Bişkek Bölgesinde Barındırılan Köpeklerde Genital Hastalıkların Jinekolojik ve Patolojik Yönden Araştırılması

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 1, 9 - 18, 01.06.2018

Ertan Oruç İhsan Kısadere Zarima Jumakanova Nariste Kadyralıeva Abdülkadir Keskin

Öz

Bu çalışma, Bişkek şehrinde bulunan sokak köpeklerinde genital problemlerin jinekolojik ve patolojik yönden araştırılması amacıyla yapılmıştır. Çalışmada Bişkek’de yaşayan 150 adet sağlıklı, dişi, sokak köpeğinde ovaryohisterektomi operasyonu sonrasında elde edilen ovaryum ve uterusların patolojik muayeneleri yapıldı. Çalışmaya dahil edilen köpeklerin %70’inde (105/150) jinekolojik ve patolojik her hangi bir lezyon tespit edilmedi. Toplam kırk beş (%30, 45/150) köpekte 62 adet patolojik değişim tespit edildi. Organlara göre patolojik lezyonlar değerlendirildiğinde; bu lezyonlardan 19 adedi (%30.65, 19/62) ovaryumda, 43 adedinin (%69.35, 43/62) uterusta olduğu belirlendi. Ovaryumda görülen lezyonlar; inaktif ovaryum (%2.67), fibrozis (0.67%) ve ovaryum kistleri (%9.33) şeklinde tanımlandı. Uterus dokusunda ise ödem (%0.67), hemoraji (%0.67), fibrozis (%0.67), pigmentasyon (%0.67), mukometra (%4.67), hidrometra (%1.33), hematometra (%1.33), piyometra (%4.67), endometriyal hiperplazi (%5.33) ve kistik endometriyal hiperplazi (%1.33), endometritis (%6.67) olarak tanımlandı. Araştırma sonunda, Bişkekte barındırılan sokak köpeklerinde genital problem olarak ovaryumda kistik değişimler, uterusta ise hiperplastik ve yangısal değişikliklerin yaygın olduğu tespit edildi.

