Muhammed Abdulhalim Abdullah'ın Romanlarında Âyet ve Hadis Bağlamında Metinlerarasılık

Yıl 2022, Sayı: 15, 335 - 359, 31.12.2022

Encümen Bayram , Yasin Pişgin

https://doi.org/10.47502/mizan.1173637

Öz

Muhammed Abdulhalim Abdullah, Modern Arap romanının teşekkülünde önemli bir yere sahiptir. O, Arap romanını tercüme ve uyarlamalarla bina etmeye çalışan I. kuşak Arap edebiyatçılarından sonra gelen ve Arap romanını asıl kimliğine kavuşturan II. kuşak edebiyatçılar arasında yer alır. Abdullah, Mısır’ın kırsalındaki olayları özümsemiş ve bunu eserlerinde ustaca aksiyona dönüştürmüş bir yazardır. Onun yazarlığının mihenk taşını, çocukluğunun geçtiği kırsaldaki yaşam belirler. Abdullah’ın dinî ve millî duygularla inşa ettiği roman kahramanının dili, fasih Arapçadır. Nitekim onun alelade bir roman figüratifini fasih dilde konuşturması bazen eleştirilse de bu üslubun hâkim çevrelerce kabulü zor olmamıştır. Abdullah, bu üslubunu oluştururken çoğu zaman Kur’ân âyetlerine ve hadislere başvurur. O, kültürel mirasından getirdiği şiir, darb-ı mesel ve hikâye gibi pek çok edebî malzemeyi romanlarında kullanır. Abdullah, özellikle de âyet ve hadisleri ustaca işler. İşte biz, bu çalışmamızda modern zamanda roman literatürüne girmiş metinlerarasılık bağlamında Muhammed Abdulhalim Abdullah’ın bazı romanlarındaki âyet ve hadisleri nasıl işlediğini tespit etmeye çalışacağız.

Anahtar Kelimeler

Roman, Metinlerarasılık, Âyet, Hadis, Muhammed Abdulhalim Abdullah

Teşekkür

İlime ve bilime katkılarınızdan dolayı çok teşekkür ederiz...

Intertextuality in the Context of Aya and Hadith in Muhammad Abdalhalim Abdallah’s Novels

Öz

Muhammad Abdalhalim Abdallah has an important place in the appreciation of the modern Arab novel. He's the first person to try to build an Arab novel with translations and adaptations The second to come after generations of Arab literatures and to restore the Arab novel to its true identity. it is among the generation of literatures. Abdallah is a writer who has absorbed the events in the rural area of Egypt and mostly transformed his works into action. The cornerstone of his writing is determined by life in the countryside where he was a child. The language of Abdallah’s hero, built with religious and national emotions, is Arabic. As a matter of fact, it was sometimes criticized that he made an ordinary novel figuring speaking with a fluent language, but it was not difficult for the dominant circles to come up with it. Abdullah often applies to the Qur’an and the incidents when he creates the specific style we speak of. He uses many literary materials from his cultural heritage in his novels, such as poetry, darb-ı mesel and stories. Abdallah works especially well and crafty. In this study, we will try to determine how Muhammad Abdalhalim Abdallah’s works in some of his novels, in the context of intersatellite texts that have entered the novel literature in modern times. In this study, we will figure out how Abdullah worked aya and hadith in his some noels in the intertextuality that have entered the novel literature in modern times.

Anahtar Kelimeler

Modern Arabic Novel, Muhammad Abdalhalim Abdallah, Intertextuality, Aya, Hadith.

