SURİYELİ GÖÇMEN ÖĞRENCİLERİN EĞİTİMİNDE KARŞILAŞILAN SORUNLARA ODAKLANAN ARAŞTIRMALARIN EĞİLİMLERİ: BETİMSEL İÇERİK ANALİZİ

Yıl 2021, TÜRKİYE’DE VE DÜNYADA GÖÇMEN EĞİTİMİ, 249 - 279, 22.12.2021

Mevlüt Kara Mehmet Özenç

https://doi.org/10.37669/milliegitim.957676

Cited By: 3

Öz

Bu araştırmada, Türkiye’de örgün eğitim kapsamında öğrenim gören Suriyeli göçmen öğrencilerin eğitiminde karşılaşılan sorunlara odaklanan araştırmaların çeşitli özellikleri açısından eğilimlerinin ortaya koyulması amaçlanmıştır. Nitel araştırma metodolojisine göre tasarlanan araştırmada doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada, 2016-2021 yılları arasında yayımlanan ve Suriyeli göçmen öğrencilerin eğitiminde karşılaşılan sorunlara odaklanan 114 makale ve 55 lisansüstü tez incelenmiştir. İlgili araştırmaların belirlenmesinde Suriyeli, göçmen, mülteci, sığınmacı, yabancı öğrenci ve geçici koruma kavramları kullanılmıştır. Taramalar çevrimiçi veri tabanlarında gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri araştırmacılar tarafından hazırlanan doküman analiz formu aracılığıyla toplanmıştır. Araştırma kapsamına alınan çalışmaların analizinde betimsel içerik analizi kullanılmıştır. Analiz sonuçları tablolar ve kelime bulutları kullanılarak sunulmuştur. Araştırma sonuçlarına göre, bu konuda ilk çalışmalar 2016 yılında yapılmış ve sonraki yıllarda artarak devam etmiştir. Yapılan çalışmalar yüksek oranda Türkçe yayınlanmış olup, çoğunlukla durum çalışması ve fenomenoloji desenlerinde tasarlanmıştır. “Suriyeli öğrencilerin eğitim-öğretim sürecinde karşılaştığı sorunlar” en fazla çalışılan konudur. “Göç, Suriyeli öğrenciler ve eğitim” kavramları incelenen araştırmalarda en fazla kullanılan anahtar kelimelerdir. Çoğunlukla ilkokul ve ortaokul kademelerinde yapılan araştırmaların çalışma grubunu önemli ölçüde öğretmenler oluşturmuştur. Öte yandan incelenen araştırmalarda veriler çoğunlukla yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmış ve içerik analizine tabi tutulmuştur. İncelenen makalelerin en çok TR Dizinde taranan dergilerde yayımlandığı belirlenmiştir. Lisansüstü tezlerin ise en çok eğitim yönetimi ve sınıf eğitimi bilim dallarında gerçekleştirildiği belirlenmiştir. Araştırmada ulaşılan sonuçlar ilgili alanyazında yer alan araştırma sonuçları ile tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Suriyeli göçmen öğrenci, eğitim sorunları, göçmen eğitimi, araştırma eğilimleri, betimsel içerik analizi