Kaynakça

• Aksoy Ö, Kılıç E, Öztürk S, Özaydın İ, Kurt B, Baran V (2006) Buzağı, kuzu ve oğlaklarda karşılaşılan doğmasal anomaliler. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 12: 147-154.
• Alaçam E (2001) İneklerde İnfertilite Sorunu. İçinde: Alaçam E (Ed) Doğum ve İnfertilite. 3. Baskı, 267-273, Medisan Yayınevi, Ankara.
• Blowey RW, Weaver AD (2003) Color Atlas of Diseases and Disorders of Cattle. Third ed, 186-203, Mosby Elsevier.
• Canpolat İ, Karabulu E, Günay C (1997). Köpeklerde propofol ile anestezi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 11(2): 333-336.
• De Bosschere H, Ducatelle R, Vermeirsch H, Van Den Broeck W, Coryn M (2001). Cystic endometrial hyperplasia-pyometra complex in the bitch: should the two entities be disconnected? Theriogenology, 55(7): 1509-1519.
• Dubuc J, Duffield TF, Leslie KE, Walton JS, LeBlanc SJ (2010) Definitions and diagnosis of postpartum endometritis in dairy cows. Journal of Dairy Science, 93: 5225–5233.
• Feldman EC, Neelson RR (2004) Canine and Feline Endocrinology and Reproduction. 3th ed, Saunders, USA.
• Fingland RB (1998) Ovariohysterectomy. Current Techniques in Small Animal Surgery. 4: 489-496.
• Fontaine E, Levy X, Grellet A, Luc A, Bernex F, Boulouis H J, Fontbonne A (2009). Diagnosis of endometritis in the bitch: a new approach. Reproduction in Domestic Animals, 44: 196-199.
• Foster RA (2007) Female Reproductive System. In: McGavin MD and Zachary JV (ed). Pathologic Basis of Veterinary Disease. 4th ed, 1263-1316, Mosby Elsevier.
• Greenlee PG, Patnaik AK (1987) Canine ovarian tumors of germ cell origin. Veterinary pathology, 22(2): 117-122
• Hatipoğlu F, Kıran MM, Ortatatlı M, Erer H, Çiftçi MK (2002a) An abattoir study of genital pathology in cows: I. Ovary and oviduct. Revue de Medecine Veterinaire, 153: 29-33.
• Hatipoğlu F, Ortatatlı M, Kıran MM, Erer H, Çiftçi MK (2002b) An Abattoir study of genital pathology in cows: II. Uterus, cervix and vagina. Revue de Medecine Veterinaire,153: 93-100.
• Johnston SD, Kustriz MVR, Olson PNS (2001) Canine and feline theriogenelogy. 1th Ed, Philadelphia, Saunders.
• Kıran MM, Erer H, Çiftçi MK, Hatipoğlu F, Semacan A (1995) Koyunlarda genital organ bozuklukları üzerinde patolojik incelemeler I. Ovaryum ve ovidukt bozuklukları. Veteriner Bilimleri Dergisi, 11(1): 151-157.
• Kustriz MVR, Barber JA (2003) Uterine disorders In: Small Animal Theriogenology, Ed: Kustriz MVR, Elsevier Science.
• LeBlanc SJ (2008) Postpartum uterine disease and dairy herd reproductive performance. The Veterinary Journal, 176:102-114.
• MacLachlan NJ (1987) Ovarian disorders in domestic animals. Environmental health perspectives, 73: 27.
• McDougall S (2005) Gross abnormalities, bacteriology and histological lesions of uteri of dairy cows failing to conceive or maintain pregnancy. New Zealand veterinary journal, 53(4): 253-256.
• Milli ÜH (1998) Dişi Genital Sistem. İçinde: Hazıroğlu R, Milli ÜH. Veteriner Patoloji, 2. Cilt, 1. Baskı, 433-508, Ankara, Tamer Matbaacılık, Yayıncılık, Tan. Hiz. Tic. ve Paz. Ltd. Şti.
• Nak D, Kaşıkcı G (2013) İnfertilite. In: Köpek ve Kedilerde Doğum ve Jinekoloji. Ed. Kaymaz M, Pp. 223-273, Medipress, Malatya.
• Schlafer DH, Miller RB (2007) Female Genital System. In: Maxie MG (Ed). Jubb, Kennedy and Palmer’s Pathology of Domestic Animals, 5th ed,431-537, Saunders/ Elsevier, Philadelphia.
• Sheldon M, Lewis GS, LeBlanc S, Gilbert RO (2006) Defining postpartum uterine disease in cattle. Theriogenology, 65: 1516–1530.
• Silvia WJ, Hatler TB, Nugent AM, Laranja da Fonseca LF (2002) Ovarian follicular cysts in dairy cows: an abnormality in folliculogenesis. Domestic Animal Endocrinology, 23: 167-177.
• Smith CA (2003) Uterine disorders In: Small Animal Theriogenology, Ed: Kustriz MVR, Elsevier Science.
• Taşal İ, Ataman MB, Dinç DA (1995) The hydrometra case in a Maltese goat. Veteriner Bilimleri Dergisi, 147-149.
• Tunca R, Serin G, Epikmen ET, Aydoğan A, Avcı H (2011) İki köpekte granüloza hücre tümörü. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 17: 675-678.
• Vanholder T, Opsomer G, De Kruif A (2006) Aetiology and pathogenesis of cystic ovarian follicles in dairy cattle: a review. Reproduction Nutrition Development, 46(2): 105-119.
• Verstegen J, Dhaliwal G, Verstegen-Onclin K (2008) Mucometra, cystic endometrial hyperplasia, and pyometra in the bitch: Advances in treatment and assessment of future reproductive success. Theriogenology, 70: 364–374.