Bu araştırmada AWIN (2015) tarafından belirlenmiş olan, “atların refah düzeyini belirleme protokolünün” refah düzeyi kriterleri Kırgızistan’ın dağlı mera şartlarında sürü yöntemiyle yetiştirilen Kırgız cinsi atların refah seviyesinin belirlenmesindeki kullanım imkanları karşılaştırma yöntemiyle 9 at sürüsü incelenmiştir.
Bu doğrultuda atların refah düzeyi belirlenirken «Beş Özgürlük» prensiplerine dayanan aşağıdaki kriterlerin ve göstergelerin dikkate alınmasının gerekli olduğu uygun görülmüştür: 1. Kırgızistan’da çoğunlukla yıl boyu dağlı mera şartlarında yetiştirilen atların, refah seviyesinin değerlendirilirken, yılın kış-ilkbahar ve yaz-sonbahar mevsimlerinin göz önüne alınması gereklidir. 2. Kırgızistan’da atların sürü halinde yetiştirildiği göz önüne alınarak, sürüdeki tüm kısrakların ve aygırdın incelemeye alınması gereklidir. 3. Asırlardan beri uygulanan ve günümüzde bile Kırgızistan’da yaygın olarak sürdürülen, atları sürü halinde yetiştirme yönteminin imkanlarının göz önüne alınması gereklidir. 4. Mera şartlarına uygun olarak AWIN tarafından önerilen “İyi beslenme” ve “İyi ahır” refah ilkeleri bir araya getirilerek, “İyi mera” olarak tanımlanmıştır. Bu bağlamda Kırgızistan’da atların; dağlı mera şartlarında ve sürü halinde yetiştirilmelerindeki refah seviyesini değerlendirme sürecinde aşağıdakilerin kabul edilmesinin gerekli olduğu belirtilmiştir (Kriterlere ve göstergelere bağlı eklemeler ve değişikliklerin girilmesiyle) 1) İyi mera; 2) İyi sağlık; 3) Uygun davranış. Kırgızistan’da yetiştirilen 522.600 atın çoğunun 9.147 milyon hektarı oluşturan dağlı meralarda yetiştirildiği göz önüne alınarak, bu atların refah düzeylerini değerlendirmek için protokol geliştirilmesinin gerekli olduğu kanaatine varılmıştır.
Atların refahı, refah değerlendirme kriterleri, sürü atları, dağ meraları, Kırgızistan
Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi ve «Muras Başatı» Toplum Vakfı
KTMU-BAP-2020.FB.03
Araştırma, KTMÜ ve «Muras Başatı» Toplum Vakfı işbirliğiyle "Merada Yetiştirilen Atların Refah Düzeyini Belirleme Kriterlerinin Tespiti" projesi (KTMU-BAP-2020.FB.03) kapsamında yürütülmüştür. KTMÜ ve Muras Başatı Toplum Vakfı'na desteklerinden dolayı teşekkür ediyoruz.
In this study, 9 horse herds were examined using the
comparative method of determining the welfare level of Kyrgyz horses, which
were determined by AWIN (2015), and the criteria of the welfare level of the
“horse welfare determination protocol” in the mountain pasture conditions of
Kyrgyzstan. Accordingly, it is deemed appropriate to consider the following
criteria and indicators based on the principles of «Five Freedoms» in
determining the welfare level of the horses: 1. When evaluating the welfare
level of horses, which are mostly grown in mountainous pasture conditions
throughout the year in Kyrgyzstan, the winter-spring and summer-autumn seasons
of the year should be taken into consideration. 2. Considering that horses are
raised in a herd in Kyrgyzstan, all mare and stallion in the herd should be
examined. 3. The possibilities of the method of raising horses in the herd,
which have been practiced for centuries and are still widely practiced in
Kyrgyzstan, should be taken into consideration. 4. "Good Feeding" and
"Good Housing", proposed by AWIN following pasture conditions, have
been combined and defined as "Good pasture". In this context, horses
in Kyrgyzstan; It was stated that the following should be accepted in the
process of evaluating the level of welfare in mountain pasture conditions and
their flocks (by entering the additions and changes depending on the criteria
and indicators) 1) Good pasture; 2) Good Health; 3) Appropriate Behavior.
Considering that most of the 522.600 horses raised in Kyrgyzstan are raised on
mountain pastures that make up 9.147 million hectares, it is concluded that a protocol should be
developed to evaluate the welfare of these horses.
Welfare of horses, criteria for assessing welfare, herd horses, mountain pastures, Kyrgyzstan
KTMU-BAP-2020.FB.03
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Hayvansal Üretim (Diğer) |
Bölüm | Araştırma Makalesi |
Yazarlar | |
Proje Numarası | KTMU-BAP-2020.FB.03 |
Yayımlanma Tarihi | 28 Aralık 2020 |
Gönderilme Tarihi | 20 Temmuz 2020 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Cilt: 10 Sayı: 2 |