Okulların İnovasyon Kavramı Üzerinden Değerlendirilmesi: Olgubilim Araştırması

Yıl 2025, Cilt: 54 Sayı: 248, 2425 - 2454, 01.11.2025

Gökçe Özdemir

https://doi.org/10.37669/milliegitim.1599165

Öz

Bu çalışmanın amacı, yenilikçi örgütler olma çerçevesinde okulları inovasyon kavramı üzerinden öğretmen ve yönetici görüşlerine göre değerlendirmektir. Araştırma fenomenolojik nitel araştırma deseninde tasarlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu ilkokul, ortaokul ve lise düzeyinde görev yapan 18 katılımcı oluşturmaktadır. Veriler literatüre dayalı olarak hazırlanmış yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma bulgusuna göre teknolojik gelişmeler, afetler ve artan rekabet ortamları gibi etkenler okullardaki inovasyon hareketlerinin başlıca sebepleri olmaktadır. Ayrıca okullarda daha çok teknolojik uygulamaları yaygınlaştırılma, öğrenme süreçlerini zenginleştirme ve beceri eğitimlerini ön plana çıkarma gibi inovasyon girişimlerinde bulunulmaktadır. Bir diğer bulguya göre okullarda donanımsal alan, müfredat ve sınıf mevcutlarının azaltılması konularında inovasyon hareketlerine ihtiyaç duyulmaktadır. Bir başka bulguya göre ise İnovasyon sürecinde yönetici ve öğretmenlerin liderlik becerilerine sahip olmaları, insiyatif alabilmeleri ve yenilikçi davranışlar sergileyebilmeleri gerekmektedir. Araştırma sonuçlarına göre ise teknoloji ve yapay zekânın günlük hayatımızı birçok açıdan etkilediği düşünüldüğünde, öğrencilerin ilgisini çekmek ve derse odaklanmalarını artırmak için okullarda inovatif davranışların artırılması bir gereklilik haline gelmiştir. Ayrıca eğitim alanındaki birçok inovatif hareketin istenilen düzeyde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Okullar bilgiyi işleyen, üreten, sunan ve yayan kurumlardır. Bu nedenle eğitim ve öğretim kurumları olan okullar, değişen dünya koşullarına uyum sağlayarak değişime önemli ölçüde adapte olabilmelidir.

Anahtar Kelimeler

eğitimde inovasyon , yenilikçi okul , yenilikçi yaklaşım

Evaluating Schools on Innovation Term: Phenomenological Research

Öz

The aim of this study is to evaluate schools in the framework of becoming innovative organizations according to the views of teachers and administrators through the concept of innovation. The research was designed in phenomenological qualitative research designs. The study group of the research consists of 18 participants working at primary, secondary and high school levels. The data were collected with a semi-structured interview form based on the literature. Content analysis method was used in data analysis. According to the research finding, reasons such as technological developments, disasters and increasing competition are the main reasons for innovation movements in schools. In addition, innovation initiatives such as spreading technological applications, improving learning processes and heightening skills training are more common in schools. According to another finding, there is a need for innovation movements in the areas of equipment, curriculum and reducing the number of classes in schools. According to another finding, administrators and teachers should have leadership skills, take initiative and exhibit innovative behaviours in the innovation process. According to the results of the research, considering that technology and artificial intelligence affect our daily lives in many aspects, it has become a necessity to increase innovative behaviours in schools to attract students' interest and increase their focus on the lesson. In addition, it has been concluded that many innovative movements in the field of education were not on the desired level. Schools are institutions that process, produce, present and spread knowledge. Therefore, schools should be able to adapt to the changing world conditions and adapt to change significantly.

