Main Problems and Limitations of Digitalization of Folklore

Yıl 2022, , 126 - 139, 11.12.2022

Fuat Boğaç Evren , İzlem Kanlı

https://doi.org/10.58242/millifolklor.1087825

Öz

Although the views on the acceptance of the virtual environment and especially of social media as the
area where existing folkloric experiences are reproduced, kept alive and accessible to large masses and where the new folkloric forms are being created still predominates folkloric literature, these arguments are needed to be questioned and their political and economic infrastructure needs to be further investigated by adressing the economic concerns and objectives behind. The main reason behind this is that the mainstream social media, which is based on commercial foundations have commercial structures that are far from the public commons. The most important element that makes the economic-political infrastructure of social media is prosumer surveillance. While the concept of prosumer expresses the breaking down and intertwining of the boundaries between the producer and the consumer, it also enables social media users to be defined as prosumers since social media users are both producers and consumers of the contents. Targeted advertising system which is dominated by producer surveillance and built upon the digital labor of the producer, causes visibility and attracts attention of social media which turns it into a purchasable phenomenon. Besides, the interaction with ecosystems created by prosumers shows us that visibility and attention in social media is misleading and problematic. These determinations indicates that the visibility in social media is negatively affected by not only through the personal content but also through the folkloric contents in social media. Apart from this, the competition of folkloric content in social media with contents representing the dominant culture is based on inequality, is an important problem that threatens the existence of folkloric content in social media. Based on these determinations, the research aims at discussing the visibility and presence of folkloric content, rather than questioning whether it is a folkloric production tool with a critical approach that tests the contributions of social media to participatory culture and participation. In this respect, in order to analyze the commercial infrastructure of social media, the targeted advertising system created by social media companies will be mentioned and the transformation of its visibility and shift becoming a buyable phenomenon is being emphasized in this research. In order to discuss the possibilities of participatory culture attributes to social media built on media targeted advertising system, the discussion is carried out by including the prominent arguments within the literature. While the claims that maintain weight in the literature emphasize is about social media allowing participation, they ignore the economic-political infrastructure of social media based on commercial foundations. For this reason, the validity of participatory culture claims associated with social media, the economic-political infrastructure of commercial
media, the interaction ecosystems created on Instagram and Twitter, the visibility of folkloric and dominant
culture content on Instagram, Twitter and YouTube, internet search engines and application markets that allow downloading application to smart devices are further investigated. The results revealed that the opportunities and possibilities of participatory culture in virtual environment is extremely difficult. In particular, it is concluded that the economic-political infrastructure of social media, which does not allow participatory culture, directly affects the visibility and attractiveness of folkloric contents and puts it in an environment of unequal competition with the contents representing the dominant culture. Against these problems, it is suggested that a new generation participatory internet structure is being needed, that is away from commercial purposes, concerns and visibility being based on inequality. Whilst not denying the validity and reliability of netnographic research in the field of folklore, it is believed that research should be conducted by focusing on the threats and dangers in question.

Anahtar Kelimeler

Digital folklore, internet folklore, netnography, social media, political economy approach

