Osmanlı İmparatorluğunda Ordu, İhtilal ve Din

Yıl 2019, Sayı: 9, 51 - 70, 31.12.2019

Hakkı Karaşahin

Öz

Osmanlı İmparatorluğunda Ordu, İhtilal
ve Din. Bu araştırma, Türk tarihinde
ordu, ihtilal ve din etkileşimini din sosyolojisi ve yapı-kültür ilişkisi
bağlamında konu edinmektedir. Askerî ihtilallerin yapısal ve kültürel
sürekliliği, değişimi ve dönüşümü problemi analiz edilmektedir. Araştırma,
askerî darbeleri güdüleyen dinî, toplumsal ve kültürel yapıların değişimini,
dönüşümünü veya süreklik kazanan kalıpları anlamayı ve açıklamayı amaç
edinmektedir. Bu amaç doğrultusunda araştırma, Osmanlı toplumunda gerçekleşen
askeri darbelerin nispeten standartlaşmış, süreklilik kazanmış kültürel
yapılaşmaları, değişimleri ve farklılaşmaları betimlemeye ve zaman zaman da
bunların nedenlerini açıklama denemesi olarak nitelenebilir. Araştırma,  Türkiye’deki ordu, ihtilal ve din
ilişkilerinde bir takım yapısal süreklilikler, değişim ve dönüşümler olduğu
temel varsayımından hareket etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Din Sosyolojisi, Yapı, Kültür, İhtilal

Kaynakça

• Ahmad, Feroz, Modern Türkiye’nin Oluşumu, çev. Yavuz Alogan, İstanbul: Kaynak Yayınları, 2007.
• Ahmad, Feroz, İttihatçılıktan Kemalizme, çev. Fatmagül Berktay, İstanbul: Kaynak Yayınları, 1985.
• Akdağ, Mustafa, Türkiye’nin İçtimaî ve İktisadî Tarihi, I, Ankara: Barış, 1999.
• Akdağ, Mustafa, “Yeniçeri Ocak Nizaminin Bozuluşu”, A.Ü. DTCFD, 5 (1947): 291–309.
• Akşin, Sina, Jön Türkler ve İttihat Terakki, Ankara: İmge Kitabevi, 1998.
• Alkan, Ahmet Turan, II. Meşrutiyet Devrinde Ordu ve Siyaset, İstanbul: Ufuk Kitapları, 2001.
• Aysal, Necdet, “Örgütlenmeden Eyleme Geçiş: 31 Mart Olayı”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, 37-38, Mayıs-Kasım (2006): 15-53.
• Baydar, Mustafa, 31 Mart Vak’ası, İstanbul: Anıl Matbaası, 1955.
• Burak, Begüm “Osmanlıdan Günümüze Ordu Siyaset İlişkileri, History Studies, 3/1 (2011): 45-67.Danişmend, İsmail Hami, 31 Mart Vak’ası, İstanbul: İstanbul Kitapevi, 1961.
• Doğan, Mehmet “Osmanlı İmparatorluğu’nda Esnaf Yeniçeriler”, Edebiyat Fakültesi Dergisi, 31/1, (2014): 137-152.
• Güresin, Ecvet, 31 Mart İsyanı, İstanbul: Habora Kitabevi, 1969.
• Elibol, Ahmet, “Yeniçeriler ve İktidar Bağlamında Osmanlı Sisteminin Dönüşümü”, Gazi Akademik Bakış Dergisi, 3/5, (2009): 21-40.
• İnalcık, Halil, Osmanlı İmparatorluğu Toplum ve Ekonomi, İstanbul: Eren Yayıncılık, 1996.
• İnalcık, Halil, Turkey and Europe in History. İstanbul: Eren Yayıncılık, 2006.
• İnalcık, Halil, “Osmanlı Devrinde Türk Ordusu”, Türk Kültürü, II, 22, (1964): 49-56.
• İnan, Abdülkadir, “Eski Kaynaklarda Türk Ordusu”, Türk Kültürü, 22, (1964):125-128.
• Hale, William, Türkiye’de Ordu ve Siyaset, çev. Ahmet Fethi, İstanbul: Hil Yayınları, 1996.
• Karagöz, Emel Öztürk, Max Weber’de Anlayış Sosyolojisi ve Din Olgusu, İstanbul: Derin Yayınları, 2003.
• Karpat, Kemal, Osmanlı Modernleşmesi Toplum, Kuramsal Değişim ve Nüfus, çev. Akile Zorlu Durukan, Ankara: İmge Kitabevi, 2008.
• Kasapoğlu, Aytül , “Türkiye’de Yapı Kültür İlişkileri: Kimlik İncelemelerinde Battalgazi Örneği”, Doğu Ve Güneydoğu Anadolu’nun Toplumsal Tarihi Sempozyumu Kitabı İçinde. Bu bildiri Van’da Doğu Ve Güneydoğu Anadolu’nun Toplumsal Tarihi Sempozyumu’nda sunulmuştur. Van:1999, 1-28
• Kaya, Miyase Koyuncu, “Esnaf Loncalarında Yeniçeriler”, History Studies, 5/4, (2013): 189-205.
• Lewis, Bernard, Modern Türkiye’nin Doğuşu, çev. Metin Kıratlı, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1988.
• Mardin, Şerif, Türk Modernleşmesi, İstanbul: İletişim Yayınları, 1992.
• Mukherjee, Ramkrishna, “Social Reality And Culture”,Current Sociology, 46, (1998):39-50.
• Ögel, Bahattin Dünden Bugüne Türk Kültürünün Gelişme Çağları, İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları, 1993.
• Sarıbay, Ali Yaşar, Türkiye’de Modernleşme Din ve Parti Politikası “MSP Örnek Olayı”, İstanbul: Alan Yayıncılık, 1985.Temir, Ahmet, “Eski Türklerde Sosyal Teşkilat Ve Askerlikle İlgili Sözler”, Türk Kültürü, II, 22, (1964):33-37.
• Tunaya, Tarık Zafer, İslâmcılık Akımı, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2003.
• Turner, Bryan, Max Weber ve İslam, çev. Yasin Aktay, Konya: Vadi Yayınları, 1997.
• Ülgener, Sabri, F., İslam, Tasavvuf ve Çözülme Devri İktisat Ahlakı, İstanbul: Der Yayınları,1981.
• ______, İktisadi Çözülmenin Ahlak ve Zihniyet Dünyası, İstanbul: Der Yayınları, 1999.
• Weber, Max, Ekonomi ve Toplum, çev. Latif Boyacı, I-II, İstanbul: Yarın Yayınları, 2012.
• Zürcher, Erik Jan, Modernleşen Türkiye’nin Tarihi, çev. Yasemin Saner Gönen, İstanbul: İletişim Yayımları, 2000.