Cumhuriyet Dönemi İlkokul Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programlarının Program Ögeleri Açısından İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 52 Sayı: 239, 1707 - 1750, 13.09.2023

Şefik Kartal , Alihan Öztürk

https://doi.org/10.37669/milliegitim.1135407

Öz

Bu çalışmada Cumhuriyetin ilanından günümüze kadar ilkokullarda verilen Fen Bilimleri dersi öğretim programlarının program öğeleri açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi kullanılmış, 1924 yılından 2020 yılına kadar uygulamaya konulan fen bilimleri dersi öğretim programları dersin adı, ders saatleri, dersin amacı, hedef, içerik, öğrenme-öğretme süreci ve değerlendirme boyutları açısından incelenmiştir. Araştırmada doküman olarak Milli Eğitim Bakanlığının yayınlamış olduğu ilkokul programları ve tebliğler dergileri incelenmiştir. Alanyazın taraması yapılmış, ilkokul fen bilimleri dersi öğretim programlarının değişimine dair ışık tutacak veriler toplanmıştır. Yapılan çalışmada ilkokul fen bilimleri dersi öğretim programlarının 1924-2020 yılları arasında 11 defa değişikliğe uğradığı ve dersin isminin, sınıf seviyesinin, haftalık ders saatinin ve içeriğin her programda çoğunlukla değiştiği görülmüştür. Eğitim programının öğeleri açısından bakıldığında, ilk defa 1992 yılında, ilkokul fen bilimleri dersi öğretim programında programın tüm öğelerine yer verildiği görülmüştür. En kapsamlı değişimler ise dersin ismi, amaçları, sınıf seviyesi ve ünitelerle birlikte değişime uğradığı 2005 ve 2013 yıllarında hazırlanan fen bilimleri dersi öğretim programlarında olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Fen bilimleri dersi,, ilkokul,, öğretim programı,, cumhuriyet dönemi.

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

The Analysis of the Republican Period Primary School Science Course Curricula in Terms of the Elements of the Curriculum

Öz

In this study, it was aimed to examine the science course curricula given in primary schools from the proclamation of the Republic to the present in terms of the elements of the curriculum. In the study, document analysis, one of the qualitative research methods, was used, and the science course curricula put into practice from 1924 to 2020 were examined in terms of the name of the course, the course hours, the purpose of the course, the target, the content, the learning-teaching process and the evaluation dimensions. In the research, primary school curricula and journals published by the Ministry of National Education were examined as documents. A literature review was conducted, and data were collected to shed light on the change in primary school science course curricula. In the study, it was seen that the primary school science course curricula were changed 11 times between 1924 and 2020, and the name of the course, the grade level, weekly course hours and the content were mostly changed in each curriculum. In terms of the elements of the curriculum, it was seen that all the elements of the curriculum were included in the primary school science course curriculum for the first time in 1992. The most comprehensive changes were made in the science course curricula prepared in 2005 and 2013, when the name of the course, its objectives, the grade level and the units were changed.

Anahtar Kelimeler

science course, primary school, curriculum, republican period

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Altınok, M. A., Tunç, T. & Özcan, H. (2020). Fen öğretim programlarının fen–teknoloji– toplum ve çevre kazanımları bağlamında 1926’dan günümüze karşılaştırmalı incelenmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 230-257.
• Avcı, F., Aslangiray, H. & Özyalçın, B. (2021). 2018 fen bilimleri öğretim programı kazanımlarının konu alanları ve sınıf düzeyi açısından yenilenmiş Bloom taksonomisine göre analizi ve değerlendirilmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 11(2), 643-660.
• Balıkçı, Ç., Tüysüz, C., İnel Ekici, D. & Taşdere, A. (2021). 3. sınıf fen bilimleri dersi öğretim programının bağlam-girdi-süreç-ürün (cıpp) modeline dayalı öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 50(229), 523-544.
• Başar, T. & Demiral, Ü. (2020). 2013, 2017 ve 2018 fen bilimleri dersi öğretim programlarının karşılaştırılması. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 261-292.
• Candaş, B., Kıryak, Z., Kılınç, A., Güven, O. & Özmen, H. (2019). 2013 ve 2018 fen bilimleri öğretim programlarının genel eğilimler ve yaklaşımlar açısından karşılaştırılması. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 1668-1697.
• Cengiz, E. (2019). Fen bilgisi öğretmenlerinin 2018 yılında güncellenen fen bilimleri (5,6,7 ve 8) dersi öğretim programlarına ilişkin düşünceleri. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(2), 125-141.
• Demirbaş, M. (2008). 6. sınıf fen bilgisi ve fen ve teknoloji öğretim programlarının karşılaştırılmalı olarak incelenmesi: öğretim öncesi görüşler. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2), 313-338.
• Deveci, İ. (2018). Türkiye’de 2013 ve 2018 yılı fen bilimleri dersi öğretim programlarının temel öğeler açısından karşılaştırılması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 799-825.
• Ekici, F. T., Eş, H., Sarıkaya, M. & Ekici, E. (2010). Türkiye MEB ve Ontarıo (Kanada) eyaleti fen ve teknoloji dersi öğretim programlarının karşılaştırılarak değerlendirilmesi. e-Journal of New World Sciences Academy, 5(2), 567-583.
• Gözüm, A. İ. C. (2013). Türkiye ve İsveç fen öğretimi programlarının karşılaştırılması. Kafkas Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(1), 17-52.
• Gürdal, A. (1992). İlköğretim okullarında fen bilgisinin önemi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(8), 185-188.
• Hançer, A. H., Şensoy, Ö. & Yıldırım, H. İ. (2003). İlköğretimde çağdaş fen bilgisi öğretiminin önemi ve nasıl olması gerektiği üzerine bir değerlendirme. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(13), 80-88.
• Karaer, G. (2016). İlköğretim fen bilimleri öğretim programlarının karşılaştırmalı incelenmesi: Türkiye ve Estonya örneği. Estüdam Eğitim Dergisi, 1(1), 55-76.
• Karaman, P. & Karaman A. (2016). Fen bilimleri öğretmenlerinin yenilenen fen bilimleri öğretim programına yönelik görüşleri. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 243-269.
• Karatay, R., Timur, S. & Timur, B. (2013). 2005 ve 2013 yılı fen dersi öğretim programlarının karşılaştırılması. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(15), 233-264.
• Milli Eğitim Bakanlığı (1924). İlk mektepler müfredat programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Milli Eğitim Bakanlığı (1926). İlk mektepler müfredat programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Milli Eğitim Bakanlığı (1936). İlkokul programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Milli Eğitim Bakanlığı (1948). İlkokul programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Milli Eğitim Bakanlığı (1968). İlkokul programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Milli Eğitim Bakanlığı (1977). Tebliğler dergisi, 40(1931), 23-31. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Milli Eğitim Bakanlığı (1992). Fen bilgisi dersi öğretim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2000). Tebliğler dergisi, 63(2518), 1000-1105. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2005). İlköğretim fen ve teknoloji (4. ve 5. sınıf) dersi öğretim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2013). İlköğretim kurumları (ilkokullar ve ortaokullar) fen bilimleri dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıf) öğretim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Özcan, C. & Kaptan, F. (2019). 2018 yılı fen bilimleri öğretim programının fen bilimleri için uyarlanmış Bloom taksonomisine göre incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 78-90.
• Yavuz Topaloğlu, M. & Balkan Kıyıcı, F. (2015). Fen bilimleri programlarının karşılaştırılması: Türkiye ve Avustralya. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 344-363.
• Yıldırım. A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi