Tokat Bölgesindeki Neonatal Buzağı İshallerinin Etiyolojisinin Belirlenmesi

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 1, 75 - 80, 01.06.2018

Alparslan Coşkun Uğur Kaya

Öz

Bu çalışmanın amacı, Tokat yöresinde neonatal buzağı ishallerine neden olan bazı enfeksiyöz etkenlerin prevalasının hızlı test kitleri ile ortaya konulmasıdır. Çalışmamız Tokat ilinde farklı büyükbaş hayvan işletmelerinden temin edilen 107 adet neonatal ishalli buzağıda gerçekleştirildi. Buzağılardan klinik muayenelerini takiben dışkı örnekleri alındı. Dışkı örneklerinin Rotavirüs, Coronavirus, Giardia lamblia, E.coli K-99 ve Cryptosporidium yönünden immunokromatografik olarak hazır tanı kiti kullanılarak enteropatojen etkenlerin analizleri yapıldı. Neonatal ishalli buzağılara ait dışkıların analizleri sonucunda toplam 107 adet buzağıdan 36’sında çalışmada kullanılan beş enteropatojenlerden herhangi birine rastlanmamış olup, 71’inde bir ya da daha fazla enteropatojen tespit edilmiştir. Bu araştırma sonuçlarına göre; Rotavirüs enfeksiyonu %44,86, Giardia %16,82, Cryptosporidium %11,21, Coronavirüs %9,35 ve E.coli %7,48 oranında bulundu. Tokat bölgesindeki buzağı ishallerinde en yaygın gözlenen enfeksiyonun rotavirüs ve giardia etkenlerinden kaynaklandığı ve Tokat yöresindeki ishalli buzağıların tedavisinde ve ishalden korunmada bunun göz önüne alınması gerektiği sonucuna varıldı.

Anahtar Kelimeler

Buzağı, ishal, etiyoloji

Kaynakça

• Radostits OM, Gay CC, Hinchcliff KW, Constable PD (2006). Veterinary Medicine: A Textbook of the diseases of catle, sheep, goats, pigs and horses. 10thed. Saunders Co, London.
• Hall GA, Jones PW, Morgan JH (1992). Calf diarhoea, chapter 12. In Andrews AH, Blowey RW, Boyd H, Eddy RG (Ed): Bovine Medicine Diseases and Husbandry of Cattle, 1st ed. Blackwell Science Ltd. Oxford
• Altuğ N, Yüksek N, Özkan C, Keleş İ, Başbuğan Y, Ağaoğlu ZT, Kaya A, Akgül Y. Neonatal Buzağı İshallerinin İmmunokromatografik Test Kitleri İle Hızlı Etiyolojik Teşhisi. YYÜ Veteriner Fakültesi Dergisi, 24(3): 123-128, 2013.
• Khan A, Khan MZ (1991). Aetiopathology of neonatal calf mortality. J Isl Acad Sci, 4 (2), 159-165.
• Lorenz I, Fagan J, More SJ (2011a). Calf health from birth to weaning. II. Management of diarrhoea in pre-weaned calves. Irish Vet J, 64 (9), 1-6.
• Kalınbacak A. İshalli Buzağıların Sıvı Sağaltımında Hipertonik SalinDextran ve Oral Elektrolit Solüsyonunun Kullanımı. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 2003; 50: 113- 118.
• Langoni H, Linhares AC, De Avila FA, Da Silva AV, Elias AO (2004). Contribution to the study of diarrhea etiology in neonate dairy calves in São Paulo state, Brazil. Braz J Vet Res Anim Sci, 41, 313-319.
• De La Fuente R, Garcίa A, Ruiz-Santa-Quiteria JA, Luzόn M, Cid D, Garcίa S, Orden JA, Gόmez-Bautista M (1998). Proportional morbidity rates of enteropathogens among diarrheic dairy calves in central Spain. Prev Vet Med, 36, 145-152.
• Alkan F. Buzağı İshallerinde Rotavirus ve Corona Virusların Rolü. AÜ Vet Fak Derg 1998; 45: 29-37.
• Burgu İ, Akça Y, Alkan F, Özkul A, Karaoglu T. Yenidoğan İshalli Buzağılarda Rotavirusların Electron Microskopi (EM), Enzyme Linked İmmunosorbent Assay (ELISA) ve Polyacrylamide Gel Electrophorosis (PAGE) Teknikleri ile Çabuk Teşhisi ve Antijenik Karakterizasyonu. AÜ Vet Fak Derg 1995; 42: 491-498.
• Al M, Balıkçı E. Neonatal İshalli Buzağılarda Rotavirus, Coronavirus, E. Coli K99 ve Cryptosporidium parvum'un Hızlı Test Kitleri ile Teşhisi ve Enteropatojen ile Maternal İmmünite İlişkisi. F.Ü. Sağ. Bil. Vet. Derg. 26(2): 73-78, 2012.
• Bilal T. Yenidoğanların İç Hastalıkları. İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi, İstanbul. p. 158-69, 2007.
• Erdoğan HM, Ünver A, Güneş V, Çitil M. Frequency of rotavirus and coronavirus in neonatal calves in kars district. Kafkas Üniv Vet Fak Derg. 9(1): 65-8, 2003.
• Turgut K, Ok M. Veteriner Gastroenteroloji. Semptomdan Teşhise. Selçuk Üniversitesi Veteriner Fakültesi. İç Hastalıkları A.B.D. Bahçıvanlar Basım San. A.Ş. 362-380, 1997.
• İçen H, Arserim NB, Işık N, Özkan C, Kaya A. Prevalence of Four Enteropathogens with Immunochromatographic Rapid Test in the Feces of Diarrheic Calves in East and Southeast of Turkey. Pak Vet J, 33(4): 496-499, 2013.
• Sentürk S. Buzağı ishallerinde sıvı tedavisi. J Fac Vet Med. 20: 161-7, 2001.
• Kocabatmaz M, Aslan V, Sezen Y, Nizamlioğlu M. İshalli neonatal buzağıların prognozu ve tedavisi. Selçuk Üniversitesi Vet Fak. 4(1): 197-212, 1998.
• Sen I, Guzelbektes H, Yıldız R. Neonatal Buzağı İshalleri; Patofizyoloji, Epidemiyoloji, Klinik, Tedavi ve Koruma. Türkiye Klinikleri J Vet Sci. 4(1): 71-78, 2013.
• Gül Y. Geviş Getiren Hayvanların İç Hastalıkları. 3. Baskı. Malatya: Medipres Matbaacılık. 96-135, 2006.
• Göz Y, Altuğ N, Yüksek N, Özkan C (2006). Parasites Detected in Neonates and Young Calves with Diarrhoea. Bull Vet Inst Pulawy, 50, 345-348
• Aydın F, Umur Ş, Gökçe G, Genç O, Güler MA (2001). Kars yöresindeki ishalli buzağılardan bakteriyel ve paraziter etkenlerin izolasyonu ve identifikasyonu. Kafkas Üniv Vet Fak Derg, 7(1), 7-14.