Kaynakça

• ‘Abdulhalîm, Muhammed ‘Abdulhalîm. ed-Dumû‘u’l-hersâ’. Mektebetu Mısr, ts.
• ‘Abdulhalîm, Muhammed ‘Abdulhalîm. Li’z-zemen bakiyye. Kahire: Dâru’l-Mısr li’t-tibâ‘a, ts.
• ‘Abdullah, Muhammed ‘Abdulhalîm. Ba‘de’l-ğurûb. Kahire: Dâru’l-Mısr li’t-tibâ‘a, ts.
• ‘Abdullah, Muhammed ‘Abdulhalîm. el-Bâhis ’ani’l-hakîka. Dâru’l-Mısr li’t-tibâ‘a, ts.
• ‘Abdullah, Muhammed ‘Abdulhalîm. Elvân mine’s-se‘âde. Dâru’l-Mısr li’t-tibâ‘a, ts.
• ‘Abdullah, Muhammed ‘Abdulhalîm. el-Vişâhu’l-ebyad. Kahire: Dâru’l-Mısr li’t-tibâ‘a, ts.
• ‘Abdullah, Muhammed ‘Abdulhalîm. en-Nâfizetu’l-ğarbiyye. Kahire: Mektebetu Mısr, ts.
• ‘Abdullah, Muhammed ‘Abdulhalîm. et-Tafîratu’s-sevdâ. Mektebetu Mısr, ts.
• ‘Abdullah, Muhammed ‘Abdulhalîm. Ğusnu’z-zeytûn. Kahire: Dâru’l-Mısr li’t-tibâ‘a, ts.
• ‘Abdullah, Muhammed ‘Abdulhalîm. Kıssatun lem tetim. Kahire: Dâru’l-Mısr li’t-tibâ‘a, ts.
• ‘Abdullah, Muhammed ‘Abdulhalîm. Lakîta. Kahire: Dâru’l-kitâbi’l-Mısrî, ts.
• ‘Abdullah, Muhammed ‘Abdulhalîm. Min ecli veledî. Kahire: Dâru’l-Mısr li’t-tibâ‘a, ts.
• ‘Abdullah, Muhammed ‘Abdulhalîm. Sukûnu’l-‘âsife. Kahire: Dâru’l-Mısr li’t-tibâ‘a, ts.
• ‘Abdullah, Muhammed ‘Abdulhalîm. Şeceratu’l-leblâb. Kahire: Dâru’l-Mısr li’t-tibâ‘a, ts.
• ‘Abdullah, Muhammed ‘Abdulhalîm. Şemsu’l-harîf. Kahire: Dâru’l-Mısr li’t-tibâ‘a, ts.
• ’Abdullah, Muhammed Hasen, Ustûre min kitâbi’l-hub. Mektebetu Mısr, ts.
• ‘Abdullah, Zağlûl. el-Vetru’l-meşdûd. Hey’etu’l-‘amme li Kusûr’s-sakafe, ts.
• Aktulum, Aktulum. Metinlerarası İlişkiler. Ankara: Öteki Yayınevi, 1999.
• Ayyıldız, Erol. “Makâme”. TDV İslâm Ansiklopedisi (DİA). C. 27. Ankara: TDV Yayınları, 2003.
• Bayram, Encümen. “Bir Bildungsroman Örneği Olarak El-Bâhis ‘Ani’l-Hakîka”. Turkish Academic Research Review - Türk Akademik Araştırmalar Dergisi [TARR] 6/3 (14 Eylül 2021), 955-968. https://doi.org/10.30622/tarr.989139
• Bayram, Encümen. Muhammed Abdulhalim Abdullah’ın Romancılığı. Antalya: Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı, 2021.
• Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmail el-. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. nşr. Muhammed Züheyr b. Nasr. 8 Cilt. b.y.: Dâru Tavki’n-Necât, 2. Basım, 1422/2001.
• Bulut, Feyza. “Meti̇nlerarasilik Kavraminin Kuramsal Çerçevesi̇”. Edebi Eleştiri Dergisi 2/1 (30 Nisan 2018), 1-19. https://doi.org/10.31465/eeder.397704
