2014 Yılı Knidos Sualtı Araştırmaları’nda Elde Edilen İlk Bulguların Değerlendirmesi

Yıl 2015, Cilt: 5 Sayı: 1, 101 - 123, 30.06.2015

Erdoğan Aslan

Öz

Knidos antik kenti günümüz Muğla İli Datça İlçesi sınırları içinde kalan dağlık Datça Yarımadası’nın en batı ucunda bulunmaktadır. Antikçağda Karia Bölgesi sınırları içinde bulunan kent iki limanı ile bir-likte bulunduğu konumu itibariyle güneybatı Anadolu’daki antikçağ deniz rotasının önemli uğrak noktalarından biridir. Dolayısıyla Arkaik ve Klasik dönemlerden itibaren deniz ticareti yapan Knidos kentinin limanları dış dünyaya açılan birer kapı niteliğindedir ve limanlara bağlı olarak yoğun bir deniz trafiğine sahip olduğu kuşkusuzdur. Bu kapsamda 2014 yılında Knidos liman alanları ve çevresinin sualtı araştırmaları yapılmıştır. Bu çalışmanın amacı, Knidos limanları ve çevresinde daha önceki yıllarda bu-lunmuş olan kalıntıların bugünkü durumlarının tespiti ve detaylı araştırması, alan kapama yöntemi ile kent limanlarında ve çevresinde bunlardan başka kültür varlığının olup olmadığına yönelik araştırmalar yapılması olmuştur. Ayrıca kentin kara kazılarıyla birlikte, sualtı kültür varlıklarının da tespiti ile deniz ticareti noktasında ilişkilerinin ve tarihi sürecinin aydınlatılmasına katkı sağlamak amaçlanmıştır. Çalış-mada bu makaleye konu olan, 1 kiremit batığı, 4 amphora batığı, 1 mimari blok batığı, 2 demir çapa, 2 taş çapa ile liman mendirekleri üzerinde çok sayıda ve çeşitli formda amphora, gemilerde kullanıma uygun tipte üretildiği anlaşılan 1 adet mangal ve çeşitli mimari parçalara ilişkin bulgular elde edilmiştir

Anahtar Kelimeler

Knidos, Amphora, Batık, Sualtı, Liman

Kaynakça

• Alkaç E. (2012). “Korykos (Kilikia) Yüzey Araştırmalarında Bulunan LR 1 Amphoraları”. OLBA 20 323-(2012) 344.
• Alkaç E. (2013). “Silifke Müzesinden Doğu Akdeniz Üretimi Amphoralar”. Cedrus I (2013) 107-124.
• Alkaç E. (2014). “M.Ö. 1. Yüzyılın Ortalarında Yunan Amphoralarının Mühürlenme İşleminin Sona Ermesinin Nedenleri”. OLBA 22 (2014) 213-230.
• Alpözen O. (1972). “Çapanın Gelişimi ve Bodrum Müzesi Çapaları”. Türk Arkeoloji Dergisi 24/1 (1972) 72-84.
• Alpözen O., Özdaş A. H. & Berkaya B. (1995). Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi Ticari Amphoraları. Ankara 1995.
• Arslan M. (2003). “İ.Ö. 188 Yılından İ.Ö. 67 Yılına Kadar Lykia, Pamphylia ve Kilikia Trakheia Sahille-rindeki Korsanlık Faaliyetleri: Nedenleri ve Sonuçları”. ADALYA VI (2003) 91-118.
• Autret C., Yağcı R. & Rauh N.K. (2010). “Soli/Pompeipolis’te LRA 1 Amphora Fırın Alanı”. ANMED 8 (2010) 203-207.
• Barkai O. & Kahanov Y. (2007). “The Tantura F Shipwreck, Israel”. IJNA 26/1 (2007) 21-31.
• Bass G. F. (1972). A History of Seafaring. New York 1972.
• Bass G. F. (1973). “Undervater Survey-1973”. Türk Arkeoloji Dergisi 22/2 (1973) 33-38.
• Bass G. F. & Van Doornick F. H. (1971). “A fourth-century shipwreck at Yassi Ada”. AJA 75 (1971) 27-37.
• Bass G. F. & Van Doorninck F. H. (1978). “An 11th Century Shipwreck at Serçe Liman, Turkey”. IJNA 7/2 (1978) 119-132.
• Bass G. F. & Van Doorninck F. H. (1982). Yassı Ada, A Seven Century Byzantine Shipwreck. Texas 1982.
• Bonifay M. (2004). “Etudes sur la céramique romaine tardive d’Afrique”. BAR (2004) 1-525. Int. Series 1301. Oxford.
• Bruns-Özgan C. (2002). Knidos Antik Kent Rehberi. Konya 2002.
• Bruns-Özgan C. (2006). “Knidos”, Stadtgrabungen und Stadtforschung im westlichen Kleinasien. Ed. W. Radt. Byzas 3 (2006) 167-177. İstanbul.
• Burragato F., Nezza M., Ferrazzoli A. F. & Ricci M. (2007). “Late Roman 1 Amphora Types Produced at Elaiussa Sebaste”. Eds. M. Bonifay & J. C. Treglia. Late Roman Coarse Wares, Cookong, Wares and Amphorae in the Mediterranean 2, BAR (2007) 689-700. Int. Series 1662/2.
• Canbazoğlu A. (1982). “1981 Yılı Sualtı Araştırması”. KST 4 (1982) 369-378.
• Cankardeş-Şenol G. (2006). Klasik ve Helenistik Dönemde Mühürlü Amphora Üreten Merkezler ve Mü-hürleme Sistemleri. İstanbul 2006.
• Collins C. A. (2012). Amphora Graffiti From The Byzantine Shipwreck at Novy Svet, Crimea. Yayınlan-mamış Master Tezi. Texas A&M Üniversitesi. Texas 2012.
• Demesticha S. (2003). “Amphora productions on Cyprus during the late Roman period”. VIIe congrés international sur la céramique médiévale en méditeranée. Thessaloniki, 11-16 October (1999) 469-476.
• Doğer E. (1991). Antik Çağda Amphoralar. İzmir 1991.
• Doksanaltı E. (2006). Kap Krio Kazı Alanı. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Dündar E. (2012). Patara Kazılarından Ele Geçen (1989-2010 Yılları) Arkaik, Klasik ve Hellenistik Dönem Ticari Amphoralar ve Amphora Mühürleri. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Akdeniz Üniversitesi, Antalya 2012.
• Eliyahu M., Barkai, O., Goren, Y., Eliaz, N., Kahanov, Y. & Ashkenazi, D. (2011). “The Iron Anchors Freom the Tantura F Shipwreck: Typological and Metallurgical Analyses”. Journal of Archaeological Sience 38 (2011) 233-245.
• Empereur J. Y. & Hesnard A. (1987). “Les Amphores Hellenistiques”. Ceramiques hellenistiques et Romaine II (1987) 17-71.
• Empereur J. Y. & Picon M. (1989). “Les régions de production d’amphores impériales en Méditerranée Orientale”. Anfore Romane e Storia Economica: Un Decenio Di Richerce, Collection De L’Ecole Française De Rome 114 (1989) 224-248.