TÜRKÇE ÖĞRETİMİNE YÖNELİK HİZMET İÇİ EĞİTİM FAALİYETLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME (2001-2017 Arası)

Yıl 2021, Cilt: 50 Sayı: 229, 295 - 318, 04.02.2021

Sedat Maden Aydın Önal

Öz

Araştırmada, 2001-2017 yılları arasında Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından düzenlenmiş olan Türkçe öğretimine yönelik hizmet içi eğitim faaliyetlerinin (seminer ve kurs) incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi kullanılmıştır. Çalışma materyali 2001-2017 yılları arasında düzenlenen hizmet içi eğitim faaliyetlerden Türkçe öğretimine yönelik olan 295 hizmet içi faaliyetten oluşturmaktadır. Elde edilen veriler, Türkçe Dersi Öğretim Programı (2018) ve Türkçe Öğretmenliği Özel Alan Yeterlikleri dikkate alınarak tasnif edilmiştir. Araştırma sonucunda, en fazla öğretim sürecini planlama ve düzenleme alanı ile ilgili faaliyetin yapıldığı tespit edilmiştir. Ardından mesleki gelişim ile ilgili genel konuları kapsayan hizmet içi eğitim faaliyetlerinin düzenlendiği ve en az da ders kitaplarını inceleme ve program tanıtımına yönelik hizmet içi faaliyetin yapıldığı görülmüştür. Türkçe öğretimi ile ilgili hizmet içi eğitim faaliyetlerin daha çok öğretmenlerin öğretim sürecini planlama ile yöntem ve teknik kullanma konularındaki ihtiyaçlarına yönelik düzenlendiği belirlenmiştir. Bunların yanında okuma ve konuşma becerilerinin dışındaki dil becerileri için hizmet içi faaliyetin düzenlenmediği de ulaşılan önemli sonuçlardandır.

