AYRILIK KAYGISIYLA BAŞA ÇIKMAYA YÖNELİK BİR MODEL ÖNERİSİ: AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ KREŞ VE ANAOKULLARINA UYUM MODELİ (KAUM-AKDENİZ)

Yıl 2021, Cilt: 50 Sayı: 230, 29 - 56, 04.05.2021

Yunus Pınar

https://doi.org/10.37669/milliegitim.678341

Öz

Ayrılma anksiyetesi üzerine yapılan etnografik çalışmalar çocukların yeni çevre ve öğretmenlere alışmak konusunda epey zorluklar yaşadıklarını göstermektedir. Gözlemler iki-üç yaşlarındaki çocukların kreşteki ilk ve bunu takip eden günlerinin; iç karartıcı, hüzünlü ve acıklı geçtiğini bildirmektedir. Bu durum anaokuluna alışma evresi sürecinde olan ve yaşça daha büyük çocuklar için de söz konusu olabilmektedir. Tavistock Modeline göre yapılan gözlem araştırmaları, okul öncesi öğretmenlerinin çabalarının çocukları sakinleştirmek noktasında çoğu zaman etkili olamadığını bildirmektedir. Bu bağlamda, yurtdışında sorunsalın üstesinden gelebilmek için çeşitli uyum modellerinin geliştirilmiş olduğu görülmektedir. Örneğin, Berlin veya Münih Uyum Modeli gibi modeller, okul öncesi dönem çocuklarının yeni çevreye yumuşak bir geçiş (transition) sağlaması
ve öğretmen ile güvenilir bir bağ tesis edebilmesi için başvurulan ebeveyn katılımına dayanan modeller olarak sürekli yaygınlık kazanmaktadır. Ülkemizde okul öncesi dönem çocuklarının okul öncesi kurumlara alışma sürecinde iyi olma halinin (well-being) sağlanması, duygusal bir zedelenmeye maruz kalmaksızın
yeni çevreye alışabilmelerini sağlamak noktasında kullanılacak yerli bir uyum modeline gereksinim vardır. KAUM-AKDENİZ bu boşluğu bir nebze de olsa doldurabilmek için tasarlanmış, çocuk, ebeveyn ve uygulayıcı eğitiminden geçmiş okul öncesi öğretmenlerinin katılımına dayanan bir model önerisidir. Model; Keşif ve Hazırlık Aşaması, Kurulum Evresi, Uygulama-Sınama Evresi ve Final Evresi aşamalarından oluşmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Erken çocukluk, uyum modeli, ayrılık kaygısı, okula uyum, sosyal ve duygusal gelişim