Kaynakça

• Arar, K., Örücü, D., ve Küçükçayır, G. A. (2018). These students need love and affection: Experience of a female school leader with the challenges of Syrian refugee education. Leading and Managing, 24(2), 28-43.
• Başkale, H. (2016). Nitel araştırmalarda geçerlik, güvenirlik ve örneklem büyüklüğünün belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(1), 23-28.
• Bourgonje, P. (2010). Education for refugee and asylum seeking children in OECD countries. Education International.
• Cırıt-Karaağaç, F. (2018). Educational problems of Syrian refugee students in elementary schools [Unpublished master thesis]. Yeditepe University.
• Cohen, L., Manion, L., ve Morrison, K. (2018). Research methods in education (8nd Edition). Routledge.
• Creswell, J.W. (2013). Araştırma deseni: Nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları (Çev. Ed. S. B. Demir). Eğiten Kitap.
• Culbertson, S.,ve Constant, L. (2015). Education of Syrian refugee children: Managing the crisis in Turkey, Lebanon, and Jordan. Rand Corporation.
• Çalık, M., ve Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri. Eğitim ve Bilim, 39(174), 33-38. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2014.3412
• Çiçeksöğüt, A. (2017). Uluslararası göç hukuku perspektifinde yerinden edilmiş Suriyelilerin Türkiye’deki statüsü. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 1-20.
• Dorman, S. (2014). Educational needs assessment for urban Syrian refugees in Turkey. YUVA Association. https://data2.unhcr.org/en/documents/download/42946
• Dryden-Peterson, S. (2016). Refugee education in countries of first asylum: Breaking open the black box of pre-resettlement experiences. Theory and Research in Education, 14(2), 131-148. https://doi.org/10.1177/1477878515622703
• Erdem, C. (2017). Sınıfında mülteci öğrenci bulunan sınıf öğretmenlerinin yaşadıkları öğretimsel sorunlar ve çözüme dair önerileri. Medeniyet Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 26-42.
• Erdoğan, M. (2020). Syrians barometer 2019: A framework for achieving social cohesion with Syrians in Turkey. Orion Kitabevi. https://www.unhcr.org/tr/wp-content/uploads/sites/14/2020/09/SB2019-ENG-04092020.pdf
• Eryaman, M. Y., ve Evran, S. (2019). Syrian refugee students’ lived experiences at temporary education centres in Turkey. In K.
• Arar,, J. S. Brooks, & I. Bogotch (Eds.), Education, immigration and migration: Policy, leadership and praxis for a changing world (pp. 131-143). Emerald Publishing Limited. https://doi.org/10.1108/978-1-78756-044-420191009
• Esen, S. (2020). Suriyeli çocukların Türk eğitim sistemine entegrasyonu (uyumu) ve yaşanan sorunlar (Konya ili örneği) [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Gibbs, G. R. (2018). Analyzing qualitative data (2nd Edition). In U. Flick (Ed.), The Sage qualitative research kit. Sage.
• Göç İdaresi Genel Müdürlüğü. (2021, Haziran 09). Yıllara göre geçici koruma kapsamındaki Suriyeliler. https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638
• Perruchoud, R., ve Redpath-Cross, J. (2021). Göç terimleri sözlüğü (2. Baskı). Uluslararası Göç Örgütü. https://publications.iom.int/system/files/pdf/iml31_turkish_2ndedition.pdf
• Güçlü, İ. (2019). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri: Teknik, yaklaşım, uygulama. Nobel Yayıncılık.
• Harunoğulları, M. (2016). Suriyeli sığınmacı çocuk işçiler ve sorunları: Kilis örneği. Göç Dergisi (GD), 3(1), 29-63.
• Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü. (2018a). Geçici koruma kapsamı altındaki öğrencilerin eğitim hizmetleri. Milli Eğitim Bakanlığı. https://hbogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_04/09110022_09-04-2018__Ynternet_ BYlteni.pdf
• Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü (2018b). Geçici koruma kapsamı altındaki öğrencilerin eğitim hizmetleri. Milli Eğitim Bakanlığı. http://hbogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_12/03175027_03-12-2018__Ynternet_ BYlteni.pdf
• Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü. (2020). Yıllara göre ülkemizde bulunan geçici koruma altındaki Suriyeli nüfus. Milli Eğitim Bakanlığı. https://hbogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_01/27110237_OCAK_2020internet_BulteniSunu.pdf
• Kara, M., ve Özenç, M. (2020). A multidimensional approach to the problems experienced by the classroom teachers with Syrian students in their classes. International Journal of Progressive Education, 16(6), 184-201. https://doi.org/10.29329/ijpe.2020.280.11
• Karabacak, N. (2020). An examination of Syrian students’ educational experiences at school from the reflections of teachers. Problems of Education in the 21st Century, 78(5), 754-776. https://doi.org/10.33225/pec/20.78.754
• Karadağ, E. (2010). Eğitim bilimleri doktora tezlerinde kullanılan araştırma modelleri: Nitelik düzeyleri ve analitik hata tipleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 16(1), 49-71.
• Kartal, A. (2020). İlkokulda sosyal bilgiler eğitimi konulu çalışmalara genel bakış: Bir meta sentez çalışması. Eğitim ve Bilim, 45 (203), 123-151. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2020.8678