• Çopur, Emel Nalçacıgil. “İkti̇bas Sanatı ve Mazmûn”. Hikmet - Akademik Edebiyat Dergisi 10 (2019), 165-179.
• Durmuş, İsmail. “İkti̇bas”. TDV İslâm Ansiklopedisi (DİA). 22/52-54. İstanbul: TDV Yayınları, 2000.
• Dusûkî, Dusûkî ‘Abdulazîz. “Muhammed‘Abdulhalîm ‘Abdullâh rıhletu hayât ve fen”. el-Beyân (15 Şubat 1971).
• Elsadda, Hoda. Gender, Nation, and the Arabic Novel: Egypt, 1892–2008. London: Edinburgh University Press, 2012.
• Emre, İsmet. Postmodernizm ve Edebiyat. Ankara: Anı Yayıncılık, 2006.
• Er, Rahmi. “Arap Edebiyatı”. İstanbul: TDV İslâm Ansiklopedisi (DİA), 2008.
• İbn Manzûr, Ebu’l-Fazl Muhammed b. Mükerrem. Lisânu’l-‘Arab. Beyrut: Dâru Sâdir, VI., 1993.
• Kaşyûd, Muhammed Haseneyn. Dırâsetun edebiyyetun ‘an ‘amâl Muhammed ‘Abdulhalîm ‘Abdullah. Kahire: el-Cevâiz, 2000.
• Kâ’ud, Muhammed Mehdî. el-Ğurûbu’l-Mustehîl: Sîretu Kâtib Muhammed ‘Abdulhâlîm ‘Abdullah, ts.
• Korkmaz, Ferhat. “Meti̇nlerarası İli̇şki̇leri̇n Klasi̇k Retori̇kteki̇ Kökeni̇ Üzeri̇ne Bi̇r Araştırma/an Investigation on the Origin of Intertextuality in Classical Rhetoric”. HİKMET-Akademik Edebiyat Dergisi (Journal Of Academic Literature) 3 (2017), 71-88.
• Kuşeyrî, ‘Abdulkerîm el-. Letâifu’l-işârât. İlkharf Yayınevi, 2013.
• MacKay, Marina. Roman Nedir? çev. Fazilet Akdoğan Özdemir. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, 2019.
• Müslim, Ebu’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. nşr. Muhammed Fuâd Abdülbâkī. Kahire: y.y., 1374-75/1955-56.
• Nevfel, Yusûf Hasan. “et-Tekvînu’l-fennî li Muhammed ‘Abdilhâlîm ‘Abdillâh”. el-Edîb 5/1 (1974).
• Nevfel, Yusûf Hasan. Fennu’l-kıssa ‘inde Muhammed ‘Abdulhâlîm ‘Abdullah. Kahire: eş-Şerîketu’l- Mısriyyetu’l-‘Âlemiyye, 1. Basım, 1996.
• Nevfel, Yusûf Hasan. Muhammed ‘Abdulhalîm ’Abdullah hayâtuhû ve edebuhû. Riyad: Kulliyetu’l-âdâb, 1981.
• Sazyek, Hakan. “Türk Romanında Postmodernist Yöntemler ve Yönelimler”. Hece Özel Sayısı: 4, Türk Romanı Özel Sayısı.
• Şârûnî, Yûsuf. er-Rivâiyyûne’s-selâse, Necîb Mahfûz, Yusûf es-Sibâ‘î, Muhammed ‘Abdul- halîm ‘Abdullah. Kahire: Merkezi’l-hadâreti’l-‘Arabiyye, 2003.
• Ürün, Ahmet Kazım. Modern Arap Edebiyatı. Konya: Çizgi Kitabevi, 2018.
• Zu‛bî, Ahmed ez-. et-Tenâssu Nazariyyen ve Tatbîkiyyen. Amman: Muessetu ’Ammûn li’n-neşr, 2020.
• “Kâimetu efdal mietin ve hamse riâyâtin ‘Arabiyyetin”. Erişim 07 Eylül 2022. http://morethan1life.blogspot.com/2009/05/blog-post_722.html