Kaynakça

• Ainsworth, M. D. S. (1973). The development of infant-mother attachment. In B. Cardwell & H. Ricciuti (Eds.), Review of child development research (Vol. 3, pp. 1-94) Chicago: University of Chicago Press.
• Akman, Y. (1987). Anaokulu Çocuklarında Görülen Ayrılık Kaygısının Giderilmesine Farklı Oyun Tekniklerinin Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Psikolojik Danışma Ve Rehberlik Bilim Dalı: Ankara.
• Battaglia, Marco & Touchette, Evelyne & Garon-Carrier, Gabrielle & Dionne, Ginette & Côté, Sylvana & Vitaro, Frank & Tremblay, Richard & Boivin, Michel. (2015). Distinct trajectories of separation anxiety in the preschool years: Persistence at school entry and early-life associated factors. Journal of Child Psychology and Psychiatry. 57. 10.1111/jcpp.12419.
• Baumeister, R.F., Dale, K. and Sommer, K.L. (1998). Freudian Defense Mechanisms and Empirical Findings in Modern Social Psychology: Reaction Formation, Projection, Displacement, Undoing, Isolation, Sublimation, and Denial. Journal of Personality, 66, 1090-1092.
• Bick, E. (1964). Notes on infant observation in psychoanalytic training, İçinde: Briggs, A. (2002): Surviving Space. Papers on Infant Observation. Essays on the Centenary of Esther Bick. Karnac: London, s. 37.
• Bowlby, J. (1969). Attachment and loss. Vol 1. Attachment. New York: Basic Books. [MHB, DAK] Google Scholar
• Bowlby, J. (1973). Attachment and loss. Vol. II. Separation: anxiety and anger. New York: Basic Books. [MM] Google Scholar
• Caricasole, V., Di Bernando, I., Varinelli, A., Galimberti, C., Zanello, R., Bosi, M., Terence, A., Ketter,Caterina A. Viganò,Bernardo Dell'Osso (2019). Anxiety disorders anticipate the diagnosis of bipolar disorder in comorbid patients: Findings from an Italian tertiary clinic. Journal of Affective Disorders. Volume 257, 1 October 2019, Pages 376-381.
• Czada, Sylvia (2012). Ein Kind voller Unruhe und Rastlosigkeit – Über die Schwierigkeiten der Eingewöhnung eines Kleinkindes in die Kinderkrippe aufgrund des Einflusses ambivalenter Gefühle der Bezugs- und Betreuungspersonen. Eine Einzelfallstudie über das Erleben von Trennung und GetrenntSein eines Krippenkindes. Masterthesis, University of Vienna.
• Datler, W., Ereky, K, Strobel, K. (2001). Alleine unter Fremden. Zur Bedeutung des Trennungserlebens von Kleinkindern in Kinderkrippen. W. Datler, A. Eggert-Schmid Noerr, L. Winterhager-Schmid (Eds.), Das selbständige Kind. Jahrbuch für Psychoanalytische Pädagogik, Vol. 12, Psychosozial-Verlag, Gießen (2001), pp. 53-77.
• Datler, W., Steinhardt, K., Trunkenpolz, K. u.a. (2008). Zweisamkeit vor Dreisamkeit? Infant Observation als Methode zur Untersuchung früher Triangulierungsprozesse. In: Ruth J., Katzenbach, D., Dammasch, F. (Hrsg.): Triangulierung – Lernen, Denken, Handeln aus pädagogischer und psychoanalytischer Sicht. Brandes & Apsel: Frankfurt, 85-109
• Datler, W. (2009). Von der akademischen Entwicklungspsychologie zur psychoanalytischen Säuglingsbeobachtung: Über: Esther Bick: Die Methode der Infant Observation und die Entwicklung von psychosozialer Kompetenz. In: Diem-Wille, G., Turner, A. (Hrsg.): Einblicke in die Tiefe – Die Methode der psychoanalytischen Säuglingsbeobachtung und ihre Anwendungen. Klett-Cotta; Stuttgart, 41–66.
• Datler, W., Datler, M., Hover-Reisner, N., Trunkenpolz, K. (2014). Observation according to the Tavistock model as a research tool: remarks on methodology, education and the training of researchers. In: Infant Observation. The International Journal of Infant Observation and Its Applications, Vol. 17, 195-214
• Delice, M.A, Tabo, A., Alataş, G., Atagün, M.İ. (2015). Panik bozukluğu olan hastalarda Eksen I ve Eksen II eştanısı açısından cinsiyet farklılıkları. Düşünen Adam: Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 2015; 28(1):58-65
• Dinkelaker, J., Herrle, M. (2009). Erziehungswissenschaftliche Videographie. Eine Einführung. Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenschaften.