Anahtar Kelimeler

innovation in education , innovative school , innovative approach

Kaynakça

• Adair, J. E. (2007). Develop your leadership skills. Kogan Page Publishers.
• Altan, S. (2018). Türkiye’deki yenilikçi örgütleri arttırabilmek için, eğitim sistemine inovasyon kavramı üzerinden bir bakış ve çözüm. Journal of Management, Marketing and Logistics (JMML), 5(2), 124-139.
• Akdeniz, M. Y. (2020). İnovasyon eğitim programının öğretmenlerin bireysel yenilikçilik davranışlarına etkisi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Aslan, H., & Kesik, F. (2016). Yenilikçi okul ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 22(4), 463-482.
• Blömeke, S., Nilsen, T., & Scherer, R. (2021). School innovativeness is associated with enhanced teacher collaboration, innovative classroom practices, and job satisfaction. Journal of Educational Psychology, 113(8), 1645–1667.
• Bülbül, T. (2012). Okullarda yenilik yönetimi ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 157-175.
• Çağlar, A. (2001). 21. yüzyılda okulun değişen rolü ve yeni eğilimlere ilişkin iyimser bazı öneriler. Sedar Yayıncılık.
• Da’as, R., Schechter, C., & Qadach, M. (2022). Cognitively complex leaders: How principals ınfluence organizatio(nal learning through climate for innovation. Journal of Research on Leadership Education, 18(2), 1-23.
• Day, C., & Gu, Q. (2010). The new lives of teachers. Routledge. Demir, C. (2022). Öğrenen organizasyonlar kapsamında okul öncesi eğitiminde çalışanların yenilikleri takip etme ve kullanma durumlarının incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Amasya Üniversitesi.
• Elçi, Ş. (2007). İnovasyon kalkınmanın ve rekabetin anahtarı (2. Baskı). Technopolis group.
• Erdemet, F. (2017). Özel lise yöneticilerinin inovasyon sürecine ilişkin görüşleri [Yayınlanmamış yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Kültür Üniversitesi.
• Fullan, M. (2016). The new meaning of educational change. Teachers College Press. Jin, I. H, Jeon, M., Schweinberger, M., & Lin, L. (2022). Multilevel network item response modeling for discovering differences between innovation and regular school systems in Korea. Journal of the Royal Statistical Society Sciences, 71(5), 1225-1244.
• Keleşoğlu, S. (2017). Öğretmen eğitiminde yaratıcı düşünme ve inovasyon eğitim programının tasarımı, denenmesi ve değerlendirilmesi [Yayınlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Kocasaraç, H., & Karataş, H. (2018). Yenilikçi öğretmen özellikleri: Bir ölçek geliştirme çalışması. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 34-57.
• Kurtuluş, M. F. (2012). Eğitimde inovasyon: Öğretmen ve öğrencilerin inovasyona bakışı ve yeterliliğinin sorgulanması [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü.
• Looney, J. W. (2009). Assessment and innovation in education (No, 24). https:// www.oecdilibrary.org/docserver/222814543073.pdf?expires=15941323 34&id=id&accname=guest&checksum=2CC002C9B26EA3A72623DA A21854CC83.
• Lander, R. (1994). Management of change and innovation. Pergamon Publication. MEB (2019). Afetler ve afetlerden korunma bilinci eğitici eğitimi el kitabı. Retrieved from https://ogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_12/02210452_ Afetler_ve_Afetlerden_Korunma_Bilinci_EYitici_EYitimi_El_KitabY.pdf.
• Merleau-Ponty, M. (2016). Algının fenomenolojisi (Çev. E. Sarikartal & E. Hacimuratoglu). Ithaki Yayınları (The original’s date is 1945).
• Mische, M. (2001). Strategic renewal: Becoming a high-performance organization. Prentice Hall.
• Moolenaar, N. M., & Sleegers, P. J. C. (2010). Social networks, trust, and innovation. In A. Daly (Ed.), How social relationships support trust and innovative climates in Dutch Schools (pp. 97-114). Harvard University Press.
• Mourshed, M., Chijioke, C., & Barber, M. (2010). How the world’s most improved school system keep getting better. Mckinsey & Company.
• Owen, S. R. G., & Valesky, T. C. (2011). Organizational behavior in education. Person Education.
• Özmusul, M. (2012). Öğretmen eğitiminde yaratıcılık ve inovasyon. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(3), 731-746.
• Roberts, R. (1998). Managing innovation: The pursuit of competitive advantage and the design of innovation intense environments. Research Policy, 27(2), 159-175.
• Schermerhorn, J. R. (1989). Management for productivity (3rd Ed.) John Wiley and Sons.
• Selçuk, Ş. (2018). Özel Ortaokul kurumlarında yöneticilerin inovasyon yeterlilikleri ile örgütsel imaj algısı ilişkisi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Serdyukov, P. (2017). Innovation in education: What works, what doesn’t, and what to do about it?. Journal of Research in Innovative Teaching & Learning, 10(1), 4–33.
• Stevenson, J., & Kaafarani B. (2012). Breaking away: A new model for innovation. Leader to leader, 64, 44-50.
• Wang, C. L., & Ahmed, P. K. (2004). The development and validation of the organisational innovativeness construct using confirmatory factor analysis. European Journal of Innovation Management, 7(4), 303-313.
• Taş, S. (2017). İnovasyon, eğitim ve küresel inovasyon indeksi. Bilge Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(1), 99-123.
• Towndrow, P. A., Silver, R. E., & Albright, J. (2010). Setting expectations for educational innovations. Journal of Educational Change, 11(4), 425-455.
• Tunçbilek, M. M., & Bayrakçı, S. (2017). Üniversitelerde algılanan liderlik, vizyon ve örgüt yapısının inovasyon yönetimine etkisi: Karabük üniversitesi örneği. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 28(83), 48-84.
• Yamaç, K. (2001). Nedir bu inovasyon. Üniversite ve Toplum Dergisi, 1(3), 55-68.
• Yılmaz, H., & Kocasaraç, H. (2010). Hizmetiçi öğretmen eğitiminde yeni bir yaklaşım: Yenilikçi öğretmenler programı ve değerlendirmesi. Journal of Kırşehir Education Faculty, 11(3),51-64.