Rusya’dan Türkiye’ye Göç Eden Aydınların Gözüyle Bolşevik İhtilali

Yıl 2014, Cilt: 4 Sayı: 2, 61 - 70, 30.12.2014

Leyla Derviş

Öz

Eşitlik, refah ve ezilen halkların kardeşliği gibi umut aşılayan sloganlarla kurulmasına karşılık yüzbinlerce insanın hayatına mal olan Bolşevik devrimi, pek çok insanın vatanını terk etmesine de sebep olmuştur. Rusya’nın kalabalık yerli halklarından olan Türklerin önde gelen aydınları da bu göçlerden nasibini almıştır. Bolşeviklere karşı mücadelelerini ağırlıklı olarak Avrupa’da sürdüren bu aydınlar, Sovyetlerin güçlenmesinden sonra huzuru Türkiye’de buldular. Rusya’dan Türkiye’ye göç eden aydın-ların Bolşevik devrimi ile ilgili yazdıkları eserler ve hatıraları, Rusya’daki ihtilalin nasıl gerçekleştiğini teferruatlı şekilde önümüze sermektedir. Bu bilgilerden yola çıkarak, Rusya’daki olayların genel olarak Bolşeviklerin leyhine geliştiğini, burada ayrıca Lenin’in inatçılığı yüzünden şansının yaver gittiğini, Bolşevik devrimi sebebiyle başta Türk halkları olmak üzere Rusya’da herkesin bir bedel ödediğini söyleyebiliriz.

Anahtar Kelimeler

Bolşevikler, Bolşevik Devrimi, Vladimir Lenin, Rusyalı Türk Aydınlar

Kaynakça

• Görücü, Ç. (2009). Zeki Velidi Togan: Milliyetçilik ve Tarih Yazımı. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• İshaki, A. (2014). İdil-Ural Devleti. 1917-1918. Çev.: Bayram Kodaman. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• İshaki, G. (1993) “Naberejnıe Çelnı”. İdel-Ural. Kamaz Yayınları.
• İshaki, M. A. (1979). Muhammed Ayaz İshaki Hayatı ve Faaliyeti: 100. Doğum Yılı. Ankara: Ayyıldız Matbaası.
• Kırımer, C. S. (1997). Rus Yayılmacığının Tarihi Kökenleri. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Koçyiğit, R. (2006). 1917 Bolşevik Devriminin Osmanlı Mebuslar Meclisi ve Türkiye Büyük Millet Meclisindeki Yankıları. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Kurat, A. N. (1970). Türkiye ve Rusya: XVIII. Yüzyıl Sonundan Kurtuluş Savaşına Kadar Türk-Rus İlişkileri (1798-1919). Ankara: Ankara Üniversitesi DTCF Yayınları.
• Kurat, A. N. (1987). Rusya Tarihi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Nolde, B. (1932). Rus Eski Rejimi ve Bolşevik İnkılâbı. Haz. Edhem Menemencioğlu. İstanbul.
• Taymas, A. (1947). Rus İhtilalinden Hatıralar I. İstanbul: Güven Basımevi.
• Taymas, A. (2000). Ben Bir Işık Arıyordum. İstanbul: Turan Kültür Vakfı.
• Temir, A. (2011). Vatanım Türkiye. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Togan, A. Z. V. (1970). Türklüğün Mukadderatı Üzerine, İstanbul: Kayı Yayınları.
• Togan, A. Z. V. (1999). Hatıralar. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Yüce, M. K. (2006). Türklerinin Ulusal Kimlik Politikası. Akademik Bakış/9, 4. Celalabat.