Memet Baydur Oyunlarında Aydın Bunalımı

Yıl 2014, Cilt: 4 Sayı: 1, 285 - 299, 30.06.2014

Halil İbrahim Yücel

Öz

Aydın, vücut bulduğu topluma ayna görevi üstlenmesi gereken ve beslendiği toplumun problemli yönlerini, entelektüel donanımıyla, eleştirel aklın süzgecinden geçirerek, düzeltme yolunda öncülük etmesi lazım gelen kişidir. Bu misyonu gereği o, sorumlu bulunduğu topluma karşı hassas olmak duru- mundadır. Ancak, tarih içerisinde muhtelif zamanlarda vuku bulan olumsuz koşullar, aydın denen varlığı bu görevinden zaman zaman uzaklaştırmıştır. Memet Baydur, 1951–2001 yılları arasında Türkiye’de ve dünyanın çeşitli ülkelerinde yaşamış, kendini aydın olarak tanımlayan ve onun deyimiyle “içinden çıktığı” aydın çevresini çoğu kez ironik ve sert dille eleştiren bir yazın adamıdır. Daha ziyade tiyatro oyunları ile tanınan Baydur, deneme yazıları, çeviriler ve öykü alanlarında da eserler vermiştir. 1980 sonrası en üretken yazarların başında gelen ödüllü tiyatro sanatçısı, dönemin sert koşulları ve bunalımını, ülke içinden olduğu kadar dışarıdan da gözleme fırsatı bulmuş ve oyunlarının ana temini, darbe döneminin yarattığı aydın figürleri üzerine kurmuştur. Biz de bu doğrultuda makalemize yön vererek, yazarın tiyatro oyunlarından hareketle, 1980 darbesinin yarattığı aydın profilini irdelemeye gayret edeceğiz

Anahtar Kelimeler

Aydın, Limon, Cumhuriyet Kızı, Maskeli Süvari, 12 Eylül 1980 darbesi

Kaynakça

• Baydur, M. (2009). Tiyatro Oyunları. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Baysan, G. T. (2002). “Gerçek ve Adalet Savaşçısı Zola”. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 19 (1), 181-195.
• Devellioğlu, F. (2007). Osmanlıca - Türkçe Ansiklopedik Lûgat Eski ve Yeni Harflerle. Yay. Haz.: Aydın Sami Güneçal. Ankara: Aydın Kitabevi.
• Kılıçbay, M. A. (Temmuz 1995). “Türk Aydınının Dünyasını Anlamak”. Türk Aydını ve Kimlik Sorunu. Haz.: Sabahattin Şen. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Mardin, Ş. (Kış, 1984). “Aydınlar Konusunda Ülgener ve Bir İzah Denemesi”. Toplum ve Bilim, 24, 9-16.
• Meriç, C. (2007). Mağaradakiler. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Şener, S, Yüksel, A., & Elmas, F. (2002). Elveda Dünya Merhaba Kâinat. İstanbul: Mitos Boyut Yayınları.
• Yüksel, A. (1997). Çağdaş Türk Tiyatrosundan On Yazar. İstanbul: Mitos Boyut Yayınları. “Aydın ve Toplum II” 02 Kasım 2013 tarihinde şu kaynaktan alınmıştır: www.emeginsanati2.blogcu. com/ adil-okay-aydin-ve-toplum-ii/5507059