Hz. Şuayb’ın Kızı ve Hz. Musa Örneğiyle Kur’an-ı Kerim’e Göre Evlilik Öncesinde Gençlerde Bulunması Gereken Özellikler

Yıl 2022, Sayı: 14, 385 - 403, 30.06.2022

Nefise Efe

https://doi.org/10.47502/mizan.1057066

Öz

Toplumsal bir varlık olan insan doğası gereği bir ailede dünyaya gelir ve neslini sürdürmek için de yeni bir aile kurar. Aile de toplumun temel taşıdır. Bireylerin aileyi oluştururken geçirdikleri bazı süreçler, onların toplumdan ne derece etkilenip sonrakileri nasıl etkilediğini bize açıkça göstermektedir.
Bu makalede, Kuran-ı Kerim’de anlatıldığı kadarıyla bir ailenin kuruluş aşamaları incelenmiştir. Çalışmaya esas alınan aile, Kasas Suresi 22-28. Ayetlerinde anlatılan Hz. Şuayb’ın kızı ile Hz. Musa tarafından oluşturulmuştur. Yaşadığı olumsuz durum sonucu, yaşadığı bölgeden ayrılarak başka bir coğrafyaya göç eden bir peygamber adayı ile bir peygamber ocağında yetişmiş olan kızın evliliklerine giden süreçte neler yaşandığı ve bu süreçte meydana gelen olaylardan yola çıkarak hangi özelliklerin vurgulandığı belirtilecektir.
Bu araştırmayı yaparken konu dışında diğer ayetlere, konuyu açıklama babında hadislere, çeşitli tefsir kaynaklarına müracaat edilmiş, kelime açıklamaları için de sözlüklerden yardım alınmıştır.
Anahtar Kelimeler: Tefsir, Kur’an-ı Kerim, Hz. Şuayb’ın Kızı, Hz. Musa, Aile.

Anahtar Kelimeler

Tefsir, Kur’an-ı Kerim, Hz. Şuayb’ın Kızı, Hz. Musa, Aile.