• Flick, U. (2007). Designing Qualitative Research. London/ Thou¬sand Oaks, CA/ Dehli: Sage.
• Frisch, Katharina (2012). „Kinder müssen loslassen – Mütter aber auch! Die Bedeutung der Trennung für das Kind und die Mutter im Eingewöhnungsprozess in die Kinderkrippe“. Masterthesis, University of Vienna.
• Geiderer, D. (2010). “Soziale Ungleichheit und Qualität in Kinderkrippen am Beispiel der Wiener Kinderkrippenstudie” Masterthesis, University of Vienna.
• Gesi, C., Abelli, M., Cardini, A., Lari, L., Di Paolo, L., Silove, D., & Pini, S. (2016). Separation anxiety disorder from the perspective of DSM-5: Clinical investigation among subjects with panic disorder and associations with mood disorders spectrum. CNS Spectrums, 21(1), 70-75. doi:10.1017/S1092852914000807
• Goes, F.S., (2015). The importance of anxiety states in bipolar disorder. Curr Psychiatry Rep. 2015 Feb;17(2):3. doi: 10.1007/s11920-014-0540-2.
• Greet, Vanaerschot (2013). Working with interpersonal and intrapsychic anxiety through the empathically attuned therapeutic relationship, Person-Centered & Experiential Psychotherapies, 12:1, 3-15, DOI: 10.1080/14779757.2013.767749
• Gross, J.J. (2008). Emotion Regulation. In.M. Lewis, J. M. Haviland & L. Feldmann Barrett (Eds.) Handbook of Emotions. (3rd Ed.). (S. 497-512). New York: Guiford.
• Hamilton CE. (2000) Continuity and discontinuity of attachment from infancy through adolescence. Child Dev 2000; 71:690-694.
• Hampl, S. (2013). Die Videointerpretation von Fernsehshows und Musikvideos. Ausgewählte Fallbeispiele zur Methodologischen Erweiterung der dokumentarischen Methode. Dissertation, Universität Wien.
• Heiss, E. (2009). Allein auf weiter Flur Über die Bedeutung von fixen Strukturen im Alltag des Kindergartens und in Beziehungen. Eine Einzelfallstudie über einen zweijährigen Jungen und dessen Auseinandersetzung mit dem Erleben der Trennung von primären Bezugspersonen. Wien, im September 2009, Master Thesis
• Ihle W, Esser G. (2002). Epidemiologie psychischer Störungen im Kindes-und Jugendalter: Prävalenz, Verlauf, Komorbidität und Geschlechtsunterschiede. Psychol Rundsch 2002; 53: 159 – 169
• Joyce PR. (1984). Parental bonding in bipolar affective disorder. J Affect Disord 1984; 7:319-324.
• Kasten, H. (2013). 0-3 Jahre. Entwicklungspsychologische Grundlagen. 4. Baskı. Germany: Berlin Cornelsen Schulverlage GmbH.
• Kesebir S., Kavzoğlu S.Ö, Üstündağ, M.F. (2011). Bağlanma ve Psikopatoloji. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry 2011; 3(2):321-342.
• Knoblauch, H. (2006). Videography. Focused Ethnography and Video Analysis. In: Knoblauch, H. et al. (Edts.): Video Analysis: Methodology and Methods. Qualitative Audiovisual Data Analysis in Sociology. Frankfurt am Main: Peter Lang GmbH., 69-83.
• Kökçü F, Kesebir S. (2010). İki uçlu olgular ve çocuklarında bağlanma biçiminin mizaç, kişilik ve klinik özellikler ile ilişkisi: kontrollü bir çalışma. Turk Psikiyatri Derg 2010; 21:309-318.
• Lammers, C.H. (2011). Emotionsbezogene Psychotherapie. Stuttgart: Schattauer.
• Laewen, A., Beate, A., Hedervari, E. (2003). Die ersten Tage - Ein Modell zur Eingewöhnung in Krippe und Tagespflege. BELTZ. ISBN 978-3-407-56212-8.
• Lazar, R.A., Lehmann, N., Häußler, G. (1986). Die psychoanalytische Beobachtung von Babys innerhalb der Familie. In: Stork, J. (Hrsg.): Zur Psychologie und Psychopathologie des Säuglings. Frommann – Holzboog: Stuttgart, 185-211
• Lazar, R.A. (2000). Säuglingsbeobachtung und Säuglingsbehandlung. In: Zeitschrift für Theorie und Praxis der Kinder- und Jugendlichen- Psychoanalyse, Heft 108. Brandes & Apsel Verlag, 399- 418.
• Metin, B., Özaydın, M.M. (2016). Çalışma ve Refah (İkinci Baskı). Ankara: Gazi Kitabevi.
• Noyes R Jr, Hoehn-Saric R. (1998). Panic disorder and agoraphobia: In: The Anxiety Disorders. Cambridge, England: Cambridge University Press; 1998; 86-157.