• Kaya, İ. (2020). Sınıfında Suriyeli öğrencisi bulunan öğretmenlerin sınıf yönetiminde karşılaştığı sorunların incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi.
• Mahfouz, J., El-Mehtar, N., Osman, E., ve Kotok, S. (2019). Challenges and agency: Principals responding to the Syrian refugee crisis in Lebanese public schools. International Journal of Leadership in Education, 23(1), 24-40. https://doi.org/10.1080/13603124.2019.1613570
• Merriam, S. B. (2018). Qualitative research: A guide to design and implementation (Çev. Ed. S. Turan). Nobel Yayıncılık.
• Miles, M. B., ve Huberman, A. M. (2015). Nitel veri analizi (Çev. Ed. S.A. Altun ve A. Ersoy). Pegem Akademi.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2014, Eylül 23). Yabancılara yönelik eğitim-öğretim hizmetleri. http://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/1715.pdf
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018, Ekim). Geçici koruma kapsamı altındaki öğrencilerin eğitim hizmetleri. https://hbogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_10/23093037_22-Ekim_-2018__Ynternet_BYlteni.pdf
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2020, Ocak). Geçici koruma kapsamı altındaki öğrencilerin eğitim hizmetleri. https://hbogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_01/ 27110237_OCAK_2020 internet_BulteniSunu.pdf
• Öngel, F. S. (2017). Resmi istatistiklerde Suriyeli göçmenlerin yeri: Geçici korumanın ardına saklanan veriler. SAV Katkı, (5), 21-32.
• Özenç, E., ve Saat, F. (2019). Sınıf öğretmenlerinin Suriyeli öğrencilerin eğitiminde karşılaştığı sorunlar. International Journal of Active Learning , 4(2) , 60-74.
• Özenç, M., ve Özenç, E. G. (2016). Bitişik eğik yazı ile ilgili olarak yapılan araştırmalara tümdengelimci bir bakış. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(3), 84-97.
• Özkan, U. B. (2021). Eğitim bilimleri araştırmaları için doküman inceleme yöntemi (4. Baskı). Pegem Akademi.
• Patton, M. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (Çev. Ed. M. Bütün ve S. B. Demir). Pegem Akademi.
• Polatcan, M., ve Kılınç, A. Ç. (2018). Fenomenoloji ve araştırmalarda fenomenolojik yöntem. K. Beycioğlu, N. Özer & Y. Kondakçı (Edt.), Eğitim Yönetiminde Araştırma içinde (ss. 391-408). Pegem Akademi.
• Rose, A. (2019). The role of teacher agency in refugee education. The Australian Educational Researcher, 46(1), 75-91. https://doi.org/10.1007/s13384-018-0280-0
• Saatçioğlu, Ö., Özmen, Ö., ve Sürel Özer, P. (2003). Bilgi okuryazarlığı becerilerinin geliştirilmesinde kütüphanelerin rolü ve Dokuz Eylül Üniversitesi uygulaması. Bilgi Dünyası, 4(1), 45-63.
• Sahin, S., ve Sümer, S. (2018). The problems experienced in the integration process of Syrian students into the Turkish education system. Universal Journal of Educational Research, 6(5), 909-918. https://doi.org/10.13189/ujer.2018.060512
• Sarıteke, İ., Kahraman, Ö. F., ve Aydın, A. (2018). Türkiye’deki Suriyeli nüfusun hukuki statüsü ile ilgili bir analiz. Turkish Studies, 13(7), 383-396. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.13042
• Shenton, A. K. (2004). Strategies for ensuring trustworthiness in qualitative research projects. Education for Information, 22(2), 63-75.
• Sönmez, V. ve Alacapınar, F.G. (2019). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri (7. Baskı). Anı Yayıncılık.
• Suri, H., ve Clarke, D. (2009). Advancements in research systhesis methods: From a methodologically inclusive perspective. Review of Educational Research, 79(1), 395-430. https://doi.org/10.3102/0034654308326349
• Taştan, C., Çolpan Kavuncu, A., Akbulut, A. M., İrdem, İ., Osmanoğlu, E., Özkaya, Ö., ve Yıldız, A. K. (2016). Uluslararası Kitlesel Göçler ve Türkiye’deki Suriyeliler: I. Uluslararası Göç ve Güvenlik Konferansı Sonuç Raporu. Polis Akademisi Yayınları.
• Tatar, E., ve Tatar, E. (2008). Fen bilimleri ve matematik eğitimi araştırmalarının analizi I: Anahtar kelimeler. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(16), 89-103.
• Tösten, R., Toprak, M., & Kayan, M. S. (2017). An investigation of forcibly migrated Syrian refugee students at Turkish public schools. Universal Journal of Educational Research, 5(7), 1149-1160. https://doi.org/10.13189/ujer.2017.050709
• Turney, K., ve Kao, G. (2009) Barriers to school involvement: Are immigrant parents disadvantaged?. The Journal of Educational Research, 102(4), 257-271, https://doi.org/10.3200/JOER.102.4.257-271
• Tüfekçi, Y. (2020). Gaziantep’teki Suriyeli sığınmacıların Türk eğitim sistemine entegrasyonunda yaşanan sorunlara ilişkin STK’ların görüşleri ve çözüm önerilerinin incelenmesi (Gaziantep ili) [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gaziantep Üniversitesi.
• UNICEF. (2014, July 16). A study on early marriage in Jordan 2014. https://www.unicef.org/media/files/UNICEFJordan_EarlyMarriageStudy2014-email.pdf
• Whitaker, E. (2010). Language acquisition of the children of immigrants and the role of nonprofit organizations [Unpublished master thesis]. University of Puget Sound.
• Yalçın, S. (2016). Syrian child workers in Turkey. Turkish Policy Quarterly, 15(3), 89-98.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Yin, R. K. (2003). Case study research: Design and method. Sage Puplications.