Kaynakça

• Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdillâh Ahmed b. Muhammed b. Hanbel eş-Şeybânî. el-Müsned. thk. Şuayb el-Arnavut. Beyrut: Müessesetü’r-Risale, 1421/2001.
• Bardakoğlu, Ali. “İcâre”. TDV İslâm Ansiklopedisi. 21/379-388. İstanbul: TDV İslâm Araştırmaları Merkezi, 2000.
• Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl b. İbrâhîm el-Cu‘fî. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. thk. Muhammed Züheyr b. Nâsır. b.y.: Dâru Tavkı’n-Necat, 1422.
• Bursevî, İsmail Hakkı. Rûḥu’l-beyân fî tefsîri’l-Ḳurʾân. Beyrut: Dâru’l-Fikr, ts..
• Çağırıcı, Mustafa. “Hayâ”. TDV İslâm Ansiklopedisi. 16/554-555. İstanbul: TDV İslâm Araştırmaları Merkezi, 1997.
• Çağırıcı, Mustafa. “Mürüvvet”. TDV İslâm Ansiklopedisi. 32/61-63. İstanbul: TDV İslâm Araştırmaları Merkezi, 2006.
• Demirhan, Mehmet. Kur’an-ı Kerim’de Hz. Şuayb’ın (as) Kıssasında Helak-Ahlak İlişkisi. Iğdır: Iğdır Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2015.
• Dinçtürk, Murat. Kitab-ı Mukaddes ve Kur’ân-ı Kerim’de Hz. Şuayb. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2016.
• Ebû Dâvûd, Ebû Dâvûd Süleymân b. el-Eş‘as b. İshâk es-Sicistânî el-Ezdî. es-Sünen. thk. Muhammed Muhyiddîn Abdülhamîd. Beyrut: el-Mektebetü’l-Asrıyye, ts..
• Ebû Dâvûd, Süleymân b. el-Eş‘as b. İshâk es-Sicistânî el-Ezdî. el-Merâsîl. thk. Şuayb el-Arnavut. Beyrut: Müessesetü’r-Risale, 1408.
• Ezherî, Ebû Mansûr Muhammed b. Ahmed b. Ezher el-Ezherî el-Herevî. Tehẕîbü’l-luġa. thk. Muhammed Avz Mer’ab. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, 2001.
• Fahreddin er-Râzî, Ebû Abdillâh Fahrüddîn Muhammed b. Ömer b. Hüseyn er-Râzî. et-Tefsîrü’l-kebîr ve Mefâtîḥu’l-ġayb. thk. Halil Muhyiddin el-Meys. Beyrut: Dâru’l-Fikr,1415/1995.
• Hâkim en-Nîsâbûrî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Abdillâh b. Muhammed. el-Müstedrek ʿale’ṣ-Ṣaḥîḥayn. thk. Mustafa Abdülkadir Atâ. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1411/1990.
• Halîl b. Ahmed, Ebû Abdirrahmân el-Halîl b. Ahmed b. Amr b. Temîm el-Ferâhîdî. Kitâbü’l-ʿAyn. thk. Mehdî el-Mahzûmî - İbrahim es-Sâmerrâî. b.y.: Mektebetü’l-Hilâl, ts..
• Harman, Ömer Faruk. “Medyen”. TDV İslâm Ansiklopedisi. 28/346-348. Ankara: TDV İslâm Araştırmaları Merkezi, 2003.
• İbn Âşûr, Ebû Abdillâh Muhammed et-Tâhir b. Muhammed b. Muhammed eş-Şâzelî b. Abdilkādir b. Muhammed b. Âşûr. et-Taḥrîr ve’t-tenvîr. Tunus: ed-Dâru’t-Tûnisiyye, 1984.
• İbn Atıyye el-Endelüsî, Ebû Muhammed Abdülhak b. Gālib b. Abdirrahmân b. Gālib el-Muhâribî el-Gırnâtî el-Endelüsî. el-Muḥarrerü’l-vecîz fî tefsîri’l-kitâbi’l-ʿazîz. thk. Abdüsselâm Abdüşşâfî. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1422.
• İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ’ İmâdüddîn İsmâîl b. Şihâbiddîn Ömer b. Kesîr. Tefsîrü’l-Ḳurʾâni’l-ʿazîm. thk. Sami b. Muhammed Sellame. ys.: Dâru Tayyibe, 1420/1999.
• İbn Mâce, Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd Mâce el-Kazvînî. es-Sünen. thk. Muhammed Fuad Abdülbaki. by.: Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-Arabiyye, ts..
• İbn Teymiyye, Ebü’l-Abbâs Takıyyüddîn Ahmed b. Abdilhalîm b. Mecdiddîn Abdisselâm el-Harrânî. Câmiu’r-resâil. thk. Muhammed Reşad Salim. Riyad: y.y., 2001.
• İbnü’l-Cevzî, Ebü’l-Ferec Cemâlüddîn Abdurrahmân b. Alî b. Muhammed el-Bağdâdî. Zâdü’l-mesîr fî ʿilmi’t-tefsîr. thk. Abdürrezzak el-Mehdî. Beyrut: Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî, 1422.
• Karaman, Hayreddin vd.. Kur’an Yolu Türkçe Meâl ve Tefsir. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2006.
• Köksal, Mustafa Âsım. Peygamberler Tarihi. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2004.
• Kurtubî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed b. Ebî Bekr b. Ferh el-Kurtubî. el-Câmiʿ li-aḥkâmi’l-Ḳurʾân. thk. Muhammed İbrahim el-Hıfnâvî - Mahmud Hâmid Osman. Kahire: Dâru’l-Hadîs, 1426/2005.
• Kutman, Gözde Kanmaz. “Anne Sütünün Beyin Gelişimine Etkisi”. Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Yenidoğan Dergisi 2/2 (Eylül 2017), 196-208.
• Kutsal Kitap (Tevrat, Zebur, İncil). Korea: Korean Bible Society, 2011.
• Mevdûdî, Ebü’l-A’lâ. Tefhımu’l-Kur’an. trc: Muhammed Han Kayanî. İstanbul: İnsan Yayınları, 2005.
• Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc b. Müslim el-Kuşeyrî. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. thk. Muhammed Fuad Abdülbaki. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, ts..
• Sa‘lebî, Ebû İshâk Ahmed b. Muhammed b. İbrâhîm es-Sa‘lebî en-Nîsâbûrî. el-Keşf ve’l-beyân ʿan tefsîri’l-Ḳurʾân. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, 1422/2002.
• Sayı, Ali. Firavun, Hâmân ve Kârun Karşısında Hz. Musa. İstanbul: İz Yayıncılık, 1999.
• Taberânî, Ebü’l-Kāsım Müsnidü’d-dünyâ Süleymân b. Ahmed b. Eyyûb et-Taberânî. el-Muʿcemü’l-kebîr. thk. Hamdî b. Abdülmecid es-Selefî. Kahire: Mektebetü İbn Teymiyye, 1415/1994.
• Taberî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr b. Yezîd el-Âmülî et-Taberî el-Bağdâdî. Târîḫu’ṭ-Ṭaberî. Beyrut: Dâru’t-Türâs, 1387.
• Taberî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr b. Yezîd el-Âmülî et-Taberî el-Bağdâdî, Câmiʿu’l-beyân fî tefsîri’l-Ḳurʾân. thk. Abdullah b Abdülmuhsin et-Türkî. Cize: Daru Hecr, 1422/2001.
• Tan, Zeki. Kur’ân’a Göre Hz. Sâlih, Hz. Lut, Hz. Şuayb, Kavimlerinin İnkırazında Ma’siyetin Rolü. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Entitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1994.
• Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre et-Tirmizî. Sünenü’t-Tirmizî. thk. İbrahim Atve - Mustafa el-Bâbî el-Halebî. Mısır: y.y., 1395/1975.
• Türkyılmaz, Canan. “Anne Sütünün Bebeğe ve Anneye Faydaları Nelerdir?”. Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Yenidoğan Dergisi 2/2 (Eylül 2017), 154-179.
• Ümit, Mehmet. “Şuayb”. TDV İslâm Ansiklopedisi. 39/222-223. İstanbul: TDV İslâm Araştırmaları Merkezi, 2010.
• Yahyâ b. Sellâm, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Sellâm b. Ebî Sa‘lebe et-Teymî Tefsîru Yaḥyâ b. Sellâm. thk. Hind Çelebi. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1425/2004.
• Yâkūt el-Hamevî, Ebû Abdillâh Şihâbüddîn Yâkūt b. Abdillâh el-Hamevî. Muʿcemü’l-büldân. Beyrut: Dâru’l-Fikr, ts..
• Yazır, Elmalılı M. Hamdi. Hak Dîni Kur’an Dili. Ankara: Akçağ Yayınları, ts..
• Zemahşerî, Ebü’l-Kāsım Mahmûd b. Ömer b. Muhammed el-Hârizmî. el-Keşşâf ʿan ḥaḳāʾiḳı ġavâmiżi’t-tenzîl ve ʿuyûni’l-eḳāvîl fî vücûhi’t-teʾvîl. Beyrut: Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî, 1407.