Bu çalışma, Kur’ân’ın bağlam gerçeğini tam olarak kavramış, onun nüzulü sırasındaki hal ve koşulları idrak etmiş, Kur’ân metnini lügavî ve belâğî açıdan anlamayı hedefleyen bir anlayışın, Kur’ân ayetlerini doğru anlamak ve maksatlarına vakıf olmak için en sağlam belki de tek yol olduğu şekilde özetlenebilecek bir kanaatten yola çıkılarak hazırlanmıştır. Bazı Kur’ân ayetleriyle ilgili ileri sürülen nice şüpheler ve ihtilaflar vardır ki, bunların tamamı –kasıtlı ya da kasıtsız olarak- yanlış anlamalar üzerine bina edilmiştir. Bu yanlış anlamaların giderilmesi ve hakikatin ortaya çıkarılması ancak lügavî ve belâği tahlilden yardım almakla mümkündür. Kur’ân, lügavî bir hitap olup hüküm koyma amacını ihtiva etmenin yanı sıra sanatsal ve beyânî amacı da içeren bir kitaptır. Hatta beyânî ve sanatsal maksat esas olup hüküm koyma maksadı bu belâğî ve sanatsal maksadın içinde sunulmuştur. Buradan hareketle, Kur’ân’ın lugavî ve belâğî yapısını incelemek, Kur’ân temelli veya ondan istifade ederek ortaya çıkan bütün ilimler için vazgeçilmez bir asıldır. Savaş ayetleri, bu türden şüphelere en fazla konu olan ayetlerden kabul edilmektedir. Bu ihtilaflar Müslümanlar içinde olduğu gibi, benzer şekilde düşmanlar içinde de mevcuttur. Bunun sebebi, bu konunun çok büyük önem arz etmesi, savaş ayetlerinin çok olması ve sureler arasında dağınık bulunması, zamansal sürecin uzun olması ve bu ayetlerin inmiş olduğu münasebetlerin farklı olmasıdır.
Bu çalışma, savaş ayetlerini meani ilmine ait mevzular çerçevesinde belağat ve estetik açıdan incelemekte ve bunu yaparken savaşın anlamını, maksadını ve kurallarını izah etmeye gayret etmektedir. Ayrıca ilgili ayetlerdeki Kur’an nazmının estetik yönlerini de oraya çıkarmaya çalışmaktadır. Çalışma bir mukaddime ve beş bölümden oluşmaktadır: 1- Haberî Üslup. 2- İnşâî Üslup. 3- Takdim-Tehir. 4- Şart Üslûbu. 5- Kasr Üslûbu.
تَنطَلِقُ هَذِهِ الدِّرَاسَةُ مِن قَنَاعَةٍ تَتَلَخَّصُ في أَنَّ الفَهْمَ اللُّغويَّ والبَلاغِيَّ لِلنَّصِّ القُرآنِيِّ، المحِيطَ علمًا بِوَاقِعِهِ السِّياقيِّ، والمدرِكَ بِحَالِ وظُرُوفِ نُزُولِهِ، هو السَّبِيلُ الأَمثَلُ، بَلِ الوَحِيدُ، لِفَهمِ آياتِ اللهِ والوُقُوفِ على مُرَادِها، فَكَم مِن شُبُهَاتٍ واختِلافاتٍ أُثِيرت حَولَ بعضِ آياتِ القرآنِ، قد بُنِيَت على مُغَالَطَاتٍ- بِقَصدٍ أو بِغَيرِ قَصدٍ -لا يَحُلُّها، ولا يَكشِفُ زِيفَها إلّا الاستعانةُ بِالتَّحلِيلِ اللُّغَوِيُّ والبلاغيُّ. فالقرآنُ خِطَابٌ لُغَوِيٌّ يَشمَلُ بِجَانِبِ المقصَدِ التّشريعيِّ المقصدَ الفنيَّ والبيانيَّ، بل إنَّ المقصد البيانيَّ والفنيَّ هو الأساسُ، فهو الفنُ المصَاغُ بِهِ المقصدَ التَّشريعيَّ.ومِن ثَمَّ فإنَّ دِرَاسَةَ البِنْيةِ اللُّغويّةِ والبلاغيّةِ للخطابِ القرآنيِّ أصلٌّ لكلّ علمٍ يقوم على القرآن أو يَغتَرِفُ مِن فَضلِهِ، وتُعدُّ أياتُ القتالِ من أكثرِ الآياتِ التي تَعَرَضَت لهذه الشُّبهاتِ، وتلك الاختلافاتِ منَ المسلمين والأعداءِ على السَّواءِ؛ وذلكَ لِخُطُورةِ موضُوعِها، وكثرتِها، وتَفَرُّقِها بينَ السُّورِ، وطُولِ الفترةِ الزَّمَنِيَّةِ واختِلافِ المناسباتِ التي نَزَلت فيها هذه الآياتِ.
