi ve Hiçbir Çocuğun Eğitimsiz Kalmaması Reformu. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 51- 64.
• Gür, B. S., Çelik, Z., Bozgeyikli, H. ve Yurdakul, S. (2018). Eğitime bakış 2018: İzleme ve değerlendirme raporu. Ankara: Eğitim-Bir-Sen Stratejik Araştırmalar Merkezi.
• Gür, B. S., Çelik, Z., ve Özoğlu, M. (2011). Policy options for Turkey: a critique of the interpretation and utilization of PISA results in Turkey. Journal of Education Policy, 27(1), 1–21.
• Gür, B.S., ve Çelik. Z. (2009). Türkiye’de millî eğitim sistemi: Yapısal sorunlar ve öneriler. Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı. Ankara.
• Innovation, OECD Publishing, Paris.Göç İdaresi Genel Müdürlüğü. (2019). Geçici Koruma: Yıllara Göre Geçici Koruma Kapsamındaki Suriyeliler. 11.08.2019 tarihinde https://www.goc.gov. tr/gecici-koruma5638 adresinden alınmıştır.
• Kalkınma Bakanlığı. (2014). Eğitim Sisteminin Kalitesinin Artırılması Özel İhtisas Komisyonu Raporu.Ankara.
• MEB. (2008a). Millî Eğitim Bakanlığı İlköğretim Kurumlarında Yetiştirici Sınıf Açılmasına İlişkin Yönerge 26.07.2019 tarihinde http://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/719.pdf adresinden alınmıştır.
• MEB. (2008b). Yetiştirici Sınıf Öğretim Programı Yönerge ve Uygulama Kılavuzu. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
• MEB. (2017). Ab ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğünün talebi üzerine Viyana, Moskova, Berlin Essen, Münster, Frankfurt, Köln, Düsseldorf, Hannover, Karlsruhe, Nürnberg, Münih Eğitim Müşavir/Ataşeliklerince yazılan 17.02.2017 tarih ve 2111430 sayılı cevabi resmî yazısı eki.
• MEB. (2018). İlkokullarda Yetiştirme Programı Yönergesi. 10.12.2018 tarihinde https://tegm.meb. gov.tr/meb_iys_dosyalar/2019_09/05171730_YYEP_Yonerge.pdf adresinden alınmıştır.
• MEB. (2019a). İlkokullarda Yetiştirme Programı. 20.10.2019 tarihinde http://tegm.meb.gov.tr/meb_ iys_dosyalar/2019_05/21135108_iyep_2019.pdf adresinden alınmıştır.
• MEB. (2019b). Millî Eğitim Bakanlığı Yetiştirici ve Tamamlayıcı Sınıflar ve Kurslar Yönergesi. 06.08.2019 tarihinde meb.gov.tr: http://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/269.pdf adresinden alınmıştır.
• MEB. (2019c). Millî Eğitim Bakanlığı Destekleme ve Yetiştirme Kursları Yönergesi. 01.10.2019 tarihindehttp://ogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2019_08/29093533_MEB_DYK_Yonergesi_29.08.2019.pdf adresinden alınmıştır.
• MEB. (2019d). İlkokullarda Yetiştirme Programı Uygulama Kılavuzu. 10.11.2019 tarihinde tegm.meb. gov.tr: https://tegm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2019_10/01150934_YYEP_UYGU- LAMA_KILAVUZU.pdf adresinden alınmıştır.
• MEB. (2019e). İlkokullarda Yetiştirme Programı Psikososyal Destek Rehberi. Ankara: MEB. MEB. (2019f). PISA 2018 Türkiye Ön Raporu. Ankara: MEB.
• MEB. (2019g). Yabancı Öğrenciler Uyum Sınıfları Genelgesi. 09.11.2019 tarihinde meb.gov.tr: http:// mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/2022.pdf adresinden alınmıştır.
• OECD. (2016a). PISA Low-Performing Students: Why They Fall Behind And How To Help Them Succeed. Paris: OECD Publishing.
• OECD (2016b), Equations and Inequalities: Making Mathematics Accessible to All, Paris: OECD Publishing.
• OECD (2016c), Low-Performing Students: Why They Fall Behind and How to Help Them Succeed Paris: OECD Publishing.
• Report, W. D. (2016). Learning to Realize Education’s Promise. USA: World Bank Group.
• Sardelic, J. (2016). Reading Too Much or Too Little into the Matter? Latent Limits and Potentials of EU Freedom of Movement. R. Bauböck içinde, Debating European Citizenship (s. 139-143). Springer Open.
• Schlicht, R., Stadelmann-Steffen, I., ve Freitag, M. (2010). Educational Inequality in the EU: The Effectiveness of the National Education Policy. European Union Politics, 11(1), 29-59.
• Taş, U. E., Arıcı , Ö., Ozarkan, H.B. ve Özgürlük, B. (2016). PISA 2015 Ulusal Nihai Raporu. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı, Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
• TEDMEM. (2019). 2018 Eğitim Değerlendirme Raporu (TEDMEM Değerlendirme Dizisi - 5). Ankara: Türk Eğitim Derneği.
• The World Bank. (2018). World Development Report 2018. Washington. USA.
• UK Department for Education. (2015). Reading: the next steps. 09.08.2019 tarihinde https:// www.gov.uk/government/organisations/department-for-education: https://assets. publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/ file/409409/Reading_the_next_steps.pdf adresinden alınmıştır.
• United Nations. (2018). The Sustainable Development Goals Report. New York. USA.