TÜRKÇE ÖĞRETMENLERİNİN İKİ DİLLİ ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN TÜRKÇE KONUŞMA BECERİLERİNE YÖNELİK GÖRÜŞLERİ

Yıl 2021, Cilt: 50 Sayı: 230, 195 - 220, 04.05.2021

Gülan Kalı , Perihan Gülce Özkaya , Mustafa Coskun

https://doi.org/10.37669/milliegitim.678342

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmanın amacı, Türkçe öğretmenlerinin iki dilli ortaokul öğrencilerinin Türkçe konuşma becerilerinde ve bu becerileri geliştirmede karşılaştıkları sorunlara ilişkin görüşlerini tespit etmek; bu sorunlara yönelik önerilerinden yola çıkarak öğrencilerin Türkçe konuşma becerilerinin geliştirilmesi hususunda farklı bakış açıları geliştirmeye katkı sağlamaktır. Araştırmanın modelini nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması oluşturmaktadır. Araştırmada Türkçe öğretmenlerinin, iki dilli ortaokul öğrencilerinin Türkçe konuşma becerilerine yönelik görüşlerinin incelenmesiyle mevcut durum betimlenmeye çalışılmış ve bu durumu yansıtan bir yapıya ulaşılmıştır. Araştırma grubunu iki dilli ortaokul öğrencilerine öğretim veren yirmi altı Türkçe öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada veriler, Türkçe öğretmenlerinin iki dilli ortaokul öğrencilerinin Türkçe konuşma becerilerine yönelik görüşlerini belirlemek amacıyla araştırmacılar tarafından geliştirilen, açık uçlu sorulardan oluşan sekiz soruluk bir anket formu ile toplanmıştır. Anket formlarından elde edilen veriler, betimsel analiz ve içerik analizi teknikleriyle çözümlenmiştir. Araştırmadan elde edilen veriler doğrultusunda, Türkçe öğretmenlerinin iki dilli ortaokul öğrencilerin Türkçe konuşma becerilerinin mevcut durumuna ilişkin görüşlerinden hareketle bir yapıya ulaşılmış; bu yapıyı yansıtan modeller NVivo 12 programıyla oluşturulmuştur. Türkçe öğretmenlerinin iki dilli ortaokul öğrencilerinin Türkçe konuşma becerilerinde ve bu becerileri geliştirmede karşılaştıkları sorunlara ilişkin görüşlerini tespit etmek; bu sorunlara yönelik önerilerinden yola çıkarak öğrencilerin Türkçe konuşma becerilerinin geliştirilmesi hususunda farklı bakış açıları geliştirmeyi amaçlayan bu çalışmada elde edilen sonuçlar üç ana tema, bu ana temalar altında yer alan kategoriler ile kategorilerin altında yer alan kodlar ve alt kodlar etrafında toplanmıştır.