وتَتَنَاولُ هذه الدِّرَاسةُ التَّحلِيلِ البلاغِيِّ والجماليِّ لِمَبَاحثِ عِلمِ المعاني في آياتِ القتالِ، مُحَاوِلَةً عن طريقِ هذا التَّحليلِ الكشف عن معنى القتالِ ومَقَاصَدِهِ وضَوَابِطِهِ، إضافةً إلى الكشفِ عنِ الجوانبِ الجماليَّةِ للنَّظمِ القرآني في تلك الآياتِ، وَقَد جَاءَتِ الدِّرَاسَةُ في مُقَدِّمَةٍ وخَمسَةِ مَبَاحِثَ، وهي:1-الأُسلُوبُ الخَبَرِيُّ.2- الأُسلُوبُ الإنشَائيُّ.3- التَّقدِيمُ والتَّأخِيرُ.4- أُسلُوبُ الشَّرطِ. 5- أُسلُوبُ القصرِ.
This study depends on a conviction that linguistic and rhetorical understanding of the text of the holy Quran, knowing the reality of its context and also knowing the field and circumstances of its revelation, is the only and the best way to understand the miracles of Allah and conceive their target. There are so many difference and disputes about the meaning of these verses. They were based on lieswhether intended or not. These disputes can only be resolved and these lies can be discovered only through linguistic and rhetorical analysis. Quran is a linguistic text that include the legal purpose in addition to the arts of expression. These ways of expressive art are abasic thing. Its through these expressions that we can understand the legal goal. This means that understanding the linguistic and rhetorical construction of the holy Quran is the origin of all sciences that are based on Quran or treat its virtues. The verses about fighting were the most that caused many differences and arguments whether from muslims themselves or enemies This controversy was because of the dangerous topic these verses handle. It’s also because of the fact that the verses about fighting are various and in different “Swaar” or chapters among the reasons of these disputes is the long time span and the differend occasions of revelation of these verses.
This research handles the rhetorical and aesthetical analysis of the quests of rhetoric in the verses about fighting trying to discover the meaning of fighting abattle, the targets of fighting and the rules that govern and control it in addition to discovering the aesthetical sides in these verses of the holy Quran. This study included an indroduction and five quests or section, they are:
1- The affirmative or the style of predicate.
2- Intorregative or essay style.
3- Delaying of predicate or beginning with it.
4- Conditional style.
5- Restriction or abbreviation style.
The study reached a set of results, the most important of which is defining the concept of fighting in the Qur’an, and confirming the rhetorical study’s ability to analyze the Qur’anic text and reveal the concepts and aesthetics of the Qur’an.
Birincil Dil | Arapça |
---|---|
Konular | Sanat ve Edebiyat |
Bölüm | Araştırma Yazıları |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2020 |
Gönderilme Tarihi | 19 Mart 2020 |
Kabul Tarihi | 29 Mayıs 2020 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Sayı: 10 |