Folklorun Dijitalleşmesine İlişkin Temel Sorunlar ve Sınırlılıklar

Öz

Folklor literatüründe sanal ortamın ve bilhassa sosyal medyanın hem mevcut folklorik deneyimlerin yeniden üretildiği, yaşatıldığı ve geniş kitlelere erişiminin sağlandığı hem de yeni folklor biçimlerinin yaratıldığı
alan olarak kabul edilmesine ilişkin görüşler ağırlığını korumaktadır. Ancak söz konusu iyimser yaklaşımların
sorgulanmasına ve sosyal medyanın ekonomik kaygılar ve amaçlar taşıyan ekonomi-politik altyapısının üzerinde durulmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu gereksinimleri yaratan temel sebep, ticari temellere dayanan ana akım sosyal medyaların kamusal müştereklerin uzağında kalan ticari yapılar olmasıdır. Sosyal medyanın ekonomi-politik altyapısını mümkün kılan en önemli unsur üretketici gözetimidir. Üretketici kavramı üreticiyle
tüketici arasındaki sınırların yıkılıp birbiriyle iç içe geçmesini ifade ederken aynı zamanda sosyal medya kullanıcılarının içeriklerin hem üreticisi hem de tüketicisi konumunda olmasından dolayı sosyal medya kullanıcılarının üretketici olarak tanımlanmasına olanak kılar. Üretketici gözetiminin hâkim olduğu ve üretketicinin dijital emeği üzerine inşa edilen hedefli reklamcılık sistemi, sosyal medyada görünürlüğün ve dikkat çekmenin satın alınabilir olgulara dönüşmesine neden olmaktadır. Bununla birlikte üretketiciler tarafından yaratılan etkileşim ekosistemleri sosyal medyadaki görünürlüğün ve dikkat çekiciliğin yanıltıcı ve sorunlu olduğunu göstermektedir. Bu tespitlerin yalnızca kişisel içeriklerin değil aynı zamanda folklorik içeriklerin de sosyal medyadaki görünürlüğünü olumsuz etkilediği düşünülmektedir. Ayrıca sosyal medyadaki folklorik içeriklerin hâkim kültürü temsil eden içeriklerle girdiği rekabetin eşitsizliğe dayanması folklorik içeriklerin sosyal medyadaki varlığını tehdit eden önemli bir sorundur. Söz konusu tespitlerden hareketle sosyal medyanın katılımcı kültüre ve katılımcılığa sunduğu katkıları sınayan eleştirel bir yaklaşımla folklorik üretim aracı olup olmadığından öte folklorik içeriklerin görünürlüğüne ilişkin eşitsizlikleri sorunsallaştırarak folklorik içeriklerin sosyal medyadaki görünürlüğünün ve mevcudiyetinin tartışılması amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda sosyal medyanın ticari temellere dayanan altyapısının çözümlemesi için öncelikle sosyal medya şirketleri tarafından yaratılan hedefli reklamcılık sistemine değinilerek görünürlüğün ve dikkat çekiciliğin satın alınabilir olgulara dönüşmesinin üzerinde durulmuştur. Hedefli reklamcılık sistemi üzerine kurulan sosyal medyalara atfedilen katılımcı kültür olanaklarını ve olasılıklarını tartışmak üzere literatürde öne çıkan savlara yer verilerek tartışma yürütülmüştür. Literatürde ağırlığı koruyan iddialar sosyal medyanın katılımcılığa olanak sağladığını ön plana çıkarmakla birlikte ticari temellere dayanan sosyal medyanın ekonomi-politik altyapısını göz ardı etmektedir. Bu sebeple sosyal medyayla ilişkilendirilen katılımcı kültür iddialarının geçerliliği ticari sosyal medyanın ekonomi-politik altyapısı, Instagram’da ve Twitter’da yaratılan etkileşim ekosistemleri, Instagram’da, Twitter’da ve YouTube’da folklorik ve hâkim kültüre ait içeriklerin görünürlüğü, internet arama motorları ve akıllı cihazlara uygulama indirilmesine olanak tanıyan uygulama marketleri özelinde incelenmiştir. Elde edilen sonuçlar sanal ortamda katılımcı kültür olanaklarının ve olasılıklarının son derece güç olduğunu ortaya koymuştur. Özellikle sosyal medyanın katılımcı kültüre olanak tanımayan ekonomi-politik altyapısının folklorik içeriklerin görünürlüğünü ve dikkat çekiciliğini doğrudan etkilediği, onu hâkim kültürü temsil eden içeriklerle eşitsiz rekabet ortamına soktuğu sonuçlarına ulaşılmıştır. Söz konusu sorunlara karşı ticari amaçların, kaygıların ve görünürlüğün eşitsizliğe dayalı olmasının uzağında yeni nesil katılımcı bir internet yapılanmasına ihtiyaç duyulduğu düşünülmektedir. Folklor alanındaki netnografik araştırmaların geçerliliğini ve güvenilirliğini reddetmemekle birlikte söz konusu tehditleri ve tehlikeleri odağına alarak araştırmaların yürütülmesi gerektiğine inanılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Dijital folklor, internet folkloru, netnografi, sosyal medya, ekonomi-politik yaklaşım

