Modellemeye Dayalı Fen Öğretiminin İlköğretim Öğrencilerinin Anlama, Hatırda Tutma, Yaratıcılık Düzeyleri ile Zihinsel Modelleri Üzerine Etkisi

Yıl 2014, Cilt: 4 Sayı: 2, 1 - 17, 30.12.2014

Ahmet Arslan Mustafa Doğru

Öz

Bu araştırmanın amacı, Fen ve Teknoloji dersi “Madde ve Isı” ünitesinin Modellemeye Dayalı Öğretim yöntemi (MDÖY) ile işlenmesinin; İlköğretim altıncı sınıf öğrencilerinde anlama, yaratıcılık, hatırda tutma düzeyleri ve zihinsel modelleri üzerine etkisini incelemektir. Araştırmada karma yaklaşım benimsenmiştir. Karma yaklaşımın nicel boyutunda ön-test/son-test kontrol gruplu yarı deneysel desen, nitel boyutunda ise olgubilim deseni kullanılmıştır. Deney grubuna modellemeye dayalı öğretim yöntemi-nin Halloun’un beş aşamalı modelleme döngüsü (HBAMD), kontrol grubuna ise yapılandırmacı yaklaşı-mın 5E modeli uygulanmıştır. Araştırmada elde edilen nicel verilerin analizi tek faktörlü kovaryans analizi (ANCOVA) kullanılarak, nitel veriler ise olgu bilim desenine uygun olarak değerlendirilmiştir. Araştırma bulgularında, anlama ve hatırda tutma düzeyi açısından gruplar arasında bir fark olmadığı; yaratıcılık düzeyleri açısından ise deney grubu öğrencilerinin daha yüksek yaratıcılığa sahip olduğu bulunmuştur. Araştırmanın nitel boyutunda ise modellemeye dayalı öğretim yönteminin öğrencilerin zihinsel modellerini olumlu yönde etkilediği gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Modelleme, anlama, hatırlama, yaratıcılık, zihinsel model

Kaynakça

• Akın, F. M., & Pesen, C. (2010). “Özdeşliklerin Elde Edilmesinde Tam Küp Modelinin Öğrenme Ürünlerine Etkileri”. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 86-102.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yıldırım, E. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri (Spss Uygulamalı). Sakarya: Sakarya Kitapevi.
• Anderson, L. W., Krathwohl, D. R., Airasian, P. W., Cruikshank, K. A., Mayer, R. E., Pintrich, P. R., Raths, J., & Wittrock, M. C. (2010). Öğrenme Öğretim ve Değerlendirme ile İlgili Bir Sınıflama. A Taxonomy for Learning, Teaching and Assessing. Çev.: D. A. Özçelik. Ankara: Pegem Akademi.
• Aslan, E. (2001). “Torrance Yaratıcılık Düşünce Testi'nin Türkçe Versiyonu”. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 14, 19-40.
• Barab , S. A., Hay, K. E., Barnnet, M., & Keating, T. (2000). “Virtual Solar System Project: Building Understanding Through Model Building”. Journal of Research in Science Teaching, 37/7, 719-756.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem A Akademi.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2012). Bilimsel Araş-tırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Clement, J. J., & Steinberg, M. S. (2002). “Step-Wise Evolution of Mental Models of Electric Circuits: " A Learning- Aloude" Case Study”. The Journal of the Learning Science, 11/4, 389-452.
• Demirelli, H. (2003). “Yapılandırıcı Öğrenme Teorisine Dayalı Bir Labaratuvar Aktivitesi: Elektrot Kalibrasyonu ve Gran Metodu”. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23/2, 161-170.
• Durmuş, S., & Kocakülah, M. S. (2006). “Fen ve Matematik Öğretiminde Modelleme”. Fen ve Teknoloji Öğretimi, 299-317. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Erdener, N. “Eğitimde Yaratıcı Düşünme- Tasarım ve Öngörü Yeteneğinin Geliştirilmesi”. Erişim tarihi: 10.04.2013. Http://www.egitim.aku.edu.tr/kho2.doc.
• Frederiksen, J. R., White, B. Y., & Gutwill, J. (1998). “Dynamic Mental Models in Learning Science: The Importance of Constructing Derivational Linkages Among Models”. Journal of Research in Science Teaching, 36/7, 806-836.
• Gobert, J. D., & Buckley, B. C. (2000). “Introduction to Model-Based Teaching and Learning in Science Education”. International Journal of Science Education, 2/9, 891-894 . Gobert, J. D., & Pallant, A. (2004). “Fostering Students' Epistemologies of Models Via Authentic Model-Based Tasks”. Journal of Science Education and Technology, 13/1, 7-22.
• Gödek, Y. (2004). “The Importance of Modelling in Science Education and in Teacher Education”. Journal of Hacettepe Universty Education Faculty, 26, 54-61.
• Güneş, B., Gülçiçek, Ç., & Bağcı, N. (2004). “Eğitim Fakültesindeki Fen ve Matematik Öğretim Eleman-larının Model ve Modellemeler Hakkındaki Görüşlerinin İncelenmesi”. Türk Fen Eğitim Dergisi, 1/1, 35-48.
• Halloun, İ. A. (2004). Modelling Theory in Science Education. Netherlands: Springer.
• Harrison, A. G., & Treagust, D. F. (1998). “Modelling in Science Lessons: Are There Better Ways to Learn With Models?”. School Science and Mathematics, 98/8, 420-429.