Anahtar Kelimeler

iki dillilik, konuşma becerisi

Kaynakça

• Abadan Unat, N. (1979). Göçmen işçi çocuklarının sosyo-psikolojik ve eğitsel sorunları. Çağdaş Eğitim, 4 (36), 33-36. Adalı, O. (2003). Anlamak ve anlatmak. İstanbul: Pan Yayıncılık. Adıgüzel, Y. (2011). Almanya Türklerinde dil-din-kimlik. İstanbul: Şehir Yayınları. Akalın, Ş. H. (2004). Avrupa birliği ülkelerinde yaşamakta olan Türklerin Türkçe öğrenimi sorunları. Türk Dili, (633), 195–199. Akkaya, N., İşci, C. (2015). Bilingual secondary school students views on Turkish courses (İki dilli ortaokul öğrencilerin Türkçe dersine yönelik görüşleri). International Journal of LAnguages Education and Teaching, 3 (1), 303-318. Aksan, Doğan (2000). Her yönüyle dil ana çizgileriyle dilbilim. Ankara: TDK Yayınları. Aşçı, U. D. (2013). İngiltere’deki Türkçe konuşan toplumda iki dillilik (bilingualism) ve dil karışması (ınterference). B. Gül (Ed.), Bengü bitig. Ahmet Bican Ercilasun Armağanı içinde (ss. 97-118). Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü. Aydın, A. (2008). Almanya ve Belçika’daki Türk öğrencilerin Türkçe ve Türk kültürü derslerinde karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. Erciyes Üniversitesi I. Uluslararası Avrupalı Türkler Kongresi “Eğitim ve Kültür” Bildiriler Kitabı, (I), (ss. 106-114). Aydın, G., Gün, M., (2018). Çok uluslu aileye sahip iki dilli çocukların Türkçe sözlü dil becerilerinin yanlış çözümleme yöntemine göre incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi 6 (2), 325-342. Aydın, İ. S. (2013). İki dilli Türk öğrencilerin yazılı anlatım becerilerine yönelik bir durum çalışması. Turkish Studies, 8 (9), 657-670. Aykaç, N., (2016). İkidillilik bağlamında Kürtçeden Türkçeye çevrilen bazı ifadeler. International Journal of Kurdish Studies, 2 (2), 238-249. Barın, E. (2006). Yurt dışındaki Türk çocuklarına Türkçe öğretiminde dikte ve yazılı anlatımın önemi. TDAY Belleten, 21-32. Barın, E. (2014). Ana dilin korunması ve geliştirilmesinde kurumsal destekler. Avrupa’da Türkçenin Geleceği, 57-60. Baytekin, Ç. (1992). Yurt dışında öğrenim gören öğrencilere uygulanan Türk Dili öğretimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Basımevi. Belet, Ş. D. (2009). İki dilli Türk öğrencilerin ana dili Türkçeyi öğrenme durumlarına ilişkin öğrenci-veli ve öğretmen görüşleri (Fjell İlköğretim Okulu örneği, Norveç). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21, 71–85. Bingöl Arslangilay, A. S. (2013). 3. kuşak Türk çocukları ve iki dilli-iki kültürlü eğitim modelleri (Hessen Eyaleti Koala Projesi.) Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi. Bankır, M. M. ve Akdemir, Y. (2017). Siirt Arapçasının Türkçeyle zenginleştirilmesi. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (13), 139-146. Bloomfield, L. (1933). Language. New York: Henry Holt and Company. Breakey, L.K. (2005). Fear of public speaking – the role of the SLP. Seminars in Speech and Language, 26, 107-117. Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri (25.Baskı). Ankara: Pegem Akademi. Cengiz, K., Türk, H. (2009). Hatay’da iki dillilik ve iki dillilikten kaynaklanan dil karışması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 12), 190-208. Coşkun, M. V. (2006). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde sesletim sorunu. G. Gülsevin, E. Boz (Ed.), Türkçenin çağdaş sorunları içinde (ss. 59-70). İstanbul: Divan Yayınevi. Coşkun, M. V. (2009). Ana dili eğitiminde parçalarüstü birimlerin önemi ve teknoloji destekli olarak kavratılması. Bilig Dergisi, 48, 41-52. Cresswell, J. W. (2015). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni (Bütün, M. ve Demir, S. B. Çev.) (2. Baskı). Ankara: Siyasal Kitabevi. Çakır, M. (2001). Almanya'daki Türk çocuklarının okulöncesi eğitim sürecinde Almancayı ikinci dil olarak edinmelerini etkileyen olgular. TÖMER Dil Dergisi, 107, 34–43. Çakır, M. (2002). Almanya'daki çok kültürlü ortamlarda Türkçenin anadili olarak kullanımı. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (1), 39–57. Derman, S., Bardakçı, M., Öztürk, M. S. (2017). An investigation of read speech of Arabic students learning Turkish as a second language in terms of stress and pause. Journal of Language and Linguistic Studies, 13 (1), 215-231. Doğan, Y. (2009). Konuşma becerisinin geliştirilmesine yönelik etkinlik örnekleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7 (1), 185-204. Fishman, J.A. (1991). Reversing language shift: Theorotical and empirical foundations of asistance to threatened languages. Great Britain: Multilingual Matters Ltd. Genç, Yusuf (2004). Almanya’da çokkültürlülük kültürlerarası eğitim ve Türk öğrencilerin durumu. Sakarya: Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi. Göçer, Ali (2015). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde konuşma becerisinin gelişim durumunun belirlenmesi. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (ERZSOSDER), 9 (2), 47-56. Gökdağ, B. A. (2011). Doğu Karadeniz’de konuşulan diller ve Türkçe ile etkileşimleri. Karadeniz Araştırmaları, 11, 111-134. Gözüküçük, M. (2015). Anadili Türkçe olmayan ilkokul öğrencilerine ilkokuma yazma öğretiminde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. Denizli: Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi. Günay, V. D. (2015, Nisan). İki ya da çok dillilik ve Avrupa toplumu. 1. Uluslararası Türkçe Öğretimi Kongresi, Belçika. Haugen, Einar (1953). The Norwegian Langauge in America: A sudy in bilingual behavior. Philadelphia: Penn., University of Pennsylvania Press. Haugen, Einar (1973). Bilingnalism, language contact and immigrant languages in the united states: A research report 1956-1970. In T. Sebeok (Ed.), Current Trends in Linguistics 10, 505-591. İleri, E. (2008). İki dilli ortamda dil edinimi ve eğitimde şans eşitliği. Die Gaste, 3, 3. Kan, M.O. ve Yeşiloğlu, F. (2017). İlk okuma yazma öğretiminde izlenen aşamalarda iki dilli çocukların yaşadıkları sorunlar ve bu sorunlara dair çözüm önerileri. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5 (3), 519-533. Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1 (1), 62–80. Erişim adresi http://www.manevisosyalhizmet.com/wp-content/uploads/2014/12/sosyal-bilimlerde-nitel-arastirma.pdf Kardaş, M. N. (2015). İkinci dili Türkçe olan Türkçe Öğretmeni adaylarının Türkçe konuşma kaygıları ve bu kaygıların bazı değişkenlerle ilişkisi. Turkish Studies, 10 (7), 541-556. Kesmez, A. (2015). İki dillilik, Zazaca-Türtçe iki dilli akademisyenlerde dil kullanımı ve tercihler. Bingöl Üniversitesi Yaşayan Diller Enstitüsü Dergisi, 1 (1), 157-165. Melanlıoğlu, D., Demir, T. (2013). Türkçe öğrenen yabancılar için konuşma kaygısı ölçeğinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Academic Social Science Studies, 6 (3), 389-404. Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: desen ve uygulama için bir rehber (E. Karadağ, Çev.). Ankara: Nobel. Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: an expanded sourcebook (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications. Erişim adresi https://vivauniversity.files.wordpress.com/2013/11/milesandhuberman1994.pdf Oruç, Ş. (2016). Ana dili, ikinci dil, iki dillilik, yabancı dil. The Journal of Academic Social Science Studies, 45, 279-290. Özdemir, E. (2013). Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin konuşma kaygılarının kaynakları. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Öztürk, H., Çeçen, S. (2007). The effects of portfolio keeping on writing anxiety of EFL students. Journal of Language and Linguistic Studies, 3 (2), 218-236. Oxford, R. L. (1997). Cooperative learning, collaborative learning, and interaction: Three communicative strands in the language classroom. The Modern Language Journal, 81, 443-456. Sallabaş, M. E. (2012). Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin konuşma kaygılarının değerlendirilmesi. Turkish Studies, 7 (2), 2199-2218. Seggie, F. N. ve Bayyurt, Y. (2015). Nitel araştırma: Yöntem, teknik, analiz ve yaklaşımları. Ankara: Anı. Sevim, O. (2012). Öğretmen adaylarına yönelik konuşma kaygısı ölçeği: Bir geçerlik ve güvenirlik çalışması. Turkish Studies, 7 (2), 927-937. Slavin, R. E. (1991). Synthesis of research on cooperative learning. Educational Leadership, 48, 71-82. Şahin, B. (2010). Almanya’daki Türkler. Ankara: Phoneix Yayınları. Şen, Ü. (2015). Yurt dışında yaşayan Türk çocuklarına Türkçe öğretimi ve materyal tasarımı (Belçika örneği). Ankara: Edge Akademi Yayıncılık. Tüm, G. (2014). Çok uluslu sınıflarda yabancı dil türkçe öğretiminde karşılaşılan sesletim sorunları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 29 (2), 255-257. Ungan, S. (2006). Avrupa birliğinin dil öğretimine karşı tutumu ve Türkçenin yabancı dil olarak öğretilmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15, 217–226. Uşaklı, H. (2005). İzmir ilinde göç alan bölgelerdeki ilköğretim okullarında (II) Türkçe öğretiminde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yağmur, K. (2007). Batı Avrupa’da Türkçe öğretiminin sorunları ve çözüm önerileri. Dil Dergisi, 134, 26–41. Yağmur, K. (2010). Batı Avrupa’da uygulanan dil politikaları kapsamında Türkçe öğretiminin değerlendirilmesi. Bilig, 55, 221- 242. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. Baskı). Ankara: Seçkin. Yılmaz, M. Y. (2014). İki dillilik olgusu ve Almanya’daki Türklerin iki dilli eğitimi. Turkish Studies, 9 (3), 1641-1651. Yılmaz, F. ve Şekerci, H. (2016). Ana dil sorunsalı: Sınıf öğretmenlerinin deneyimlerine göre ilkokul öğrencilerinin yaşadıkları sorunlar. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi (Journal of Qualitative Research in Education), 4 (1), 47-63. Yol, A. (2011). Yurt dışındaki Türk çocuklarına Türkçe öğretimindeki sorunlar. Gazi Üniversitesi Türkçe Araştırmaları Akademik Öğrenci Dergisi (TÜRKAD), 1, 117-131.