Kaynakça

• Baki, Zeynep Safiye. İnternet Folkloru/Netlore Bağlamında Sözlü Kültürün Dönüşümüne Netnografik Yaklaşımlar: Katılımcı Sözlük Örnekleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi, 2014.
• Bars, Mehmet Emin. “İnternet Folkloru: Netlore”, TÜRÜK Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, 6(15), 2018: 160-179.
• Ben-Amos, Dan. “Şartlar ve Çevre İçinde Folklorun Bir Tanımına Doğru”, Halkbiliminde Kuramlar ve Yaklaşımlar 1. Çev.: Metin Ekici. (Yay. Haz.: M. Öcal Oğuz vd.). Ankara: Geleneksel Yayınları, 2006: 27-40.
• Blank, Trevor. “Examining the Transmission of Urban Legends: Making the Case for Folklore Fieldwork on The Internet”, Folklore Forum, 36(1), 2007: 15-26.
• — —. “Introduction: Pattern in the Virtual Folk Culture of Computer Mediated Communication”, Folk Culture in the Digital Age: The Emergent Dynamics of Human Interaction. (ed. T. Blank) Utah: Utah State University Press, 2012: 1-25.
• Carpentier, Nico. Media and Participation. A Site of Ideological-Democratic Struggle. Bristol: Intellect, 2011.
• Chan, Julia. “Top Apps Worldwide for June 2021 by Downloads” (Temmuz 2021) 20 Şubat 2020. <https://sensortower.com/blog/top-apps-worldwide-june-2021-by-downloads>
• Dundes, Alan. “Halk Kimdir”, Halkbiliminde Kuramlar ve Yaklaşımlar 1. Çev.: Metin Ekici. (Yay. Haz.: M. Öcal Oğuz vd.). Ankara: Geleneksel Yayınları, 2006: 11-26.
• Fuchs, Christian. Dijital Emek ve Karl Marx. Çev.: Senem Oğuz & Tahir Emre Kalaycı. İstanbul: Notabene, 2015.
• — —. Sosyal Medya: Eleştirel Bir Giriş. Çev.: Diyar Saraçoğlu & İlker Kalaycı. İstanbul: Notabene, 2016.
• Gülüm, Erol. “Dijital İletişim Teknolojileri Aracılı Bir Folklorik Deneyim Alanı Olarak Sanal Ortam”, Millî Folklor, 30(119), 2018: 127-139.
• Hartley, John. Digital Futures of Cultural and Media Studies. Chichester, UK: Wiley-Blackwell, 2012.
• Jenkins, Henry. Convergene Culture. New York: New York University Press, 2008.
• — —. “What Happened Before Youtube?”, Youtube. (ed. Jean Burgess & Joshua Green) Cambridge: Polity Press, 2009: 109-125.
• Jenkins, Henry ve diğer. Spreadable Media: Creating Value and Meaning in A Networked Culture. New York: New York University Press, 2013.
• Kılınç, Şahin. “Instagram’da ‘Doğal’ Yollarla Popüler Olmayı Sağlayan Müthiş Oluşum: InstaPods” (2018) 20 Şubat 2020. <https://www.webtekno.com/instagram-instapods-h28051.html>
• Ko, Sun Young ve diğer. “A Study on The Typology and Advancement of Cultural Leisure-Based Metaverse”, KIPS Transactions on Software and Data Engineering, 10(8), 2021: 331-338.
• Kõiva, Mare ve Liisa Vesik. “21. Yüzyıl Başında Çağdaş Halk Bilimi, İnternet ve Toplumlar”, Uygulamalı Halkbilimi. Çev.: Emine Çakır. (Yay. Haz.: M. Öcal Oğuz vd.) Ankara: Geleneksel Yayınları, 2014: 182-194.
• Lee, Byong-Kwon. “The Metaverse World and Our Future”, Review of Korea Contents Association, 19(1), 2021: 13-17.
• Maria, Gasouka ve diğer. “Folklore Research and Its New Challenges: From the Ethnography to Netografy”, Mediterranean Journal of Social Sciences, 3(8), 2012: 111-116.
• Mcneill, Lynne S. “İnternetin Sonu: Sonsuz Seçim Sağlamasına Bir Halk Tepkisi”, İnternet Folkloru: Netlore ve Netnografi. Çev.: Tuğçe Erdal. (Yay. Haz.: M. Öcal Oğuz vd.) Ankara: Geleneksel Yayınları, 2018: 115-130.
• Oğuz, Öcal. “Folklor ve Kültürel Mekân”, Millî Folklor, 19(76), 2007: 30-32.
• Seok, W.H. “Analysis of Metaverse Business Model and Ecosystem”, Electronics and Telecommunications Trends, 36(4), 2021: 81-91.
• Shirky, Clay. Here Comes Everybody. London: Penguin, 2008.
• Statcounter. “Search Engine Market Share Worldwide”. (2022) 20 Şubat 2020 <https://gs.statcounter.com/search-engine-market-share>
• Şafak, Demet. “Etnografi’den Netnografi’ye Sanal Ortamda Kurşun Dökme: Sen Bi Kurşun Döktür”, Millî Folklor, 29(116), 2017: 156-168.
• Toffler, Afler. The Third Wave. New York: Bantam, 1980.
• TrackAlytics. “The Most Followed Instagram Profiles” 01.03.2022a. < https://www.trackalytics.com/the-most-followed-instagram-profiles/page/1/>
• — —. “The Most Followed Twitter Profiles” 01.03.2022b. <https://www.trackalytics.com/the-most-followed-twitter-profiles/page/1/>
• Varnalı, Kaan. Dijital Kabilelerin İzinde Sosyal Medyada Netnografik Araştırmalar. İstanbul: Mediacat, 2013. WeAreSocial. “Digital 2021” 15.01.2022.
• <https://wearesocial.com/uk/blog/2021/01/digital-2021-uk/>