• Okyay, L. (2008). 6 Yaş Grubu Çocukların Aile Resimlerinin Sosyo-kültürel Değişkenler ve Davranış Problemleri Açısından Karşılaştırılması. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Trakya Üniversitesi).
• Öztürk MO. (2002). Ruh sağlığı ve Bozukluklan, Nobel Tıp Kitapevleri, s:566-570, Ankara.
• Patton, M. Q. (2005). Qualitative Research. New York: John Wiley & Sons, Ltd.
• Pavlova, B., Perlis, R., Mantere, O., Sellgren, C., Isometsä, E., Mitchell, P., . . . Uher, R. (2017). Prevalence of current anxiety disorders in people with bipolar disorder during euthymia: A meta-analysis. Psychological Medicine, 47(6), 1107-1115. doi:10.1017/S0033291716003135
• Pınar, Y. (2016a). Interaktion, Emotion und Sprache: Unter besonderer Berücksichtigung des Zweitsprachenerwerbs im Kindergarten. Lit Verlag (15. Juni 2016).
• Pınar, Y. (2016b). Anaokulunda sosyal etkileşim, duygu ve dil – ikinci dil edinimi ekseninde bir araştırma. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi- Journal of Qualitative Research in Education, 4(2), 29-51. [Online]: http://www.enadonline.com http://dx.doi.org/10.14689/issn.2148-2624.1.4c2s2m
• Pini, S, Abelli, M, Mauri, M, et al. (2005). Clinical correlates and significance of separation anxiety in patients with bipolar disorder. Bipolar Disord. 2005; 7(4): 370–376
• Shear MK, Jin R, Ruscio AM ve ark. (2006) Prevalance and correlates of estimated DSM-IV child and adult separation anxiety disorder in the National Comorbidity Survey Replication. Am J Psychiatry, 163: 1074- 1083.
• Strauss, A. & Corbin, J. (2014). Basics Of Qualitative Research Techniques. New York: Sage Publications.
• Şimşek, C, Z. & İvrendi, A. (2014). Ebeveynlerin Okul Öncesi Eğitim Kurumlarından Beklentileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education) 29(2), 240-254 [Nisan 2014].
• Tasdemir, A., Tamam, L., Keskin, N. & Evlice, Y. E. (2016). Assessment of co-morbidity of adult separation anxiety in patients with bipolar disorder, Nordic Journal of Psychiatry, 70:2, 93-102, DOI: 10.3109/08039488.2015.1053098
• T.C. Kalkınma Bakanlığı (2013). Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018), Ankara. http//ekutup.dpt.gov.tr/plan10.pdf
• Titone MK, Freed RD, O'Garro-Moore JK, Gepty A, Ng TH, Stange JP, Abramson LY, Alloy LB. (2018). The role of lifetime anxiety history in the course of bipolar spectrum disorders. Psychiatry Res. 2018 Jun;264 202-209. doi:10.1016/j.psychres.2018.03.087. PMID: 29653349; PMCID: PMC5972058.
• Trunkenpolz, K., Funder, A., Hover-Reisner, N. (2010). "If one wants to 'see' the unconscious, one can find it in the setting of Infant Observation ..." Beiträge zum Einsatz des Beobachtens nach dem Tavistock-Konzept im Kontext von Forschung. İçinde: Ahrbeck, B., Eggert-Schmid Noerr, A., Finger-Trescher, U., Gstach, J. (Editör): Psychoanalyse und Systemtheorie in Jugendhilfe und Pädagogik. [Jahrbuch für Psychoanalytische Pädagogik 18] Psychosozial-Verlag: Gießen, 167-208 Tuma, R., Schnettler, B., Knoblauch, H. (2013). Videographie. Einführung in die interpretative Videoanalyse sozialer Situationen. Wiesbaden: Springer VS.
• Wille, G:D. (2007). Die frühen Lebensjahre. Psychoanalytische Entwicklungstheorie nach Freud, Klein und Bion, Kohlhammer, Stuttgart.
• Wille, G.D. (2014). Young Children and their Parents. Perspectives from Psychoanalytic Infant Observation. London: Routledge.
• Winner, A. ve Erndt-Doll, E. (2013). Anfang gut? Alles besser! Ein Modell für die Eingewöhnung in Kinderkrippen und anderen Tageseinrichtungen für Kinder. Germany: Kiliansroda Weimer, das netz.
• Woodward LJ, Fergusson DM. (2001). Life course outcomes of young people with anxiety disorders in adolescence. J Am Acad Child Psych 2001; 40: 1086 – 1093
• Xiao, Zhang (2015) The Differential Role of Symptoms of Anxiety and Social Withdrawal in Chinese Children's Dependency on Their Teachers During the Transition to Nursery Care, Early Education and De.velopment, 26:7, 956-969, DOI: 10.1080/10409289.2014.915675