Anahtar Kelimeler

Hizmet İçi Eğitim, Türkçe Öğretimi, Türkçe Öğretmeni

Kaynakça

• AKINCI, A., KURTOĞLU, M., ve SEFEROĞLU, S.S. (2012). Bir teknoloji politikası olarak Fatih Projesinin başarılı olması için yapılması gerekenler: Bir durum analizi çalışması. Akademik Bilişim Konferansı, Sözlü Bildiri, 1-3 Kasım 2012. Uşak Üniversitesi.
• AKKAYA, N. ve SUSAR KIRMIZI, F. (2007). Yeni program doğrultusunda hazırlanan ilköğretim 4. ve 5. sınıf Türkçe ders kitaplarının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Millî Eğitim 174, 232-249.
• ALTINIŞIK, S. (1996). Hizmet içi eğitim ve Türkiye’deki uygulama. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 2(3), 329-348.
• AYTAR, A. (2007). Ortaöğretim tarih öğretmenlerinin öğrenme-öğretme sürecinde ölçme ve değerlendirme tekniklerine ait görüşleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Çanakkale: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• BARBER, M. & MOURSHED, M. (2007). How the world’s best performing school systems come out ontop. Report September, Available online at: https://www.mckinsey.com/industries/social-sector/our-insights/how-the-worlds-best-performing-school-systems-comeout- on-top 31.10.2018 tarihinde erişilmiştir.
• BİLASA, P., ve ARSLANGİLAY, A. S. (2016). Ortaöğretim öğretmenlerinin katıldıkları hizmet içi eğitim etkinliklerine ait görüşleri (Yalova-Erzurum hizmet içi eğitim örneği). International Journal of Human Sciences, 13(1), 1058-1071.
• CARDONA, C. M. (2009). Teacher education students’ beliefs of inclusion and perceived competence to teach students with disabilities in Spain. Journal of the International Association of Special Education, 10 (1), 33-41.
• ÇELİK, S. (2011). Kütüphaneci eğitiminde mentorluk uygulaması: Doğuş Üniversitesi Kütüphanesi örneği. Bilgi Dünyası, 12 (2), 295-318.
• ÇİFTÇİ, M. (2006). Türkçe öğretiminin sorunları. (Ed. Gürer Gülsevin ve Erdoğan Boz), Türkçenin çağdaş sorunları içinde ss.77-110. Ankara: Gazi Kitapevi.
• GÖÇER, A. (2018). Türkçe öğretmeni özel alan yeterliklerinin ölçme değerlendirme bileşenleri ve performans göstergeleri bağlamında incelenmesi, Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 194-210.
• GÜN, M. (2011). Yapılandırmacı eğitim modeliyle ilköğretim ikinci kademe Türkçe dersi okuma becerilerinin kazandırılmasında karşılaşılan sorunların analizi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• KAUR, S. & KUMAR, D. (2008). Comparative study of government and nongovernment college teacher in relation to job satisfaction and job stress. ERIC online submission, https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED502218.pdf adresinden 03.11.2018 tarihinde erişilmiştir
• KAYA, N. (2012). Türkiye’de coğrafya eğitimi, program, ders kitapları ve öğretmen eğitimi boyutu. Yayınlanmamış doktora tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
• MADEN, S. (2017). Drama ile dil öğretimi. Ankara: Nobel Bilimsel Eserler.
• MADEN, S., MADEN, A. ve BANAZ, E. (2017). Medya okuryazarlığı ile ilgili lisansüstü tezlere yönelik bir içerik analizi. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 5(1), 588-605.
• METİN, M. ve DEMİRYÜREK, G. (2009). Türkçe öğretmenlerinin yenilenen Türkçe öğretim programlarının ölçme-değerlendirme anlayışı hakkındaki düşünceleri. Ondokuzmayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 37-51.
• MENTEŞE, H. (2013). Türkçe dersi öğretim programının öğretmen görüşlerine göre incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI (2008). İlköğretim okullarında görev yapan Türkçe öğretmenlerinin hizmet içi eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi. Ankara: Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Daire Başkanlığı Yayınları.
• MUSTAN, T. (2002). Dünyada ve Türkiye’de öğretmen yetiştirmede yeni yaklaşımlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 8(1), 115-127.
• NARTGÜN, Ş.S. (2006). İlköğretim okulu öğretmenlerinin hizmet içi eğitim programlarının etkileri üzerine düşünceleri (Bolu ili örneği), Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6 (1), 57–178.
• ÖZTÜRK, C. (2010). 21.yüzyılın eşiğinde Türkiye’de öğretmen yetiştirme. (Ed. O. Oğuz vd.) 21.yüzyılda eğitim ve Türk eğitim sistemi içinde ss. 179-224. Ankara: Pegem Akademi
• ÖZEN, R. (2006). İlköğretim okulu öğretmenlerinin hizmet içi eğitim programlarının etkilerine ilişkin görüşleri (Düzce ili örneği). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6 (2), 141-160.
• PARMAKSIZ, R.Ş. ve KISAKÜREK, M.A. (2013). Türkiye ve bazı AB ülkelerinde öğretmenlere yönelik hizmetiçi eğitim programlarının temel öğeler ve kalite kontrolü/güvencesi açısından karşılaştırılması. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1); 112-129.
• POTUR, Ö. (2004). Dördüncü ve beşinci sınıf Türkçe öğretiminde materyal geliştirme. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• SAVOLAINEN, H. (2009). Responding to diversity and striving for excellence: The case for Finland. In Acedo C. (ed.) Prospects Quarterly Review of Comparative Education, 39: 281–292. Doi: 10.1007/s11125-009-9125-y
• SEFEROĞLU, S. S. (2001). Elementary school teachers perceptions of professional development. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 117-125.
• SUSAR KIRMIZI, F. (2000). Türkçe öğretiminde karşılaşılan sorunlar ve bu sorunların öğretmen performansına etkileri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Denizli: Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• ŞAHİN, M. (1999). Millî Eğitim Bakanlığı hizmet içi eğitim faaliyetlerinin geliştirilmesine yönelik öneriler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 5(2), 221-227.
• ŞAHİN, Ü. (2013). Sınıf öğretmenlerinin hizmet içi eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi ve bir model önerisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• ŞENGÜL, M. (2011). Türkçe öğretiminde karşılaşılan sorunlar ve bu sorunların öğretmen performansına etkileri. Yayınlanmamış doktora tezi. Elazığ: Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• TATLI, C. ve KILIÇ, E. (2013). Etkileşimli tahtaların kullanımına ilişkin alınan hizmet içi eğitimin öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 12(24), 137-158.
• YILDIRIM, A. ve ŞİMŞEK, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (7. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• YILDIZ, N. (2018). Bilim ve sanat merkezlerinde görev yapan Türkçe öğretmenlerinin ders materyali geliştirme/kullanma durumlarının incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• YILDIZ, H., SARITEPECİ, M., ve SEFEROĞLU, S. S. (2013). FATİH projesi kapsamında düzenlenen hizmet içi eğitim etkinliklerinin öğretmenlerin mesleki gelişimine katkılarının ISTE öğretmen standartları açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (1), 375-392.
• YILMAZ, H. ve KOCASARAÇ, H. (2010). Hizmet içi öğretmen eğitiminde yeni bir yaklaşım: yenilikçi öğretmenler programı ve değerlendirmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 51-64.
• http://www.meb.gov.tr/ogretmenlere-yonelik-2023-vizyonubelirlendi/haber/13843/tr adresinden 08.09.2018 tarihinde erişilmiştir.
• https://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_12/06172441_Ygretmenlik_Meslegi_Genel_ Yeterlikleri.pdf adresinden 08.09.2018 tarihinde alınmıştır.
• http://oygm.meb.gov.tr/www/tanitim/icerik/7 adresinden 08.09.2018 tarihinde erişilmiştir.
• http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5b6bfdbc3a1bb9.67406502 adresinden 08.09.2018 tarihinde erişilmiştir.
• http://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2014_10/27111509_2014ylndadzenlenenhtiyabelirlemeanketigenelsonuclar. pdf adresinden 08.09.2018 tarihinde erişilmiştir.